DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Buaipui tur dik tak Chanchin Tha - R.Zomawia
Mar 17, 2019


  • Lal Isua chanchin tha ni lo chanchin tha dang kan buaipui lutuk a, chu chuan mi mal nun a vaw chhia a, nun tak tak kan paih bo a, a lema nung kan tam phah a, chhungkuaa Pathian kan pawlna a dal zo ta. Kohhran thlengin a nghawng a ni. Chanchin Tha dik tak buaipuitu kohhran chu a chak a, Chanchin Tha dik tak buaipui nun chu chhungkua a hlim thin a, an inlungrual thin a ni, Khawvela thu mawi ber leh ropui ber chu ‘Chanchin Tha’ hi a ni. Hei aia chungnung cheu zawk chu ‘Chanchin Tha Hril’ hna hi a ni.
    Chanchin Tha neitu chu tunge kan tih chuan Pa, Pathian a ni. Chanchin Tha chu tunge? Fapa, Lal Isua Krista a ni. Chanchin Tha Hril hna tinungtu leh huaisenna petu chu tunge ‘Thlarau Thianghlim’ a ni. Chanchin Tha leh a hril hna hi ‘Pa leh Fapa leh Thlarau Thinghlim’ nena nghet taka inzawm tlat a ni. Chanchin Tha Hril hian chatuan ram a hawlh tlang zawk a, ‘Thupek’ a ni bawk a ni. Chu thupek chu mi zawng zawng tan a ni. Thupek zawng zawnga ropui chungchuang a ni. A petu pawh tu dang ni lovin amah chanchin tha ‘Lal Isua’ a ni.
    Tichuan, Isua chu an hnenah a lo kal a, anniho chu a bia a, “Lei leh vana thuneihna zawng zawng ka hnenah pek a ni tawh. Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtirahte siam ula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuan baptis ula, thu ka pek zawng zawng che u pawm turin zirtir rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvel tawp thleng pawhin, in hnenah ka awm zel ang,” a ti a (Mat. 28:18-20). Chanchin Tha hril tura thupek min petu hi Lal Isua a ni a, kum khuain, kawvel tawp thleng pawhin kan hnena a awm zel tur thu a sawi a ni. A va thlamuan thlak em! Ringtuten engtin nge chanchin tha hi kan hrilh ang? Keimahni thahnemngaihnain nge? Kohhran kaltlangin? tihah hian ngaihdan phir a awm thei awm e. Synder-a chuan, “Kohhran chu Krista taksa a nih chuan, kohhran chu Chanchin Thalaimu tihna a lo ni,” tiin a sawi. Tirhkoh Paula chuan kohhran pawimawhzia hmun tam takah a sawi a, Lal Isua ngeiin kohhran hnenah vanram chabite a pek tur thu a sawi a ni (Mat. 16:19).
    Chanchin Tha hi engtik atanga intan nge? Chanchin Tha neitu chu Pa, Pathian a nih thu kan sawi tawh a, amah Pathian hi chanchin tha a ni sa hrim hrim a, mihring ze dik tak chu sual khawih theih a nih avangin Setana khan Eden huanah Evi hmangin thlem thluk a ni a, tlai ni tina Lalpa nena inpawl thin Adama leh hmeichhia chu thinlung suala an lo tluk luh tak avangin Lalpa an hmu ngam ta lo. A hmangaih em em Lalpa chuan mihring a rawn zawng ta a, Adama chu a ko va, “Khawiah nge i awm?” tiin. Mihring a zawnna hi missionary hna a ni. Pathian chu missionary hmasa ber a ni tiin mi thiamte chuan an sawi. Mihring ze dik tak chu a sual a, mahni hma a sial a, a duham a, mi dang a itsik a, mi dang chhiatna a pawisa lo va, he sual thuk tak hian mahni unau pawh a zuah chuang lo, itsikna thinlung tenawm lutuk chuan Kaina a thunun zo tawh lo, a nau Abela chu a that ta mai. Mihring hi chhanchhuah ngai kan ni a, chu chu Pathianin a hmu a, a hria a, chhandam ngai kan ni a, chhandamna thuthlung pek kan ni. Chuvangin, Thuthlung Hlui hi Pathian thiltih puan chhuahna, mission tobul leh kristiante lungphum innghahna a ni. He chanchin tha hi thuthlung hlui atanga intanin a mite hnenah a inpuang fo tawh thin a ni. Solomona khan Lalpa chenna tur temple a sa a, temple hlan a nih khan Solomona tawngtaina kha ropui tak a ni. Israelte tan chauh a dilsak lo, khawvel hnam tinten Lalpa hming an lo hriat a, tih tur dik tak chu an tih theihna turin a dilsak zawk a ni. “Nangin i awmna Van atangin lo ngaithla la, hnam dang mi chuan a dil ang ang che chu lo tihsak ang che; I mi Israelte ang bawka khawvela hnam tinin i hming an hriat a, an tih chea, he mi ka in sak hian i hming a pu a ni tih an lo hriat theih nan” (I Lalte 8:43).
    Mihring chu sual thuk takah a tlu lut a, chuti chung chuan Pathian chuan mihring sual bawiha tlu tawh chu a la zawng zel a, sual sima a lam kan hawi chuan min lo kuangkuah thei reng a, chhandama kan awm theihna turin a fapa Isua Krista, kan tana Chanchin Tha chu min rawn pe ta a ni. A va ropui em!! Min hmangaihna thukzia hi mihring lei hian engti kawng mahin a sawiah zo lo ang. Kan Pathian hmangaihna chuan sual sima ama lam kan hawi let chuan a hmangaihna thuk tak ang chhungah kan awm a phal a ni. Sakhaw dang chu mihringin an pathian an zawng thin a, keini erawh chu kan Pathianin min zawng reng a, keini zawk hian kan tlanbosan zawk thin a nih hi.
    Lal Isua Chanchin Tha: Chanchin tha laimu chu Isua Krista a ni a, Chanchin tha neituin mihringte a hnena kal turin a zawng a, chutiang bawk chuan Lal Isua pawhin amah zui turin a thlang a, a zawng zawk a ni. ‘Tin, ani chuan an hnenah, “Mi zui rawh u; tichuan, mihring mantuah ka siam ang che u,” (Mat. 4:19). Pathian thua mithiam thenkhat chuan Lal Isua khan Judate zingah chauh rawng a bawl a, mi dang a thleng phak lo an ti. Isuan Kanaan hmeichhia hnenah “Israel hnam beram bo hnenah lo chuan tirh ka ni lo ve” (Mat. 15:24) tiin a chhang. Isuan a zirtir sawmpahnihte a tirh chhuaha a thu sawi chu, “Jentailte kawngah kal suh ula, Samari mite khua reng rengah pawh lut suh ang che u; amaherawhchu, Israel hnam beram bote hnenah chuan kal zawk ang che u” (Mat.10 :5,6). Hei vang hian Hansek-a chuan, “Isua hian Israel-te hnenah lo chuan rawng a bawl tak tak lo ve, a mite hnenah chauh a puang,” tiin a lo sawi ve bawk a. Lal Isua rawngbawlna hi ngun taka han bihchian chuan Judate zingah a ni ber a, ram pawn amahin a dai lo niin a lang.
    A rawngbwlna hi ‘Israel beram bote’ chauh angin lang mah se, amah pantu leh mamawhtu chu Jentail-te pawh nise, an hnenah damna a pe a, a rawngbawlna a thulh chuang lo a ni. Juda sakhuate kha an mahni an inhung bik hle a, sakhua dangin rawn pawlh mah se, Juda sakhuaa an rawn luh dawn chuan ‘serh’ an tansak thin a ni. Chhandama awm tura an rinte chu mi tlemte Juda sakhua rinawm taka vawnghimtute chauh niin an ngai a ni. Heng pawlho hi ‘Essence’ an ti. Hetiang hi a nih mek laiin Lal Isua rawngbawlna pawh zim tê angin a lang a; mahse, Judaho ngaihdan a rawn thlak thleng vek a ni. Lal Isua rawngbawlna chuan mi rethei te, hausate, piangsualte leh mi sualte lamin a rawn hrut ta vek mai si a, mi sualte chhandam nan a nun a pe hial ta a ni. Heng mi thiam kan han tihte hian Bible hi a ziktluakin an hre duh lo zawk a ni mai thei, ngun taka chhiar chuan Kanaan hmeichhia hnenah a sawi hi Kanaan hmeichhia vek hian Lal Isua hnen ata damna a chang tih kan hmu a, Kanaan hmeichhia hi Lal Isuan hnar mah se, a beidawng duh lo va, a chhan chu Lal Isua kha a hmuh chian em vang a ni. Khati khawpa rinna nasa hnenah Lal Isuan, “Hmeichhia, i rin a nasa em mai; I duh ang takin i chungah awm rawh se,” tichuan a fanu chu, chu mi achinah chuan a lo dam ta mai a. Lal Isua chanchin Tha hrilna kawngah ngaihdanin ang lo a lo awm ve leh zel a, Conservative Evangelical chuan Lal Isua chanchin tha hi thupek a nih angin khawvel hmun tinah kan hril darh tur a ni an ti. Hetihlai hian Ecumerical-te chuan mi sakhua biak lai tinghing zawnga kal tha an ti lo va, Chanchin Tha kan hril a nih pawhin thawhhona nen inhriat thiam tawnna a pawimawh an ti thung. Inpumkhatna, inunauna nena hmalak hi an thupui pakhat chu a ni.
    Tichaktu Thlarau Thianghlim chu: Judate hnenah chanchin tha chu a lo thleng a, Lal Isuan thahnemngai takin rawng a bawl thin a, a zirtirte hnenah training a pe thin a, thlei bik nei lovin rawng a bawl a ni. Thihna hneha a thawhleh hnu, Vana lak chhoh a nih dawnlai khan a zirtirte hnenah “Nimahsela Thlarau Thianghlim chu in chunga a lo thlen hunah thiltihtheihna in la nei ang…” (Tirh 1:8) tiin a sawi. Pentikost nia lo thlen meuh chuan Thlarau Thianghlim chu an chungah leih buak a lo ni ta. Thlarau Thianghlima thuam an nih meuh chuan an huaisen ta em em a, Thiltihtheihna a thuam an ni a, Chanchin Tha chu huaisen takin an hril tan ta a ni. Roland Allen-a chuan tihian a sawi a, “Thlarau Thianghlim chuan missionary hna thawh a châktir a ni,” a ti.
    Chanchin Tha rawngbawlna atana Pentikost ni atanga bul tan tak tak a nihzia Boer-a chuan a lo sawi bawk a, chung a sawite chu, “Khawvel pum puia Chanchin Tha hril tanna tak tak bul tanna a ni a, missionary-te hnenah Thlarau Thianghlimin huaisenna a pe a, Pentikos ni atang hian Chanchin Tha hrilh theihna, tawng thiam theihna a awm,” a ti. A dik hlein a lang. Chanchin Tha hi Thlarau Thianghlima thuam a nih meuh chuan khawvelah a darh chak hle a, a dintu Lal Isua chu Israelte hnenah a rawn kal a, a rawngbawlna hmun zimtê a ni. A rawngbawl hun chhung tak tak pawh a rei lo, a zirtirten huaisenna nen an hril zel a, A.D. 30 velah bul tan ang chauh an ni. A.D 100–500 velah chuan Rom ram zawng zawng kil tin a fan chhuak hman vek tawh a ni. Mi tam takin Lal Isua Chanchin Tha hi do ngial mah se, mak takin kil leh lamah hma a sawn zel a, a lo tiak zel a ni. Hetiang do rawnna karah hian kum zabi 20 a lo thlen meuh chuan khawvel pum a fan chhuak vek tawh ti ila a sual lo vang. Kristiannaina khawvel pum a fan chhuah ang hian sakhaw dang chu a fan chhuak lo mai thei. Heti chung hian khawvel kil tin chipchiar taka han luhchilh tak tak dawn chuan chanchin tha la hre lo mi tam tak an la awm si. Buh seng tur a tam, thawktu an tlem si tih kha chanchin tha thehdarhtute thahnemngaihna a la ni reng si a.
    Lal Isua Chanchin Tha leh a thiltihte hi khawvel awm chhung pawh hian hril dawn ila kan hril seng lo vang, Johana chuan ti hian a sawi a “Tin, heng lo hi Isua thiltih a dang tam tak a la awm, chung chu ziak fai vek ni dawn sela, lehkhabu ziak tur zawng zawng chu khawvelah pawh hian lengin ka ring lo” (Joh.21:25) tiin. Pathian hmangaihna thukzia leh zauzia hi mihring tawng hian a sawi chhuak zo dawn lo va, a hre phak bawk hek lo, hla phuahtu lar tak Frederick chuan Pathian hmangaihna ropuizia tihian a lo phuah chhuak bawk a, ‘Tuifinriat zawng hlotui chang se, ziakna atan thingzar tinreng; lehkha phekan van khi chang se, Ziaktu atan chuan mi tinreng, A hmangaihna puang dawn ila, a kang zo ngei ang e; a leng dawn lo, a hlai tawk lo, a hril seng chuang lo’ng e’ a lo ti hial a ni. Pathian hmangaihna Chanchin Tha hi nang leh kei atan chuan chatuan damna a ni si a. Kan tih tur dik tak chu buaipui tur dik tak hi buaipui ila, LalIsua hnungzuitu intite hian buaipui loh tur hi kan buaipui hnem ta mah mah thin a, hei hian kan nun kawng dik loah min hruai peng a; chuvangin, Lal Isua Chanchin Tha hi ringtute chuan kan theihna hmun apiangah i hril ang ang u.

Latest News & Chhiar Hlawh