DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
ARTICLE : Pawm thiamtu nun
Aug 11, 2023

- Rinfela Zadeng

Sheila Walsh, Scottish - American, USA chuan kum 2018, October ni 2 khan 'It's Okay Not to Be Okay: Moving Forward One Day at a Time' tih lehkhabu a tichhuak a. A ziaktu Sheila Walsh hi lehkhabu ziaktu, Bible zirtirtu leh TV hmaa inlan thin (television host) a ni. Khawvel hmun hrang hrangah hmeichhe maktaduai 6 chuang hnenah thu a sawi tawh a, nitin 'Life Today' television program co-host angin mi maktaduai 100 vel hnena thusawi thin ang bawk. 

Bible hi nitin nuna ataka hmanga khawvel hmachhawn thin a ni a, a dinhmun hniam ber laia Pathian a tawn dan leh tho leh tura Pathianin a puih dan te a sawi chhuak thin a. A lehkhabu ziah chi hrang hrang te hi maktaduai 6 vel hralh a ni tawh a, "It’s Okay Not To Be Okay" pawh hi a hralh hnem hle bawk. 

He tiang lam thupui hawi deuh tho hian Demi Lovato leh Marshmello te chuan kum 2020 khan hla mawi tak mai 'OK Not to Be OK' tih hla an sa a nih kha. US Hot Dance/Electronic Songs (Billboard) ah pawh kum tawpah hla tha zual 14-naah a lang phak a nih kha. 

Ruahman loh hringnun

Mi tupawhin keimahni phak tawkah theuh hmalam hun suangtuahna kan nei vek a; thi mai turin leh harsatna rapthlak tak tawk turin suangtuahna kan nei ngai lo a, ruahmanna kan nei ngai hek lo. Mahse mi zawng zawng hian kan nunah beidawnna leh hlawhchhamna rapthlak tak kan tawng vek a, chuta tang chuan bul tan thar leh thei ila tih hi kan duh leh mamawh a ni thin. Chhungkaw kehchhia, ruihhlo ngawlvei, hna hloh, thiante/ngaihzawng/nupui pasal phatsan, AIDS/HIV/Cancer natna vei, thihna adt kan tawng thin. Hetianga awm hi kan duhdan a ni loin kan hmalam hun kan suangtuah dan leh kan ruahmannaa tel lo a ni. 

Mahse, chu chu kan chungah a lo thleng tlat si a, engtin nge kan tih ang? Beidawng takin kan kun tlawk tlawk mai dawn nge kan hmachhawn ang? Siam that theih nge a nih kalsan ngai zawk? Zawhna leh suangtuahna beidawnthlak hlirin min hmuak a nih hi tiraw? Chu chuan rilru lama harsatna - Depression/Anxiety te a keng tel a, buainain min chîm a ni. 

Pawm thiam tura rilru put 

Kan chunga thil thleng te hi rei lo te tal rilru fîm taka ngaihtuaha hmalam kan panpui dan tur ngaihtuah chhuah vat hi a pawimawh a. Chutiang kan ngaihtuah thei lo a nih pawhin min fuih phurtu kan mamawh bawk. Thil thenkhat chu pawm thiam mai ngai a awm a, thil thenkhat erawh chu la siam that theih a ni thin. Kan chunga harsatna lo thleng chu eng pawh lo nise, lo pawm thiam phawt mai ila. Chu kan nuna thil lo thleng thar nen chuan bul kan tan thara hmalam kan pan dan tur ngaihtuah kha a ngai a ni. 

Khawvel hi kan duh dana a kal chin a awm a, kan duh dan lo leh kan thunun phak si loha a kal chin a awm bawk tih hi pawm thiam a ngai a. Chu chu kan pawm thiam loh chuan kan na reng dawn a, kan pawm loh avanga danglam thei tawh lo thil hi a awm a ni tih kan hre tur a ni. Chu chu keimah chauhin ka hmachhawn a ni lo a, khawvela mi zawng zawng hian kan hmachhawn leh kan paltlang vek a ni. 

Kei kher ngati nge?

Khawvelah hian chhan theih loh zawhna harsa tak tak hi a awm reng dawn a, ka chunga thil thleng zawng zawng hi a chhanna leh a chhan ka hre vek dawn lo. Vanduaina leh chhiatna kan tawhin zawhna hi a ri ring bik a, vanneihna leh hlimna kan tawh erawh chuan a chhan aiin lawmna leh hlimnain min luakhat zawk thin. Heng harsatna leh vanduaina zawng zawngte hi khawvelah a chhanna famkim kan pe thei ngai dawn lo. Chhiatna leh anchhe dawng tlak khawpa mi sual nia kan hriatte'n vanneihna an chan laiin mi pawisawi lo leh mi tha tak nia kan hriatte'n vanduaina an tawk bawk thin. Hetianga pawisawi lo te tawrhna te hi Pathian thu atang pawhin a chhan chhanna famkim hi pek theih a ni lo.

Hei vang hian mi tamtakin Pathian an rin loh phah a, mahse chu chuan an tawrhna leh khawvel harsatna lak ata hi a chhuah zalen thei chuang miah si lo. Theodicy (theos/God + dike/justice) tiin zirna huangah an sawi thin a; khawvelah hian sual leh tha hi a inkawp tlat a, chu chuan thil tha leh chhia hi keng telin khawvela mi te chungah hian a lo thleng kawp thin a ni. He khawvela sualna a lo awm atangin thil tha leh thil chhia hi a awm kawp ta reng a, chu chu nang leh keia ta tur a ni. A chhanna famkim neitu, engkim chunga thuneitu leh hretu Pathian hnen kan thlen hunah kan zawhna tur a ni. 

I mal lo e!

Hetianga harsatna kan tawh hian ngahtuahna hi a fîm lo a, mahni nunna lak mai te hi kawng awlsam leh hahdamna, a damdawi awm chhun nia hriatna hian min luahkhat a. Sual leh thil tha lo a ni tih ngaihtuahna hian kan rilruah hmun a chang tawh lo thin. Mahse chutianga kan harsatna chinfel tum chu a dik lo a, thihna hi harsatna zawng zawng chinfelna a ni lo. A chungah khian kan sawi tawh a; engvanga lo awm nge tih chu kan hre lo a nih pawhin tuar thei tur leh pawm thiam thei turin Pathian hi a rintlak a ni. 

Phuba lak duhna te, engkim mai hi chhe zo vek law law rawh se tih rilru pua kan harsatna chinfel tum te hi a tawpa keimahni inchhirna tur zel a lo ni. Keimahni ang hi mi tam tak an awm a, harsatna hi kan zavaia kan ta a ni tih hi kan hre reng tur a ni. Chuvangin Pathian rinchhanin mi thiamte tanpuina kan la ang a, kan hmachhawn thei a ni. Daktawr te thiamna (medical science) hmanga in enkawl te, thurawn lak leh beih let te hi Pathian thu vek a ni a, Pathian rinchhan chungin kan hnehin kan sual let thei a. Chutianga hnehna chang tawh chu khawvelah hian mi tamtak an awm a; rilru lam harsatna deperssion/anxiety kan tih zawng zawngte hi hneha dam ta hi mi tamtak an awm a ni. James Bond film thar ber 'No Time to Die' hla satu Bille Eilish te kha hetianga rilru lam harsatna hnehtu kan hriat chian te a ni. 

Kan mitah hian mittui luanna kua a awm avangin kan mittui a tlain kan tap dawn a ni tih hi pawm ila; mahse hlim taka  nui turin hmui kan nei a ni tih hi i hrechiang zawk ang u.

Latest News & Chhiar Hlawh