DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Hnam lungphum A nghing
Sep 17, 2017
- Dr. H.Lallungmuana He kan Zoram tlang mawi takah hian kan lalte awpna leh rorelna hnuaiah Zofate kan lo khawsaho tawh thin a. Hnam dang lal thuneihna hnuaiah kan la kun ngai lo. British sorkarin India ram a awp tawp lamah khan kan ram pawh a rawn run ve ta a. Ram awpah min chhiarin London Foreign Office atangin direct-in min awp a. British India-ah chhiar kan ni lo. Kum 1947-a India a lo indan khan engtin tin emaw India ram chhunga rin luh kan ni a. Assam state chhunga district pakhatah kan lo chang ta a. Hetianga awm hi duh tawk lovin 1966 atangin MNF chuan Independence a sual a. India sorkar nena indona a lo chhuak a. 1972-ah chuan Union Territory nihna pek kan ni a, Lieutenant Governor-in min awp ta a. Chuta tanga kum 14-na velah 1986 kumah chuan MNF leh India sorkar chuan Remna Thuthlung (Peace Accord) chu an lo sign ta a. State puitlinga hlan kai kan lo ni ta a ni. Buaina a kiang a, muang leiah kan ram rorelna chu kan han kalpui ta a. Party pahnihin rorelna an inchan chhawk a. Congress-in kum 20 chuang, MNF-in kum 10. Kum 30 zet chhung chu hetiang hian kan kal a. Kan party hruaitute min hruai thlenna ram chu heti hi a ni a, kan hriat hlawm hi maw! Tuna kan dinhmun dik tak hi sawi pawh a chakawm lo va, zah pawh a zahthlak hial a ni. India ram chu sawi loh, India hmarchhak state zingah pawh mi hnu umtu, a mei lamah kan awm ta. Hmasawnna ruhrel kan nei chau em em a. 1980 chhoah, ram buai laiin Brig. T.Sailo-a’n Bairabi Hydel Project beihpui a thlak a. Arunachal Pradesh sorkarin entawna tih ve tumin mi an rawn tir kha a ni a. Tunah chuan anni chuan MW 400, 600 an khuap chhuak daih tawh. Keini erawh chuan Serlui B – MW 12 pe chhuak thei tur kum tam tak hnuah, kum 30 chhungin...!! Sawi a va hrehawm ve. Hmarchhak State dangte kawngpui that sawtziate hi. Tripura, Manipur, Assam-ah te kawngpui a zau sawt em em a, a hnum hlurh mai tawh a. Keini erawh chu khaw hrang hrang ah, veng hrang hrangah, mipuiin thawh khawm chawpin kawngpui kan siam/repair a. Kawngpui siam hi chawhma pawh zir chhin lovin kan siam ta chu a nih hi! Hei ha! Zirna inah, sorkar sikul kan intlanchhiatsiak a ni ta ber. Private leh Kohhranin English Medium School an din a, an buk sawt em em laiin sorkar sikul an va thawl sawt em! Hnam hrisel lo berte ni siin damdawi lamah kan nei chau ber lawi a. State dangin Medical College a kawp a thuah a an neih laiin Referral Hospital pawh kan puitlin tha zo si lo. Ram pawn Damdawi in thaah kan in ‘refer’ mawlh mawlh a. Mi hausa tan leh sorkar hnathawk re-imburse theite tan chuan a ziaawm. Mi rethei pawh kan na ve tho si a, dam duhin phai damdawi in tha pan a ngai, sum awm si lo, puk chawpin , hruaitu tha rai pawh nei lovin kan han liam ve ngawt lo thei si lo !! Tam tak chuan kan senso hmuh letna tur remchang kan nei lo, kan sepui ruah tuar tlawk tlawk a, aw lung a chhia! Vengtu nei lo beram ang mipui khawngaihthlak zia hi! Kut hnathawkho, lo leh huan hmanga eizawngtute khawngaihthlakzia te hi. Kaihhruaina mumal taka awm lovin hna kan thawk a, ‘Zunte nu siam ang’ maiin kan dinhmun a kang thei reng reng si lo. Sawhthing kg-ah 50-60 a han kai a. Beiseina nen hma lam kan thlir a. Lalpa ram min pekah din chhuah ve beiseiin theih tawkin kan han ching a. Mahse maw, kg-ah Rs 5-ah a rate a tla ta duai a. Kan sawhthing chawhsa pawh mittui nen kan thlir tawih a. Cho ngam lovin tunah pawh an la mu thuap a nih hi. Tuna kan dinhmun hi lungawithlak ti an vang riau mai. Taxi driver te, sumdawng te, kuthnathawktu te, intellectual-ho te, sorkar hnathawk leh dawrkai te, NLUP dawngtu te hial pawhin kan dinhmunah hian lungawithlak an ti lo. Kan hnam dinhmunah hian lungawithlak an ti lo. Kan hnam kulhpui a chim a. Hnam lungrual kan ni ta lo va, Mizo leh Mizo kan inring tawn ngam tawh lo va. Kan HNAM LUNGPHUM a nghing a, kan rinawmna kulh a chim ta. Kan sakhaw nun leh politics nun a inpersan daih a. Kan sakhaw nun chu Biak in leh a velah kan hmang a, politics-ah a hman hleihtheih loh. Tuna kan hnam kulhpui chim tungding leh tur hian mi huaisen , Pathian tih mi, hnam hmangaihtu tak Nehemia te ang hruaitu kan mamawh a, kan rilruin a zawng. Nehemia chuan an hnam dinhmun chhiatzia, Jerusalem kulh chim leh a kawngkhar kang, mi hmuhsit leh sawichiat an nihzia a hriatin, a thu chawt a, a tap a, Van Pathian a au a, an hnam sualthupha a chawi a. Jerusalem-ah a kal ta a, zanlaiah a rukin a fang chhuak vek a. Chutah, a chhunga cheng, mi beidawng, leh hlauthawng, siam that theih a nih ring ngam tawh lohte chu huai takin a sawm a. Hruaitu huaisen pakhat avangin mi dawihte an lo huai thar leh a, beidawng tawhten beiseina an rawn nei leh ta! Kulh chim tungding leh turin hma an la ta a ni. Hnam kulh chim tundin hlau, mi fing leh experience nei tha inti-Tobia te, Sanbalata te, Gesema te an lo lang. An vau, an thlem, an phiar—mahse hnam movement an dang zo lo. Jerusalem kulh chim chu an tungding leh ta. Keini hi? Ruihtheih thil avangin kan thalaite kan va vui liam hnem ta em! Zu vanga kan police hman tlak mang loh an va pung ta em! Nunna chan lah an tam ta. HIV hrik pai, AIDS vei an tam ta lua. Motor-ah Condom hmang mai tura tihna kan tar. Sorkar sum mipui chanpual ve tur Budget- 10/100 awrh chauh pawh ei thensak an ni ta!! Thiamna bik zir tura thalai 32 Kolkata-a kan intirh lah chu maw, hnuk tiulhtu a ni ta a, kan mamawh em em Hindi zirtirtu lah hetiang khawpa sawp chauh an nih hi! Roreltu hi Pathian ruat an nih hi chu kan pawm. Mahse a reltu hian hnawl leh hun a nei. Pathian duh lohzawng an tih chuan paih an ni thin. Israel lal Saula pawh lal atan hriak thih a ni ngei mai; mahse, Pathian thu aia ama duh dan a tundin avangin hnawl a ni. Amalek-ho that chimit vek tura tih a ni. Mahse an lal Agag-a a zuah a, beram thau leh bawng thau tha te inthawi nan a rawn hawn heu mai. Pathian tan chuan a ti ve, Pathian hming pawh a lam zing dup—mahse, a chungah ramhuai thlarau a lut a, a chiangkuang ta lo. A tawng fuh lo ta fo. Sawi awm loh pui pui a phuh chhuak ta fo. A hoten an venpui zo ta meuh lo. Zu em chu zawrhtir lo mah se a tih hauh loh tur inthawinate a lo khawih ve a. Ani khawih hi chu chal hnawihsen emaw, coconut sawhkeh lam pawh a ni pha lo, mahse a intipuithiam deuh roh hi Pathianin a hua a ni. Amah thlaktu tur Jesaia fapate zinga’n Samuela’n a zawng a. Pathian duh dan leh mihring rin zawng a inkalh leh pek a. Jesaia’n a fapa upa ber, Eliaba, fing leh fel, hleitling, experience nei tha, raldo thiam (vote zawn thiam, tangka fai hmanga (NLUP pawh) mi rethei lam tanga siam thiam) a rawn chhawp chhuak a. Samuela pawhin lal atan hriak thih a han tum ngawt a. Mahse chung lamin a phal lo, “Ka duh lo a ni,” a ti mauh mai. Abinadaba te, Sama te an han tum chhin leh a, mahse a rem lo vek. A naupang ber, experience pawh la nei ve lo, chhawp chhauh lawk ve loh, beram veng lai koh haw chawp ngai Davida hriak thih a ni ta!! He naupang hian alawm Saula leh a uteho ngam loh Goliatha, an hnam hmelma hlun that a ngamtu chu. Kan hnam hmelma hlun CORRUPTION GOLIATHA hi kan rual u ten an ngam tak ngang si loah chuan, a ngamtu tur thalai huaisen, Saula ralthuam (pawisa sem, inlei) hmang lo ngam Davida leh Nehemia te ang Zofate zingah kan mamawh ta a nih ni. Nehemia leh PRISM hi ka teh deuh thin. Jerusalem kulh chim chu Nehemia’n zan reh lai, mite tui taka an mut chiah chiah laiin a fang chhuak vek a. A hre chiang berah a tang. Chutiang bawkin PRISM hian Mizoram hi kum 10 chuang zet chu mite hriat lohin, corruption hnuhma chhuiin, Mizoram Watch leh Social Audit a lo buaipui a. Coruption case 300 a haichhuak a, a hre chiang berah a tang ta a tih theih. Davida anga thalai huaisen, Corruption Goliatha hlau ve lo, Party ruihchilhna tuinua la inbual lo, ‘kut fai leh thinlung thianghlim neia, a rilru engmah lo mai mai lama dah ngai lo va, bum tuma chhechham ngai lo mi’ mi thar rual kan ram hian a mamawh ta ni e.

Latest News & Chhiar Hlawh