Donald Trump thusawi khan khawthlang ram hruaitute a barakhaih. A sawi lai pawh ka lo ngaithla kar. A sawi sual ka ti lo va, thudik a sawi maiah ka ngai. Trump-a chuan, “US inthlannaah Russia a inhnamhnawihna tur ka hre lo, ka tih kha ka sawisual palh a ni a, Russia an inhnamhnawih lohna tur ka hre lo tih zawk tur a ni, ‘would’ tih aiah negative ‘wouldn’t’ hman zawk tur a ni a,” a ti. Mahse, phengphelenga khua a tlai zo ta.
Tin, heti hi a ni a, anmahni pawl Conservative leh eptu pawl Democrat party mi leh sate chuan ‘hei lo liama buhchang rum leh sa’ ti ni awm faranin âr pan chuk tui lo khawpin Donald Trump an sawi bawrhbang ta chiam chiam mai a, an ân a hlawk khawp mai. Thuthlung hlui hun lai kha chu ni se, Pathianin hnam sual tak a tih Israel-hovin Stephena chunga hachang thiala lunga an den hlum ang khan an deng hlum duh hial ta ve ang.
Ka thu danga lai chuan, a nupui Melinia hi a inchei nalh \eh\awh khawp a, skin-tight kekawr a han hak phei chuan a lo la khâl tha fu mai a. A nulat laia French magazine pakhata saruak ngalnghata a thlalakte ka mitthlaah a lo lang uar uar a. Chu saruak thlalak chu mi tilreh mit leh rilru ni lo, Davida’n in chung atanga Eliama fanu, Bethsebi, Hit mi Uria nupui inbual lai a ena a kawchhunga meialh ang maia tûr ut uttu awm lai rilru ang ni bawk lova ka en chuan ka hmu ‘thianghlim’ vek tho mai! Mizoram leh Myanmar inriina Tiau kama Khawmawi khuaa pa pakhat fiamthu min ti hre chhuak . An pa kha zu seh avangin a thi tep tawh a, a chau ang reng hle mai a, a nupui malpui khanin a mu rân mai a. A nupui mal chu a zut hliau hliau a, “Nu-i, i malpuite chu a la khâl tha si a, ka thih hnuah pawh pasal dang lo nei duh aw,” thei lo thei lovin a han ti tawk tawk a. A nupui chua, “Zu în sim rawh tih kan sawi kan sawi, i duh lo vei a nih kha! Ka duh leh ka nei ang a, ka duh loh leh ka nei lo ang,” a ti e, an ti. Hualngoho hi an fiamthu a sang fu.
Obama thusawi ka ei thu ka rawn post kha mi tam takin in lo helh hle mai a, inngaihdan inrawn thawh tliar thliar hlawm a, a lawmawm e. CNN chuan Donald Trump a khenna lai hlir an tichhuak thung. Obama hi chhungkaw rethei tak atangin a rawn invawrh chhuak a, mi hang US President hmasa ber a ni a, a ropui a ni. Mahni venga hnap tam vanga lar phah hât pawh ni lem lovin kan duh tawkin US President hlui meuh kan sawichhe ngam a, zalenna hi a hlu a ni.
Chumi phenah hian thil pakhat a awm. Public perception tih hi. Kan politiciante chungah mi tin hian hmuhdan leh ngaihdan nghet tak kan lo nei vek. Chu chu perception a ni. Kan ngaihdan chu a dik mai thei a, a dik lo mai thei bawk. Obama thusawi kha ‘Humanity’ a ni. Lal Isua zirtirna zulzui deuh vek a ni. India ram zirna tha atanga chhuak Pachhunga University-a thawk, Singapore-ah pawh paper han present, Laltanpuia’n mi rawn tlawh a, Mizoram Engineerho atzia a rawn sawi vak tih ka sawi tawh kha. Sum an ngah a ni mai thei, mahse humanity an hre lo. An dam rei lo tlangpui. Mi dang tan leh khawtlang tan malsawmna an ni em ka hre lo. Phaiah Engineer zir Vaiho an zir luatah intihlum an tam lutuk. Chuvangin Union Minister M.M.Joshi lal lai khan IIM, Indian Institute of Management tinah humanity subject zirtir an ni ta a ni.
Obama chanchin a chhe zawnga an sawi zawng zawng hi tak tak a ni lo. Democracy value dik takin ram a hruai. Mawngkawhurte kan sawi kai a, ama phalrai emaw Mizo tam takin an ti a, a ni hauh si lo va. A nupui hi patil a ni e, te an ti a, mi tamtakin tak tak emaw kan ti leh mai. Democracy hrilhfiahna mawl ber chu Government is of the people by the people for the people (Abraham Lincoln) a ni a, a duhtu, a thlawptu tam apiang kha dan a lo ni ta mai a ni. A ke hniak lam lam kawng zawh mai tur. Mawngkawhurte kan han ti tak naa mawngkua a hur thei law, piangsual erawh an awm a ni. Tuai leh patil te, humosexuality hi an suahsual tukhumpawn vang a ni lo va, an duh reng vang a ni hek lo va, genetic, hormonal, & environmental influences avangin a awmthei tih ka sawi fo. Mi thiam ni lovin an hre thiam lo chu ka hre thiam, Mizo zinga hla phuah thiam kan chhuantawlawl Dr. Ramdinthara Sailo ngei pawhin ka thusawi hi a pawm thei tlat lo. Mahni ngaihdan hi sahuai thingvawn kan ching. Ka thil sawi khi research- based literature a ni.
Vansanglura’n a sawi, “Mizo chuan Pathian thu critical study hi kan hre thiam lo,” a ti. The Revd. Chuauthuama’n min hrilh, “Mizo chuan Bible Criticism hi Pathian thu sawichhiatna emaw kan ti,” a ti. Pulpita pastor Pathian thusawi nazawng hi a dik vek kher lo mai thei a, a dik tho mai thei bawk. Bible zir reng reng lo layman leh speaker ho Pathian thusawi phei chu dik lo a tam thei khawp mai thei. A dik ve tho mai thei bawk. Kan kohhran thurin theuh hi dik berah ka pawm theuh bawk. Heng ka han sawi atang ringawt pawh hian mahni ngaiha dik kan tih hi a lo dik vek kher lo thei. Ni, ni si lo. Kan thurin a inang vek si lo va, dik lo chu a awm chiang a ni.
Donald Trump-a’n ama duh danin America ram hruai a tum ta. Democracy value a hloh palh thei ang em? Kristian chuan kan tan a nimai thei. America ram danpuiah ‘Man is created equal’ tih ziak a awm. Sakhuana emaw, vun rawng emaw, patil emaw nutil emaw a thliar hrang lo. Mizoramah ruling party mi leh sa chanvo a vawng zawk turah kan ngai. Thudik leh thil kalphung pangngaiah kan ruat. Constitution of India-ah ruling party duhsak bik tur tih ziak a awm reng reng lo. India ram khua leh tui tawh phawt chu kan hamthatna a intluktlang vek. A la intluktlang lo a nih chuan inthluktlang tura hna thawh chu kan kovah theuh a innghat tihna.
Kan thu danga lai chuan, Donald Trump chuan America hamthat nan China leh EU ramte atangin an bungraw chawk luhah chhiah a tisang a. ‘Chhura duh loh Na-a’n nei nang nge,’ tih ang ziazangin EU chuan Japan a belbul ta a, free-trade Agreement an ziak fel ta. EU leh Japan inkara insumdawnna kawngah indaidanna dan a awm tawh lo ang a lo ni ta.
England chuan hun tlemte a la nei a, kum 2019 March thla ni 29 zan dar 11 hma ngeiin EU a chhuahsan ngei ngei a ngai ta a, a chhuahsan chuan England rama Japan motor siamna hmuna motor siamte reng reng EU ramte’n an lei thei dawntawh lo va, England a chawh hle dawn a ni.
EU leh Japan inkar insumdawntawnna hi a tê lo. Mihring mdt 600 mamawh an indawr tawn dawn a, khawvel sum che vel hmun thuma thena hmun khat vel an chalai dawn a nih chu.
Donald Trump-a’n a bân tak FBI Director hlui James Comey pawh a kâ a rawn ang ve leh ta a, “Republican hian kan ram dintute duh dan kalhin thil dik lo tak an lo ti ta a, kan ram siam that duhtute chuan tun hnaia inthlan tur lo awmah hian Democrat lam i vote vek ang u. Kan ram tundin leh hna hi kan kovah a innghat ta a ni, a ti a, US President pui roh hi tualthah ching, dawt sawi ching bulah a tawngvai chiang em mai a, ram hmangaihtu zawng zawng chuan he President hi i do rawn ang u, US intelligence te ngaihdan kum 2016 US President inthlannah khan Russia a inrawlh ngei tih hi ka pawm a, mi dang pawh an inrawlh thei tho mai,” a ti bawk a ni.