Kan duh emaw duh lo emaw tunlai kan Zoram khawvelin a tawn mek, a tawngtu leh a tuar mek tute zak leh hrehawm ti taka kuntir mektu, kan manganpui leh buaipui mek HIV/AIDS chhungchanga ka thu vei tawi te han ziah lan ve lawk ka tum a ni. Tun hmaa kan lo hriat dan leh dawnsawn hmasak danin a zir loh vang nge, he natna vei mek tuten an natna chungchang leh an manganna te pawh an hmelhriat hnai leh chhungte thlengin  an hria ang tih hlau a, an harsatna pawh sawi ngam lova an sepui ruah tuar tlawk tlawkna chhan hi enge a chhan ni ta ang le? Mi tam zawk chuan mi awm tha duh lo, an nun thlahdah vanga Pathian Hremna a ngaiin an chan tawk tur reng a ni tih ngaihdan kan nei fo mai. He natna tuar mek tuten an phurrit phurh hi a hahthlak tawk viau a, a belhchhah turin kan la diriam chhunzawm zel dawn nge anmahni tan tiin ke kan pen ve dawn? He harsatna tawk mek tute hian sum leh paia tanpuina an mawmawh ber a ni lo a, hriatthiamna leh, tu emaw nun pawlawh tak ni lova mi pangngai ve tho an ni ti a pawm thiamtu hi an mamawh zawk chu a ni. Kan thiannu pakhat thusawi hi ka theihnghilh thei lo; he natna tuar mektu a nih avangin a hnathawh lai atanga bangin, a hna chhunzawm ngam tawh lovin a awm mek a. Ka bula a sawi dan chuan, amah ang bawka he natna vei ve tho te bula awm hi nuam a tih zawk thu min hrilh nia! Enge mi pangngai an nih loh bikna? Mi dang laka an danglamna chu enge ni ta ang? Chibai kan hrehna chhan enge? An chawhmeh siam kan ei ngam loh ngawtna chhan enge ni ang? Tawngkam dengkhawng tak an dawn fo avanga an fate school kal tha ngam lo te an la awm nia. Hetiang hi an chunga thleng mek a nih avangin HIV+ te enkawlna hmun pakhat ART centre ah pawh an mamawh ngawih ngawih ART damdawi la ngam lo an awm fo asin. NGO tam takte hmalakna zarah damdawi hmangsual (IDU) te leh K.S kan tih mai ten invenna leh zirtirna tha tak dawngin, he natna lakah hian an fihlim tan mek a. Chutih mek laiin heng NGO te hmalakna hi ti chak zawnga ke pen aia a do zawnga hma la kan la awm tlat te hi enge a chhan ni ang? Heng chin dan tha lo nei te chauh vei tura kan ngaih lai hian mi tha tak tak, tute emaw rinawm loh vanga vanduai palh, he natna tuar mek an awm a ni tih te hi kan hriat a tha hle mai. IDU leh KS te chauh vei tura kan ngaih vang hi ani thei ang em hetiang ni ve lem lo, mi pangngai tak, vanduai vanga he natna vei palh te hian midang hriat an hlauh em em nachhan hi ni ang? He natna vei te laka ngaihdan kan siam a, Pathian hremna ti zawnga rilru kan lo pu a nih pawhin chu kan ngaihdan chuan he natna kan dona kawngah hian kan dinhmun a ti ziaawmin a natna vei thar tur kan tih tlem phah em tih hi ngaihtuah chian a tha hle mai. Nge hmanlai, kan Lal Isua hun laia Phar natna vei te ang khan dai pawnah dahin, ‘Ka bawlhhlawh e, ka bawlhhlawh e’ tiin kan au chhunzawm tir zel zawk dawn? Kan hriatte chauh kan thinhrika kan enhran lai hian kan hriat loh tam takte hi engtinnge ni ta ang? Kan chungah lo thleng ve ta se miin entinnge min dawngsawng se kan duh ang? Kohhran leh khawtlang ang te, NGO ang zawng te chuan hrethiam kan in ti viau pawh a ni thei e, mahse keimahni ngeiin engtinnge kan dawnsawn thin tih hi kan inchhut a ngai ta khawp mai. He natna tuar mek tute hian hriatthiamna nen tuar ta se chuan tun ai hian an dinhmun hi a ziaawmin an phurrit pawh a nep zawk ngei ang le. Mi tam tak, mi inpe tak tak leh an tana sum leh pai, tha leh zung nasa taka seng an awm mek lai hian, chutianga kan ti ve thei kher lo a nih  pawhin kan hriatthiamna leh hmangaihna chauh pawh hi dawng se an dinhmun a ziaawmin an natna tawrh mek pawh hi a ziaawm phah ngei ang. Cancer, TB, Malaria, Zunthlum etc natna nei te i biak dan, i kawm dan, anmahni chungchang i sawi dan leh i ngaihtuah ang bawk khan HIV positive te pawh hi dawngsawng thei ta la, chu te mai chuan he natna vei te phurrit hi a chhawk thei asin. - Roberta (SHALOM)