Tunlai hian Intensified Diarrhoea Control Forthnight 'kawtlo laka inven beihpui' hman a ni mek a, a hawnna inkhawm neihah mi thiamte'n khawthalo leh natna atanga inven dan an sawi a, damdawi in pek mai mai kan awlsam nia an hriat thu leh thalo an tih thu an sawi chhuak a. Health Minister Lal Thanzara chuan invawn thianghlim a pawimawh ber thu a sawi a, mithiam te sawi chu thlawpin naupang thi 'Infant Mortality Rate' tih hniam nan leh hrisel zawk nan mipuiin zawm thei se a duh thu a sawi a ni. Hemi nia thusawi te chu invawnthianghlim kawnga a bulthut 'basic hygiene' a ni tlangpuia; sahbawna kutsil ulukte,inthiarna tha te, ei tur thianghlim, tui thianghlim in leh a dangte an ni a. Mipui tam zawk hriat atana puanzarah a itawm hle a ni. Mi pangngai tan chuan zawm har lo vek, thenkhatin an chinsa sa mawl te te, a taka tih theih an ni hlawm. Kan hnam a naupan vang nge ni ngaihsamna kan nei nasaa, mahni hna ngei pawh tam takin namliam mai an duh fo thin a, a nihna anga ti thlap thlap te chu chengvawng, ti kher kher ah ngaih an ni leh lawi si a. Ngun taka inngaihtuah chuan hemi atang ringawt hian 'post modern era' a Mizote rilru puthmang (mindset) a tarlang chiang hle a. Ngaihsam tak hnam kan ni emaw ni? Thenawm pa-in a fate zirna hmunah mahni fate dah ve mai ngam tam tak an ni a, hei pawh hi Mizo zia tichiangtu pakhat a ni. Eng pawh nise mahni hna namnul ching chu amah inthunun tura ngaih chi a ni lo a, invawng thianghlim tur phei chuan beisei theih a ni lo hrim hrim. Daktawr rawn aia thiante’n ‘ka ngeih ei ve rawh’ an tiha damdawi hriatchian loh pawh hmawm ve pawp mai kan nihna hi thil namnul chin luat atanga chhuak chu ni phawt a, nghawng duhawm loh tak tak a thleng zauh zauh tawh a. Kawthalo ah pawh pek hmasak tur nia mipuiin an hriat tlanglawn chu a lo dik miah lo mai a, hetiang a nih chuan naupangin an thihpui thin hi a mak tehchiam lo e. Hemi bakah Mizote'n ramhmul damdawi ka uar a, hriat dan tlang lawna kan neih te chu khawel thiamnaa finfiah a nih loh chuan lo ei ve ngawt chi a ni loa, a then chu damdawi anga thawk miah lo an ni a; a chhe zawnga taksa nghawng thei te pawh a awm ang. Helai arhmaitiat lek tlang pangper atanga mahni rin dan lo neih ve ngawt hi a fuh ber loa, kan hnufual zia tarlangtu mai a ni. Intensified Diarrhoea Control Forthnight puala inkhawm programme neih kha a ri haka, mipui zirtirnain a chhunzawm tur a nih laia thawm riva hriat tur a tam lo khawp mai. Ni 7 a liam tawh a, a chanve dang ni 7 lo la awm tur na na na hi chu thapui thawh tak meuhin mipui hrilhhriat ni sela duhthusam a ni. Ni 14 lai a awh si a, an tha sen tawh ang ang te a thlawnin luangliam lo hram sela. Sawrkar hmalakna emaw mipui hrilhhriat tur chi emaw pawh nise tun dinhmunah chuan department tam tak chu an hlawhchhamin a lang fo thin a, puanven sawichhin a hun ta viau mai. Hemiah hian tan la tak tak sela; hmanraw awmte hmuthiama an hman thiam a tul hle mai. Sawrkar hian dem a hlawh fo thin a, awareness a that tawk loh vang ni duh chawk. Department te hian an hnathawhte mipui thleng tura an duh tak tak a nih phawt chuan insenso huam sela, sum sen thlawnna niloin 'investment' ah ngai sela, an sen tam poh leh an hnena let a tam ting tihna a ni zawk e. Awareness awm that loh vanga hlohna leh mipui hrilhhriat nana senso te hi ngun takin buk ta ila 'hrilhhriat mumal loh' avanga department te'n an senso a tam zawk a rinawm!