DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Hripui a kian hunah engtin nge ni ang?
Jun 14, 2020
  • Jimmy Laltlanmawia
  • Hripui leng avanga kan buaina a kian hunah chuan engtin tak awmzel ang i maw le?! Mizoram hi ram kilkhawr a awm kan ni kan ti a, India ramah pawh a kilkhawr bera awm kan nih pawh kan hai lo, hmasawnna duhthusama a kal chak loh pawhin, chu chu kan chhuanlam lian berte zinga mi a ni fo reng a ni. A ni tak reng a, Delhi atanga teh chuan, hmarchhak kilkhawr bera awm kan ni miau a. Mahse, thil chu a tehna azirin a nihna a danglamin a hlain a hnai ve thin tih kan hriatsa theuh hi ka sawi duh mai chu a ni. Chuvangin, lockdown hi han zo se, he hripui hrang hi han kiang sela, chutin kan tehna hmanrua hi thlak ta bawk ila, kan tehna unit pawh thlak daih ta bawk ila, thopa zuanin kan zuang dawn lo’m ni?
  • Heti zawng hian i han ngaihtuah dawn teh mah chhin ang hmiang, kan tehna her remin, kan zawh ngai loh kawng tum bel sa zawh turin kan puanfente kan sawi chhing dawn lo’m ni?
  • A pakhatnaah chuan, dailuah hi han ti tawl mai teh ang. Mizo chhungkaw tam zawk hi eirawngbawl apianga dailuah siam ngei ngei chhungkua kan tam hlein a rinawm a, a hranpaa dal bel nei hrang ngat pawh kan awm fur ang chu, keini chang kan ni lo a nia, kan India ram vaiho hian keini aiin dailuah tel loa khawsak harsa an ti daih zawk lehnghal a nia. India hian dal chi hrang hrang kan ei nasat ang huin a lo thar tam bik awzawng lo mai a lo ni a, ram dang atangin a chawlut nasa em em mai a, chung ramte chu Tanzania, Mozambique, Myanmar leh Malawi te an niin kumin 31st March khan kan thenawm ram, Myanmar atangin India chuan Dal hi 2.50 Lakh Tonne tehmeuh a chaw lut tih tarlan a ni a. Chu chu India rama Dal hertu company-ten lo sawngbawlin India ram hmun hrang hrangah an hralh chhuak leh a; tichuan, chu an dailuah zawrh chu a lo kal zel a, Mizoramah kan lo lei ve leh ta a ni.
  • Kan thenawm maia Myanmar-a an thar kha khutah Chenai lam atangin an import a, a kual a kual a, hetah Myanmar ram hnaih bera awmte hian to deuhin kan lo lei leh ta thin a ni chu. Hei hi engtin nge kan ngaih le, kan ram kilkhawrzia kan la sermon fo dawn nge, thenawmpa dailuah thar chhuah chu, chawk luh dan kan ngaihtuah vein, Mizopa dailuah herna khawl atanga chhuak chu vaipa kan leitir ve tawh zawk dawn lo’m ni? Mizo Entrepreneurs-ten ngaihtuahna kan sen a hun ta e.
  • Kan kawmthlang lawka ram tereuh tê, Bangladesh khu thawmhnaw thui lamah an lo sang em em mai a, khawvelah pawh lang phak khawp mai ni loin, China chiah an phak lo a, thawmhnaw thui lamah chuan khawvela a phnihna an lo hauh phak daih mai a. Dik tak chuan, Guwahati aiin Silchar-ah puanthan a thain a tlawm daih zawk kan tihchhan pawh hi, Silchar paho chuan Bangladesh atangin an lo chawlut a lo ni a; chuvangin, Vairam rilzawk ai chuan Bangladesh atanga Silchar phurh thlenna chu hnai tê mai a ni a, a tlawm loh nak rengah.
  • Hmasang ata tawh kan Mizo hmeichhiate ladeh lama an thiamna lo intuh tawh hi, eitlak tak takah awlsam têin kan chhuah thei reng alawm. Industry lianpui puite ang lo takin, raw material sawngbawl leh a factory pawh harsa lutuk loa helaia kan din theih mai a ni a, Mizo hmeichhiate puanthui thiamzia hi ram economy tihhmasawn nan kan hmang thei a ni. Kan rama awmsa ni lo, foreign mau buaipui ai chuan Garment Factory lamte hi tun ai hian uar ila, kan kawmthlang lawkah raw material khawvel ang pawha langthama buaipuitu an awm a, chu pawh Delhi aia hnai daihah lehnghal. Ruahmanna fel tak nen phei chuan awlsam têa chawkluh theih a ni ngei ang chu. Dik tak chuan khawvela thawmhnaw branded lian tam zawk hian Bangladesh-ah a sin puanthuina khawl an dah ni. Ngaihtuah uluk deuh mah teh, kan ram hi a kilkhawr si kan la ti reng dawn em?
  • Tiau leh Champhai inkara sumdawngte harsatna tawh kan hre fo a, a changin leh sipai an intithu an ti, a chang leh gate-ah pawisa chawi tur a tam lutuk an ti; mahse, ti chung chuan, Myanmar atanga a ruka kuhva lo lut tamziate chu India khawthlang lam atang pawhin an rawn complain hial a nih kha. Tih tak takah chuan Mizote hian kan tanhmun hi siam rem ila, dan ang thlapa heng ram atangte hian bungrua la lut thei turin EXIM License-te hi hum ve fir fer ila, dan loa gate-a pawisa lo lak chingte rum thaih theih miah loh turin sorkar dan leh phal ang thlapa sumdawnna kalpui dante hi dap chhuak ila, state sorkar pawhin a tih tur ti ve bawk sela.
  • Manipur state-a Moreh khi kan hria ang a, khilaiah khian Myanmar nena insumdawn tawnna nasa tak an kalpui mup mup reng a, Manipur economist-te chuan kum khatah ringawt pawh hi ?1,300 Crore atanga ?2000 Crore tehmeuh sum a chevel a ni tiin an chhut a. Tih tak takah chuan hengte hi kan ram sorkarna fung chelh tawhtute hian ngaihsakin hma la se chuan khilaia sumdawnna lianpui; mahse, helna leh strike thut thut, motor hal thut thut tih vel kara awm a nih vang khian, awlsam têin kan Zokhaw thar lamah hian kan suan theuh thei ang chu; mahse, chu chu tunah rih chuan a la ni ni thei meuh si lo a.
  • Kan ram leilung lah hi Khuanu ruatsa nia mawi rengin, khawi laiah pawh huan thlai han siam ila, eng thlai deuhthaw mai pawh hian that duh lohna an nei mang lo a ni a, agriculture-a kan intodelh theihzia lah chu hei, tun lockdown hian a hliah khuhna a rawn hlip a ni ber a, kan ram thingtlang lo neitute thar chhuah ngei maiin lockdown chhungin kan inhrai puar thei chu a nih tak hi maw le.
  • Hla lo tê-ah hian Mizoram thar chu ban phak maiin a awm niin a lang; nimahse, tute emaw zawmthawt leh mahni tanghma chauh hai, ram hmangaihna puana inhliahkhuh a, mahni dul tifanho vang chauh hian chu ram thar chu kan thleng pha lo mai chauh a nih hi. Mihring kan tlem a, kan kum khat budget ngaihtuah phei chuan hmanah hmanah khita awm tawh tur kan ni alawm; mahse, ram hruaitu tha leh ram leh hnam hmangaihna tak tak nei lote hruaitu thate karah an lo inrawlh ve zel thin avang leh, mipui zingah sangawizawnpui an lo nei ve leh zel bawk si a, chung mite nen chuan, Hnam Run leh Bhavan-ah an mumang an insawisiak a, zawlnei fahrah tete thupuan an duh angin anmahni tan an inhrilhfiahsiak a, an sangawizawnpuiten an lo thutak bawl a, tampui tawrh hmabak a kan thut reng laiin, thenkhatin politics hamthatna lak an lo tum veirawl thawm han hriat phei hi chuan thinlung a rum thin a nih hi mawle.
  • Kan CM zahawm tak hian, “Riltam a huaisen theih loh,” tih a sawi hi ka la hrereng a, a dik viau a ni. Mahni intodelh a tulzia hre chung sia kan ram hruaituten thla hnih khat lockdown hnua kan sum bel a ruak ta mai ni awma an sawi thawm han hriat phei hi chuan, a tlawmthlak hle a ni. Central lamah nasa takin hripuiin a beih avangin, min awinungtute ber pawh an buai a ni a; mahse, kha leh chen chhung khan eng emaw kan lo tih tak le? Kan agriculture budget te, industry budget te kha engti tak in nge maw kan lo hman tak chu le?
  • Hawh teh u, he hripuiin min nuai chungchivet atang hian engtiangin nge a lehpekah hma kan lak dawn tih bengsikin i ngaihtuah teh ang u, hmasang ata tawh mahni intodelh hnam kan nih thin kha, chhuanlam siam mai loin, tute pawhin kan tihtheih hma zawn theuhah kan inhum sek a, rinawmna leh taimakna nen mahni seh seh, nghet tak leh puitlinpui ngei tura seh tlat turin kan in sangmar dawn lo’m ni?

Latest News & Chhiar Hlawh