DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Albert Einstein-a thluak khawiah nge a awm?
Nov 08, 2022

Kum 1955 khan Albert Einstein chu a thi a, a thih hnu khan a thluak chu a luruh atanga lakchhuah a ni a, a thluak chu hmun 240-ah then darh a ni a, zawi zawiin khawvel hmun hrang hranga scientist-te hnenah sem darh a ni. Mahse, tunah hian khawiah nge Einstein thluak chu a awm tak?

Kum 1955 April ni 18 khan Albert Einstein chu kum 76 mi niin a pum chhunga thisen zam chah vanga thi a niin University Medical Center of Princeton, Plainsboro, New Jersey hmuna boral a ni. Ama duh dan angin physicist ropui ruang chu halral a ni a, a vut chu hmun hriat lohah a leng darh a ni.

Einstein-a thih hnu lawk hian physicist thi tawh ruang autopsy titu mipakhat Princeton hospital pathologist Thomas Stoltz Harvey chuan Einstein-a thluak chu a taksa atangin a la chhuak a, block 240-ah a then a, a vawn ṭhat tam zawk chu a man kum 40 aia tam mah kawl tha a ni. Tunah chuan chutiang block zinga 170 chu University Medical Center of Princeton-ah dah kir leh a ni tawh a, chu hmunah chuan uluk taka vawn that a nih thu BBC chuan a tarlang. Einstein-a thluak tissue thenkhat sam ang maia sei slice dang 46 chu Philadelphia-a Mütter Museum of medical history-ah phochhuah a ni bawk. Piece dang tam tak erawh a bo tawh thung.
    Engtin nge khawvel chanchina mihring thluak ngaihven hlawh ber mai chu a bo then mai theih? Harvey leh mi dang eng emaw zat chuan rin dan an nei a, Einstein-a thluakah hian thil danglam bik tak a awm a nih an ring a, a thluak chak chungchuang tak chu sciennce thiamna hmanga endik niin a thiamna chu a hrilhfiah thei a nih rin a ni.

Thomas Stoltz Harvey chuan kum 1994 khan Albert Einstein thluak peng khat an dahna bawm chu a keng a, Harvey hian kum 1955 khan Einstein-a ruang enfiahna hmun chu a enkawl a ni. Physicist thluak tam zawk chu Harvey hian kum 40 chuang zet chu a mimal kutah a kawl tha a ni. 

Kum 1955-a Einstein thluak a lak chhuah leh hnuah Harvey chuan block thenkhat chu set 12 zetah a then darh lehin tissue 200-ah pan te tea chan darh leh tur a ni. Pakhat zel chu mihring sam zau zawng chanve aia lian lo tura tan a ni. Angle hrang hrang atangin a thluak pum pui thlalak chu a la bawk.

Einstein-a chhungte phalna la hmasa lovin Harvey chuan chu thluak then sawm tawh sa chu a dah khawm a, zirchiangtu mi hrang hrang hnenah a sem darh a ni. Rim taka an enfiah hnuah an beisei ruk ang ngeiin a thluak chhunga thuruk inthup chu an hmuchhuak thei a ni. Harvey hian a mimal takin heng sample tam tak hi U.S. leh Canada hmun thenkhatah a thawn darh a ni. Einstein thluak tam zawk chu a car chhunga bawm pakhat-a jar pakhatah a dah that niin an sawi. 

A tawpah chuan mifing tak thluak chu hmun hrang hrang a kual hnuah Harvey chuan thluak thenkhat block la awmte chu a in chhunga jar hrang hrangah a sawn ta hlawm a ni. Hemi chungchang ngaihven tak tak tu researcher te hnenah sample a sem chhunzawm zel bawk a, mahse Harvey hian Einstein thluak tam zawk chu kum 1998 thleng khan a vawng tha tlat a, a tawpah chuan Einstein-a luruh atanga a lakchhuah hnu kum 43 a ruang chu University Medical Center of Princeton-ah a thawn kir leh ta a ni. Tunah chuan scientist-te pawh chhan tha tak lo chuan Medical Center-a mi ropui thluak them hi en an  phalsak mai mai tawh lo niin BBC chuan a tarlang.

Harvey-a’n Einstein-a thluak thurukte êng chhuah a tumna chu engmah a ni em? Eng emaw chen chu. Harvey-a’n a sem darh thlalak leh sample chungchangah hian zirchianna eng emaw zat tihchhuah a ni tawh a, a hmasa ber chu kum 1985 khan a ni. Heng zirchiannaah hian mi naran thluak te nena khaikhin a ni a, Einstein-a thluak pian hmang hi a danglam bik hle tih hmuhchhuah a ni bawk. Einstein-a thluak peng khatah chuan khuar bik deuh a awm a, mihring thluak chhunga hriatrengna siamtu leh ruahmanna neih tirtu nen a inzawm tlat a ni. Hmun thenkhatah phei chuan midang aia thluak tha zam tam zawk a awm bawk. Tin, hei hian hriatna rang zawk a siam thei a ni.

Harvey-a’n thluak zai sawm a pekna hmuna zirchiangtu tam tak chuan chu hmun atang chuan an rawn pe kir leh tawh a ni. 

Latest News & Chhiar Hlawh