DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Chhuan bengtla lo
Jan 09, 2024

Samuel Lalduhsaka


Saptawnga generation an tih hi Mizotawng chuan chhuan tiin kan sawi a. Khawvelah hian chhuan engzat nge lo awm tawh ang le? Saptawng hi a hausa bawk a, hun leh kum bi sawidan pawh Mizotawng ai chuan a chikim zawk a. Entirnan, decade chu kum 10, generation chu kum 20-30, century chu kum 100, millennium chu kum 1000. Decade sawina hi Mizotawngin kan nei ve chiah lo a ni awm e; generation erawh hi chu “chhuan” kan ti a, Saptawng atanga kan lehlin chawp pawh a ni bik awm lo asin. Century leh millennium erawh tun tlai khawhnu hian “kum zabi” leh “kum sangbi” ti tein kan han sawi ve a; phuahchawp deuh mah se mahni tawng ngeia sawi leh ziah chu a tha zawk daih mai. Hnam upa leh naupang tawng inhausak hleihzia erawh a lang chiang viau thung.


   Kum zabi 20na engemawti lai atang khan tunhnai mihring chhuan hrang hrangte hi hming vuah a thliar hran an lo ching tan a. America ram atanga an chin tan a ni nghe nghe awm e. Chhuan hrang hrang thliar hranga hming an lo vuah te i’n en thuak thuak teh ang.


Lost Generation

   Kum 1883 leh 1900 inkara piangte kha Lost Generation an ti a. Ernest Hemingway-a’n 1964-a lehkhabu a tihchhuah, A Moveable Feast atanga he tawngkam hi lakchhuah a ni. Indopui Pakhatna hunlaia thalaiho, indonaa tel ve emaw, indopuiin an nuna nghawng lian tak a neih ho sawina a ni ber awm e. A hming hi Mizotawng chuan “Chhuan Bo” tihna emaw tih palh te pawh a awl mai thei. Mahse, chhuan bo ni lovin, chhuan beidawng (indo vangin), tum mumal em em pawh nei hlei thei lo an nihna lam a kawk zawk a. Vawiinah phei chuan khang hunlaia ziakmi te, indopui kara thu tha tak tak ziaktute sawinan, a tha zawnga hman te pawh a ni zawk mah tawh a ni.


Interbellum Generation

   Kum 1901 leh 1924 inkara piangte sawina a ni. Indopui Pakhatna ah khan tel ve turin an la naupang si, Indopui Pahnihna a lo chhuah khan indo ve turin an lo upa leh deuh hman si a ni. Interbellum chu indo leh indo inkar kum sawina mai a ni a; khawvel indopui pakhatna leh pahnihna inkar kum sawina atan hman a ni bik nghe nghe. Chumi hun chhunga piangte chu Interbellum Generation tiin an ko ta mai a ni.


The Greatest Generation

   1910 leh 1924 inkara piangte kha Chhuan Ropui Ber, The Greatest Generation tiin an hming an vuahsak. He chhuana piangte kha Indopui Pahnihna hunlaia seilian, thatlai hun hmang, a tam zawk chu indona ah pawh tel ve an ni. An dikna humhim duhin an bei a, Civil War ah an tel a. An ram (America) chu ram ropui tak ni turin a hmei a pa in nasa takin an bei a ni.


Silent Generation

   He chhuan ve thung hi chu 1925 leh 1945 inkara piangte sawi­na a ni ve thung. Ei leh bar (economy) a khawvel a tlakchhiat chhohlai taka piang an ni. Hmalam beiseina eng tak an nei lova, an puitlin hunah pawh retheihna bakin a hmuak lovin an inhria a ni. Chhuan Ngawichawi (silent generation) tia an koh chhan pawh an dikna humhim turin emaw, sawrkar siamthat duh vang emaw pawhin aw-rawl an chhuah hleih theih loh vang a ni. Thil danglam han chin chhuah emaw, khawvel han tih danglam tumna an nei hranpa lova. Damkhawchhuah tawk tawk kha an tum ber leh an lungawina a ni deuh mai awm e.


Baby Boomer Generation

   Baby Boomers te hi 1946 atanga 1964 inkara piangte kha an ni a. America ram ropui leh hausak chhoh vanglai taka seilian an ni. Chhuan dang zawng zawng aiin hemi hunlai hian nau piang pawh an tam lawr lak a, chumi avanga an chhuan hming pawh hi phuahsak an ni. An pian leh seilen hunlai hian indopui a awm tawh lova, khawvel chu a ralmuang hrih a ni. Baby Boomers ho nu leh pate kha retheih­na avanga inrenchem taka khawsa, pawisa pawh khawl hram hram thin an ni a. Boomers ho erawh an danglam daih thung a. Bazar kal leh thil lei vel nuam an ti a. An sum hlawhchhuah apiang chu an hmang huau huau mai a ni. Tuna Baby Boomers la damte hi kum 58-76 vel an ni.


Generation X

   Generation X tia kohte hi 1965 atanga 1979 inkara piangte kha an ni a. Nau piang tam lam rate chu chhuan hmasa aiin a tlahniam hle a. Lehkhazir an uar a, America ah phei chuan he chhuan hi chhuan dang zawng zawng aiin lehkhazir uar ber an ni a. Zir san lamah pawh anni tluk zo chhuan dang an la awm lo. Thalai an nihlaiin khawvelah indona neuh neuh leh thilthleng pawimawh deuh deuh a awm nual; Gulf War, Berlin Bang chim, Soviet Union kehchhiat ang te hi. Gen X ho hi tunah chuan kum 45-57 vel an ni ve ta.


Xennials

   1975 leh 1985 inkara piangte kha Xennials an ti. Anni hi Millennials (1980-1994) huang chhunga mi ni mah se, an hmaa mite (Gen X) leh an hnunga mite (Millennials) ho inkara tla, danglamna engemaw tak an neih avangin a hranpaa sawi an hlawh ve riau a. An chhuan hming pawh a hranpa in dahsak an ni ve. Millennials ho ai chuan Generation X ho nen hian inanna an ngah zawk.


   Xennials ho hian social media lo lar tak tak hmain thatlai nun an hmang fe hman a. Internet leh phone tel lovin an lo inchhai hman a ni. Tunlaia kum 37-47 vela upa te hi an ni a, an tha a za viau tawh lova, chhungkua dinin an inpawm bawr ve viau hlawm.


Millennials/Generation Y/Gen Next

   1980-1994 inkara piang an ni a. Social media account an nei kual deuh dem dum.


Generation Z

   1997-2012 inkara piang. Smartphone, social media boruaka seilian. Indona leh chanchin chhe tak tak hriat tur awm rengna khawvelah an seilian. Gen Z nula-tlangval te hi an inrim ngai mang lo. FB, Whatsapp leh social media kaltlanga inrim, inchhai, innei zui ta an ni fur mai.


Generation Alpha/A

   2012-2025 inkara piangte. Kum 0-9 an ni mek. Technology khawvela piang an ni a, khawl thil leh gadgets hrang hrangte chu zirtir hranpa ngai lovin keini hovin electric switch kan on thiam nghal mai ang khan an rawn thiam nghal mai a ni. Smartphone bakah smartwatch, smart TV, smart speaker, thenkhatin kan naupanlaia cartoon den tura chawlhkar khat kan nghak vang vang thin kha Gen A ho hi chuan duh hun hunah an duh duh an click chhuak mai mai tawh a ni. Khawvel sensitive lutuk, depression, pandemic, Covid, spam, virus tih vel te tawngkam lar ber an nihna khawvela seilian mek leh seilian turte hi an hmalam hun tur an huphurhpuiawm hle.


   Ngaihdan hrang hrangin rilru mumal pu thei lova a siamte kha an nu leh pate an ni a. Kristian sakhua pawh sakhaw dik ber a ni em, Isua Krista rin chauh hi chhandamna a ni em ni, Pathian hi a awm tak tak meuh em ni, inngaizawng turin/nupa ni turin mipa leh hmeichhia nih kher a ngai em ni, titute fate hi eng ang takin thang chho ang maw?


   “Chutiang mite chu Pathian zawng­tu generation te chu an ni.” – Sam 24:6


   Pathian hian generation hi a ngai pawimawh. A thutiam hi chhuan khat hnenah chauh ni lovin an thlahte, chhuan local zel turte thlengin a ni thin a. A thupek pawh chutiang tho chu a ni.


   Tin, kei leh nang leh i hnua i thlahte, an thlah chhâwng zêlte thleng pawhin ka thuthlung hi, i tân leh i hnua i thlahte tâna an Pathian ni tûrin, kumkhaw thuthlung atân ka tinghet ang. Tin, i hnênah leh i hnua i thlahte hnênah chuan i mikhualna ram, Kanaan ram zawng zawng hi kumkhaw ro atân ka pe dâwn che u a ni; tin, kei hi an Pathian ka ni ang,” a ti a. Genesis 17:7-8


   Generation hmasa te product kan ni. An khawvel, khawtlang, ram, politics leh sakhaw kalphung leh boruak an lo buatsaih ah kan lo piang seilian a. Chutiang bawk chuan keini generation te hian generation lo awm leh turte tan kan ram, hnam, khawtlang, kohhran leh chhungkua hi kan buatsaih mek a ni.


Ngaihtuah chhuanzawm tur:

   1. Mizo kum 50 chin chunglam generation hi an hming phuah dawn ta ila, enge kan phuah ang?

   2. Generation chhuanawm tak ni turin engtin nge hma kan lak ang?

Latest News & Chhiar Hlawh