DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Khaw fai ber Biate
Jan 07, 2018
- Lalramliana Tochhawng T-18, Thai Lane Venghlui, Aizawl 8014929238/7641802567 Biate khaw faizia hi a hmuna hmutute hrilhfak a tling a. Mahse, bulbal taka sawina hi ka la hmu lova. Ka hmuh leh hriat angte han tarlan hi Zofate tana a tangkai beiseina nen ziak thain ka hria. Biate khua hi Mizo lal zingah pawh lalber nia inchhal ngam Sailo lal Kairuma Sailo chuan kum 1900 December thlaa a din a ni. Tunah hian in 502 awmin mihring 2227 an cheng mek a ni. Pu Kairuma Sailo fapa tlum ber Lalthangchuanga Sailo rorel lai (1912-1948) atanga faina hi buaipui tan nia ngaih theih a ni. An rorel record-a a lan danin kartin khawchhung nunphung leh faina vawnthat leh that loh en turin mi pakhat a ruat chawt a. Faina zawm tha lote leh kawhmawh bawl ang chite chu vaukhanna thupek an ni a. An la that loh fo chuan ‘Siki’ chawitir an ni. Faina atana hmalak zui dan tlangpui chu-1. Kum 1937-ah Young Lushai Association din a ni a. Anni hian in leh a vel, in chhung leh bungbel vawnfai zirtir leh endik hna an thawk a. Chawimawi phute chu chawimawina an pe thin.2. Kum 1947-ah Mizo Children Association an din a, an ni hian Inrinni apiangin kawngpui an phiat fai thin. Village Education Committee nen tangrualin school-ah te faina an zirtir thin bawk.3. Kohhrante pawhin naupang pual leh tleirawl pualin faina an zirtir thin. Thla tin Inrinni hmasa berah khawlai leh kawrte an tifai thin.4. Upa Pawl pawh kumtin vawihnih khawlai tifai leh cheimawiin an hnatlang thin. Heng hnatlang thinte hi lal khawnbawl Upa, VC neih hnuah VC member zinga miten tawiawmin thingpui an lumsak thin.5. Kum 1980 vel khan Khaw Cheimawi Committee an din a. Khaw chhung leh a chheh vel, khaw luhna kawngsirah te pangpar chi hrang hrang leh thingmawi leh par chite an phun a. Kawngpui khaw luh dawnah chawlhna leh tui in tur bakah motor thlenga insilfai theihna tur an siam a. Khawthlir leh thengthaw nuam laiah te thutna siamin pangpar chi hrang hrang phun vek a ni. An hmalak tawhnate a that hle laiin veng chhung vawnfainaah an la duhkhawp lo va, tibaltu nia an hriatte-1. Kum 1980 vel atangin khaw chhunga Sial luh remti lovin an awmna tur ram ruat chu dai an theu hnan ta a ni.2. Kum 1986-ah Vawk pawh khuahkhirh a ni.3. Kum 1993-ah Ar khung tan a ni.4. Kum 1994-ah bawng, sakawr, kel, beram etc. an khuahkhirh zui.5. Kum 2003-ah ui pawh an khuahkhirh leh a ni. Tihian Mizo ranvulh chite chu awmze neia enkawl an lo ni ta a ni. Pakhat mah khi sut leh an ni lo va, tha taka ran inte enkawl zui zel an ni ta zawk a ni.  6. Kum 2012-ah Village Sanitation Committee leh YMA tangrualte chuan VC-in intina bawlhhlawh bawm pahnih (a) Tawih thei leh (b) Tawih thei lo an lo semte chu lakhawmin Truck pali (mipui thawhkhawm hmangin) an hire a. Thawhtanni apiangin bawlhhlawh paihna hmunpui chi hnih an siamah te chuan an paih thin. Kum 2015-ah Champhai District chhunga khaw fai berah thlan an ni. Chung chu an phu nia a lang chungin khaw faia thlan an nih loh pawhin an tha an thlah ngai lo. Kum 2017-ah Ek ina inthiar vek khua (ODF)-a puan an ni. Mizoram khaw 700 vel zingah khaw fai bera puan an ni ta. An thupui - ‘Biate chu a faiin a mawi tur a ni’ an ti a. An khaw faizia chu thu dang nise a mawizia khi sawisen mai theih pawh a la ni leh lo cheu. Kopang, step, kawngpui dung (alkatra luan bak cement a zut mam vek) te, an cheimawi thiam dan te chu a mak a ni tawp mai. A tlangpuiin Mizo hnam incheina mil rawng an hmang deuh ber. An rawng hmanral khi pawisaa chhut chuan nuai bi teh meuh a ral ang tih a lang reng mai. Chung an senralte chu mipui thawhkhawm a ni. An lo khawsa thei hle em ni? Chhungkaw innghahna tlangpui han thlir ila, an inpekna thukzia pawh a lo lang mahna le.1. Lo neia innghat chhungkua - 57% vel2. Thingpui huana innghat chhungkua - 20% vel3. Serthlum huana innghat chhungkua - 15% vel4. Sawrkar hnaa innghat chhungkua - 5% vel5. Sumdawnnaa innghat chhungkua - 3% vel Tun hnaiah thingpui dawr a awm ve ta. A hmain thingpui in tur an hmu zolo; hnathawkin an liam vek zel. Sumo service tam tak vang niin a lang. ‘Faina hi Pathian an teuhna ber a ni’ an tih angin he faina in a kentel nia langte chu- 1. Kum 6 kalta chhung khan Biate mi malaria vei an awm lo.2. Damdawi ina enkawl ngai rannung- tho, thosi atanga natna kai chi natna vei Biate mi an awm lo.3. Tho leh thosi awm lova ngaih a ni.4. Kum 80 leh a chunglam upa mi 48 an awm mek a, kum 60 chung lam mi 263 an awm bawk.5. Pastor (Presbyterian) tanglai 13 vel leh pension tawh 4 vel awmin Missionary 9 leh chawltawh 13 an awm bawk.6. Mi-ang-lo an awm lo. Khaw thenkhata mipuiten an biak chhawhchhi, biak nawmnah, an chhaih, nuihzat an tum tlat ang chi hi an ti ve ngai lo. Mipuiten miang pangngai ang thlapa an biak leh en theuh avangin mi-angah an chherchhuak zawk. Hetiang thil tha lo tih ching tan Biate-ah hmun a awmlo, an enhrang zui mai.7. Biateah mikhual an awm lo. Khawtlang nunphung kalh emaw sawrkar khap leh phal lohte tih loh chuan engmah inenhranna a awm lo. Eng pawlah pawh nihna pek emaw thlantlin emaw a dal lo. Hrem pumpelh nan khawtual leh mikhual an awm lo va, ang khat renga hrem an ni mai.8. Inkaihhruaina tha an neih chu mipuiin an zawm tha em em. Entir nan- Mei zuk bung paih ta ila, naupangte tak te pawhin rawn hmu se, a chhar ang a, bawlhhlawh bawm, kawngpui sira hunah a paih mai ang. A paihtu tan zahthlak a tling a, chin loh ve mai a tha. Pi Zomuani BA, B.Ed (Miss Kitty Lewis), Mizorama missioneray hmeichhe lokal hmasa ber (7th October, 1922) kha Biate-ah February 1925 khan a han zin a, thla 3 a cham a. Biate khawtlang nunphung leh inkaihhruaina thatzia a hmuhin missionary hmunpui atana din a tum a, hma engemaw chen a la nghal a. Mahse a pa UK a MP, kum 1924- a lo zin tawh leh a u Doctor Specialist leh MP 3 dang accident-a an thih tak avangin August 1925-a a haw chu a lo kir leh ta lova; a tum ang chu tih puitlin a ni ta lo a ni. Biate hi a fai a, a mawi em em piah lamah Zonun zemawi em em chhawmnunga rampawn thlenga Zofate timawitu ropui leh hlu nih a lo va tling tak em. BIATE KHAWPUI VUL RENG RAWH SE.

Latest News & Chhiar Hlawh