DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Aizawl ek thli
Jul 14, 2019
  • C. Dorema
    4/30, Khasi Veng, Kulikawn
    Aizawl-976005
  • India ramah hian phai ram thingtlanga khawsaho tam ber hi ek in/zun in nei lo, kawng sirah emaw, buh hmunah emaw leh hmun awl remchang apianga inthiar mai mai thin, pi leh pute leh thlahtu lam atanga an awm dan lo ni tawh leh nunphunga neih tlat tawhtute an ni a. Keini Mizo zingah pawh tun hma deuh kha chuan daia inthiar mai mai, ui leh vawk ei ral mai theih tura inthiar mai mai thin leh naute ek pawh ui liah faitir mai thin te pawh kan lo awm tawh thin a ni ang, sawi a awm thin. Nimahsela, kan Prime Minister Narendra Modi hmalaknain kum 2014 atang khan Amrut leh Swachh Bharat programme hnuaiah heng thil zawng zawng hi Mahatma Gandhi-a pianchamphaphak kum 150-na October2, 2019-a lawmnaah hi chuan heng harsatna zawng zawngte hi bo vekin mi tin ek in leh zun in-ah chauh inthiar ngei turin leh zirna in zawng zawngah pawh zun leh ek in tha tak neia chungah chauh inthiar vek tawh turin nasa taka beihpui thlak a ni a.Hmasawnna pawh a nasa tawh hle niin a lang.He hmalakna hi hlawhtling ngei se a duhawm hle mai.
  • Mizoramah pawh he hmalakna hi district tinah nasa taka beiin kalpui a ni a. Engti angin nge kan hlawhtlin ang tih hi rilruin a thlir reng thin a ni. Keini Aizawla piang leh sei lian ngei pawhin kan hun paltlang tawh kum eng emaw zat liam tawhah kha chuan kan dai velah hi chu englai pawhin ek thing rim nam deuh vung vung reng mai a nihzia kan hmuin kan hria a; kan vah velnaah mihring ek rah pherh chang a awm fo thin a ni. Tin, sapho hunlai atang khan sawrkarin Aizawl veng hrang hrangah Vantlang ek in siam a awm thin a,chutiang ek in chu Bazar Bungkawnah te, Virmep tlang(tun Medical quarters vel awmna) kan tih thinah te, Mission veng Bazar chhuah lamah te, Sikulpuikawn (Republic Rd. lamah) te, Zodin Cinema Hall bul, etc. –ah te siam a ni a. Kan school neih that ber Govt. Mizo High School, Chanmariah pawh hian 1966 vel thleng kha chuan chutiang ek in chu hman a niin, Chanmari West lam ko liamah sawn chuta ek tlingkhawm chu an paih mai thin a ni. Chutiang ek inah chuan a chhuat lung rem kang (a san lam pawh feet 2 vel) siamin a laiah khawnvartui tin/baltin rawlhluh theihna tur dah awla (a chhuat lei rual siam) a ni a. Chutah chuan tin dawh a niin ek leh zun tling khawm kha ek paihtu (Mirawng)-ho khan a pawh atanga a dawhna tih lain anmahni tinah chhung lutin an khawn khawma Mirawng veng, tuna Tuithiang Veng leh Saron Veng inrina lai velah khuan an paih thin a ni. A bul hnaiah chutiang ek paihtute chu an chen avangin Mirawng Veng tih hming a pu reng thin a, vawiin thlengin Mirawng lui hming pu Chite lui fintu lui kan la nei a ni. Nimahsela, tunlaiah erawh hi chuan mahni chenna ina ek in ngeia inthiar thin hi kan ni deuh vek tawh niin ka hria a, chhungkua pawh vantlang ek in ring hi sawi tur an awm pawh kan hre ngai lo, thingtlang khuaah pawh Mizo khuaah chuan hetiang hi kan awm dan a ni tlangpuiin ka hria. Chutih rual erawh chuan in bul kawra ek leh zun kal tir mai leh soak pit mumal nei lo septic tank ve deuh rouh nei hi veng kilkar deuhah chuan hmang kan la awm a ni mai thei. Hetiang ek in tha lo hi hri (water-borne disease) leng awm changin natna hri inkaidarhna leh a thehdarhtu a nih theih avangin fimkhur a pawimawh khawp mai.
  • Tin, vantlang inthiarna kan neih tawk loh vang leh keimahni kan lo inthlahdah vangte pawh a ni ang, kan khawpui chhung kawngsir ualau lai tak takah kopang behchhana patling zung to to hmuh tur kan la awm fo mai a, hmun kikhawr deuh lai apianga zun ram kan thiar thin te hi tih bo dan ngaihtuah a pawimawh hle a ni. Heng hi kan bânsan fel vek loh chuan ODF khua/veng nia kan lo inchhal tawhna hi ziktluak takin kan la tihlawhtling famkim lo a ni tih hi sawi a pawimawh tlat. Chutih rual erawh chuan, heng kawngah hian mi va dem vak theih pawh a dik lo ve tho, chutiang tihna hmun remchang a awm miau lovah chuan loh theih lohna chin pawh a awm thei awm e. Kawngpui sira in neitute zun/ek in hman dil ngawtte hi thil harsa tak a ni bawk si a. Heng kawngah hian sawrkar leh khawtlang pawh hian tih tur pawimawh tak kan la nei awm e.
  • Tunah hian Aizawl khawpui chhung veng hrang hrangah ek in chi thar kan la hmuh ngai loh, Bio-Digester 285 lai enchhinna (pilot project) turin siam a ni dawn a. He ek in hi chhungkaw 10 te, 20, 30 leh 50 te intawm theih tura ruahman a ni a. Bio-Digester-ah hian septic tank-a ek eiraltu anaerobhic bacteria tho ni mah se, changkang leh tha zawk hman a ni a. Hetiang bacteria (innoculum) hi khaw vawt leh khaw lum takah pawh pangngai taka thawk thei tur a niin, ek lo lut apiang kha a lo ei ral vek zel thei tura ngaih a ni a, chuvangin septic tank anga a khat tawka paih ruah pawh a ngai ve hauh lo tura ngaih a ni a. Hetiang hian bio-digester 285 siam turah 100 chuang lai chu siam puitlin tawh a ni nghe nghe a ni. Tin, Bio-digester atanga tui lo chhuak (effluent) hi natna hrik leh kawng dang pawha hlauhawm lo, tenawm lo leh rimchhe lo tura ngaih a ni a. A tui lo chhuak chu thil danga hmang tangkai leh duh tana hman theih a niin fim tha zawka siam duh tan reed-bed (hei hi tiau lung remkhawm chunga reed phuna a tui luan tlang tirna) luan tlangtir chuan tui thianghlim leh tha zawkah a la siam theih dawn a ni (Note: tunah hian bio-digester siam zawh tawh thenkhatah hian effluent lo chhuak rimtuilo a awm ve zauh zauh a,heng hi innoculum that tawk loh vang te pawh a ni thei awm e). Tunah hian Indian Railway pawhin India rama rail zawng zawngah hetiang ek in chauh hi dah a tum a. Hei hian Rail Station zawng zawng pawh thianghlimna kawngah nasa takin a dawmkangin hriselna kawngah pawh hmasawnna nasa tak a thlen theih beisei a ni. Tin, PHE Department pawhin hetiang bacteria siamna hmun hi Zuangtui Store hmunah an buatsaih a, heng hi tih puitlin a nih hunah chuan mimal ek ina hman turin man tlawm zawka lei theih a ni dawn a ni.
  • Tin, Sewerage management chungchangah pawh tunah hian pilot project neih a niin, hetah hian Aizawl hmarchhak lam veng hrang hrang atanga ek leh tui thli la khawma tih thianghlimna turin Sewerage Treatment Plant (STP), Bethlehem Vengthlang zawn hnuai, Chite lui kamah buatsaih pawh peih a ni tawh a. STP-in a lo tihthianghlim turin Ramhlun South leh Republic Veng inkara veng hrang hrang 18 atanga ek thli amaha luang lut thei tur luanna pipe leh a tul changa lo endik theihna tur man-hole, metre 20/30 kar dan vela dah, sewer pipe phum pawh thui tak chu peih a ni tawh a. Heng pipe-te hi Mirawng lui leh Theihai luia pipe lian zawkah leh Saron – Armed Veng motor kawng dunga pipe lian zawk phumah chhung lutin Chite lui kamah an infin khawm dawn a ni. Hei hi peih fel a niha a huam chin veng 18 area chhunga thli tam tak lakkhawm chu STP–ah pipe hmanga chhun luh vek a nih hunah chuan, a huam chin (area)-a lei chhunga tui che vel tur kha nasa takin a lo kiam tawh dawn a; tin, heng tui awmin lei a chiah zawp vanga min leh tawlh thin pawh a ziaawm phah ngei a beiseiawm khawp dawn a; tin, septic tank tha lo rim chhe tak tak nam rum rum thinte pawhin a ziaawm phah a beiseiawm dawn a ni. Tin, STP-a ek leh thli lo lut zawng zawng hi boruak (air) leh damdawi (coagulant) nena chawhpawlh a nih hnuah khawl hrang hrangin a lo sawngbawl ang a, a tuiril hi Chlorine hmanga tihthianghlim hnuah luanchhuahtir a ni ang a; tin, a sa khal awm hi sawr fua tihro a nih hnuah leitha atana hman theih tura buatsaih a ni dawn a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh