Kan hriat theuh angin nawhchi-zawhrhna chu hmasang atang tawh, thil awm tur ve reng ang hrimin sawi tur kan hre nual awm e. Lota hun lai pawh khan an sualna ber chu hurna a ni tlat mai. Isua chanchinah pawh hian sawi ve tur an awm nual mai, a thente phei chuan hmun pawimawh tak an luah awm e. A ni tak a, khawvel tihpui nikhua Olympic, World Cup, Asian Games, etc-ah te pawh hian anniho hian chanchin sawi tel tur an nei ve zel a ni. Film-ah te pawh hian kan hmu thin ang a, an inchei duh dan te leh khawsak duh dan te, a chang phei chuan a tihmuhnawm duh loh zawng a nih bakah, natna hlauhawm leh tha lo tak tak thehdarh theitute an ni. Keini, India, Hindu kulmutho ramah pawh hengho - mawngkawhur nawhchi-zuarho hi kan buaipui nasa hle. Mi sual thenkhat lahin mite bumin, nawhchite an lo inzawrh luihtir ve mek bawk a. Keni state-ah hi chuan a lane kan nei ve chiah lo va, mi state, entirnan, thenawm lawk, Silchar, angah te chuan a lane an siam a, tah chuan an awmkhawm mai a ni. Ka pi leh pute hun lai kha chuan hetiang lam chanchin hi sawi tur a awm lo a ni ang, an hla, thawnthu, etc-ah te hmuh tur pakhat mah a awm lo, awm a hnekin hmeichhiate kha eng emaw hlekah pawh sawi an kai hmain, an hmingchhe hma hle zawk a ni. Hun a lo kal zel a, Vaite an lo lian a, chanchin thate pawh kan lo hre ve tan ta a, hnam dangte khawsak dan, nunphungte pawh kan lo hre tan ve zel a. India ram a’n independent a, keini ram pawh kan han buai ve leh meuh hnu chuan nawhchizawrhna chu kan hre ta meuh mai le. Kan boruak tawnte a lo danglam zo ta a, tun hmaa kan khawtlang nun thianghlim tak thinte pawh kha a lo kehchhe zo ta a ni ang, kan nula fel tak takte pawh kha, sipai hnenah te, a rem rem hnenah, etc, an zahawmna an lo hralh ta thin a ni. Khawtlang tan pawh buaipui tham an lo ni ta a, V.D.P., etc, ten an man theih ang ang chu man thinin, an samte an meh kawlhsak hial thin a ni. Hun a lo kal zel a, khawvelin a ken tel a nih miau avangin inkhapbeh zawh rual a ni lo, kum 1980 chhoah phei chuan association indin chiah lo mah sela, hming, ‘Khawpui Service (K.S)’ tih an lo invuah ta hial a ni. Heng mite hi engtia hetia khawsa ta bik nge an nih tih chu chhan hrang hrang a awm thei awm e. Tunlaiah phei chuan sikul naupang lo inzuar ve ta lawp lawp lah bo lo, eng he hu-ah kan ngai tawh teh chiam lo a nih hi. Chung lam thlirna atang phei chuan, khawngaihna hun a liam hma chuan kan inang tlang vek hrih awm e. Tunlai khawvelah chuan mi pangngai; mahse, lehkha zirna lama titha vak lote pawh, future bright lem lovah kan ngai deuh tlangpui tawh a. A han thiam thei deuh leh fel deuhte chu kan beiseina a sangin, kan thlir ru thap thin a nih hi. Hetih lai karah hian heng thiante, farnute duh tak takte (K.S.hote) hi engnge an an ve dawn le, an eizawnna, hnathawh ber lah chu Pathian leh khawtlang duh loh zawng, mi zawng zawng hmuhsit leh ngaihnep em em a ni tlat mai si. Pasal fanau leh chhungkhat han nei ve chi pawh an ni lo, an lo upat, damloh nikhua pawn enkawltu tur pasal, fa,etc, an nei ve miah lo, an nun hi a tawi zawngin, a risk hle a ni. Anmahni hi mi pangngai zingah an awm ngai meuh lo va, chuvang chuan vawi khat pian ve manah mi hriat em em pawh an hlawh lo hle a ni. Mihring nun dan phung pangngai baka khawsate an ni a, rei dam tura beisei chi pawh an ni lo a ni. Hmasawn zelna tur pawh nei chuang lovin tikhan an kual an kual a, a tawpah an thi ral ringawt mai dawn a ni. An hetih vang hian tuman an el ngai lo va, anmahniah thil tha beisei tur reng a awm tawh lo va, nakin lawka kan nu tur, chhuan vawr tur chu anni lo chiang hle a ni. An hma lam hun tur hi a thimin, a lan danah phei chuan chatuan hremhmun pawh pumpelh miah lo tur te an ni. Mihringte chu a huhova khawsa tura siam, inmamawh tawn theuh kan ni a, mi fel ber pawh, tha lo ber pawh inmamawh hun a awm thin. Hei chu a tha lo em mai, vawthlu mai ang, a tih ngawt theih loh, khawvel tikimtu, a nih dan phung tur ve reng a lo ni tlat mai. Hetih lai karah hian mi sualte chu kan thlahthlam tur chuang a ni lo va, kan zawng chhuak ang a, kan hrem ngei tur a ni. Khawvel awm chhung chu henghote hi an awm ve reng ang a, a lan danah phei chuan punlun tulh tur a nih hmel hle mai. Hmm.., kan thian K.S. hote pawh hi vei ve viau mah ila, tih theih kan nei tlem hle mai, Pathian thute han hrilh ngawt dawn teh, an duh lo reng reng, an kal nghal vang vang mai ang, chubakah an hre em em, keini ai aiin an hre zawk a ni. A enkawlna hmunte pawh a awm a; mahse, keini mipui vantlang tan chuan tha han thawh ve theihna tur chi a ni lo, a bik taka thiamna, volunteer, training, etc, te a ngai a ni. An din hmun hi khuarkhurum thuk taka thil tla ang a ni. Hetiang hi an nih avangin rei loteah an boral mai dawn, kan tha en mai mai chuan a dik thei lo vang, kan farnu/fanu/unaute thihna kotlanga thu ngui lup lupte hi i nam liam mai dawn nge, i khai chhuak dawn le? I ngaihtuah chiang teh ang. A ni tak a, mi awm khaw lo, mi ten, an ni a; amaherawhchu, kan Kristianpui, Mizopui ngeite an ni. Pathian ngei pawh hian ka rawngbawltu tha tak takte an ni chu a rawn ti hauh bik lo vang le. Engtin nge kan tih tak ang le, hetiang dinhmun hi an lo ni ta si a, tlem tal tha kan thawh ve loh chuan an pil bo lai kan hmu reng si a. Awle, tih theih chu kan nei mang tlat lo, tihsak theih erawh kan nei ve thungin ka hria - an saltanna, beidawnna atanga tal chhuak thei tura Pathian khawngaihna, tanpuina, bang lova kan dil sak fo thin hi a lo ni reng mai, eng nge i ngaih ve dan le? — LALCHHANDAMA COLNEY