Dam chhung tawi tê: Mihring hmasate kha chu an dam rei thei hle a, kum-300, 400 aia tam daihte pawh an dam hlawm a ni. Tun hnuah erawh kum 70 a ni a, chakna avangin kum 80 pawh a ni thei e, tih chauh a ni. Khawvela dam reiho hi Japan, Singapore, etc. te an ni a, keini India ram hi chawhrualin kum 65—75, vel bawr dam ang kan ni a, Mizote hi kan dam rei lo hle a, chawhrualin kum 40—50, vel bawr kan ni e, an ti. Mahse, a reina chu thawhrimna leh lungngaihna mai a ni e, tih kan hre leh bawk ang. A ni taka kumhlun tur ang maiin rosum leh paite kan khawl a, in leh lo thapui puite kan din a,mahse,kan thih hnu chuan eng mah kan chhawm thei dawn lo a ni. Hetih lai hian naktuka thi tur angin tawngtai la, kum 100, dam tur ang in hna thawk rawh, tih kan hre leh bawk ang. Siamtu hian hausak hi a phal lo a ni lo a; mahse, duhamte, a bawiha awmte kha a rem ti lo a ni. Pathian ngaih chuan kum 1000, hi ni khat ang a ni a, ni khat pawh kum 1000, ang a ni, kan chhiar dan a in an loh hmel hle. Ti hian kan hmu leh a -chhum rei lote lo langa ral leh mai thin ang hi a ni, mihringte dam chhung chu, tih a ni.   Buaina khawvel: Mihringte hi ze chi hrang hrang nei kan ni hlawm a, a thente chu hlim thei tak a then te erawh hlim vak ngai lote kan ni hlawm. Hlim vak ngai lote hi chuan thil tha tak an dawn pawh hian eng huah vak mah an ngai chuang ngai lo. An ni tin hnate pawh phur lo chung chungin an thawk thin, a chutiang khatiang si, an ti thin. Harsatna an tawh phei chuan an mahniin, tu hriatpui theih pawh ni chuang loin, an hah ve em em thin. Sapho pawh hian an ti a - optimist leh pessimist, a chhe zawng a thil thlir chi leh a tha zawng a thil thlir chi. Kan hriselna lamahte harsatna kan han tawk ve a, pawisa sente kan ui em em a, kan indawm kun nghal tlawk tlawk mai thin. Manganna thuah hnih thuah thum phei chu tuar tlak kan ni miah lo, kan miziain a pha lo; mahse, kan pumpelh dawn chuang lo, hetianga kan tih avang hian, pumpelh a hnekin a belhchhah zawk dawn a ni. “Cyclone a lo tleh dawn,” an ti a, an puang chuai chuai a, enga mah hmain zam chhe der mai, inbuatsaih pawh inbuatsaih tha hlei thei lo, advance-in thlipuiin a nuai nghal ringawt. I unaupa khan thil tha tak a rawn thawn che asin, an tia; mahse, lawm mang miah lo, a mamawh tehlul nen, buaina khawvel atanga thlir chuan lawmna tur a awm chuang lo ni ang.   Hlimna khawvel: Mi hlim thei tak bula awm hi chuan nawmte pawh a nuam a, thian pawh an nei nual duh hle. Chhungkua an enkawlna kawngahte pawh harsatna eng eng emaw an tawh chang pawn an zam ngai lo, fel takin an lo hmachhawn thei thin a ni. Miten an sawia dawta an puh pawhin lawm takin a pawm thei tho a ni. Rawngbawlna lamah fiahnate a lo awm pawhin hlim takin a paltlang thei zel a ni. Thiante zingah pawh a rethei ber ni mah se, a hui khawmtu a ni thei zel a ni. Silchar kawng a ping a, thil a harsa nasa dawn an tih pawhin, zam chuang ngai lo, fel takin hmachhawn dan tur a ngaihtuah zawk thin. “I thil tur kan tih kha, kan pe leh thei dawn lo che,” an rawn tih pawhin lawm takin, “A ni maw, a nih tak chu,” a ti thei zel a ni. Doctor-te hian an tia, “Kan natna tam zawk, 70% dawn lai hi chu kan rilru a ni e,” an ti. A ni viau thei ang, thenkhatte hi chu kan zam nghal rawih rawih mai thin, chu chuan dam aiin a belh chhah ta zawk thin a ni. Eng pawh nise, han hlim tum phawt ila, chu chuan kan natna leh harsatna lak atang pawn min chhan chhuak thei zawk dawn a lo ni. A hlim zawnga thil thlirna atang chuan kawng hrehawm tak tak hi a lo awm thei dawn lo a ni. Eng nge mihring dam chhan? Amah ang taka siam kan ni a, leilung leh a chhunga awm zawng zawngte enkawl tura dah kan ni. Bawhchhiat hnu erawh chuan anchhe dawng kan lo ni a, Pathian ropuina kan chang zo ta lo. Mihring chuan rim taka hna a thawh a lo ngai a, chatuan mi ni thin pawh chu tawp chin nei alo ni ta, eng nge kan dam chhan ber hi ni ang aw, han ti ta ila, sum leh pai em ni, ropuina nge lalna, etc,. A chhannaah chuan, “Ni lo, hengte hi chu thil ho mai mai, khawvel thil, chatuan daih ni lo,” kan ti thei ang. Thahnemngai takin hna kan thawk a, kan eiin kan bar a,a tukah a ngai te bawk in kan tih leh zel a ngai a. Rosum leh paite kan khawl im em a; mahse, kan thla a muang Chuang lo, min tibuai zawk zaw mah tute an lo ni zawk. Thiamna lamah te pawh kan intlansiak nasa, a thlente pawh kan thleng sang e; mahse, kan lawm a kim thei chuang lo.Eng nge mihring hian a dam chhan ber ang aw, Pathian ropuina chang leh tura beih leh mi dangte pawh chumi chanchin tha chu hrilh ve zel, a tawp berah chuan kan ti thei ang Tuk tin, tlai tin, ni a chhuakin a tla leh thin a, mi tin mai hian kan hun neih zat chu ni khatah darkar 24 theuh a ni a, a inang vek a ni. A thente chu hausa tak, rethei tak te, hmingtha tak te leh tha lam sawi ve tur eng mah nei lo kan ni hlawm a. Kan khawvel hman chu a in ang lo hlawm hle a, engati nge hetianga kan awm zung hlawm le, han ti ta ila, “Siamtu min duan dan alawm,” kan ti thei ang. Chung lam mit atang chuan kan inang vek a, a duh dan danin thil a thleng mai thin a ni. Aw le, mi hlim thei tak kan ni emaw, rethei tak kan ni emaw, etc. kan chantawkah lungngawi thiam tum ta ila; tichuan, hringnun khawvel famkim thei lo pawh hi a ziaawm sawt ngei ang.