R.Zomawia

Kum 2021 bul kan tan leh mek a, mihring hi inthlak fo thin, ngaihdan sawhsawn reng kan ni a. Hei vang tak hian kan awm mekna atanga hmasawn turin ngaihdan thar kan neih a ngai a, kan tun dinhmun tha lo takte kalsana hmasawn zawnga ke kan pen a ngai a ni. Hei vang hian hmasawn duhin kum tharah thu kan tiam thin a ni. Thutiam pawimawhzia leh he thutiamin mihring min thlak danglam nasat theihzia hi chik taka hretu leh hmutu kan nih ngai chuan thutiam hlen hi kan tih makmawh a ni. Keini Lalpa ringtu intite hi Lalpa duh zawnga thutiam neih hi kan mamawh hle mai. A hnung kan zui, kan Pathian hi a thutiamah nghet takin a ding thin a ni si a, keini ve zawng kan thutiamte hi tihpuitlin loh tam tak kan nei ngei a rinawm a, tihpuitlin loh chu sawi loh, kan thutiam pawh kan hre mumal tawh lo thin a ni. Chuvangin, hma kan lo sawn a, Lalpa lam kan lo hnaih zual zel theihna turin thutiam tha kan neih ngei ngei a ngai tih hi kan rilru chhungrilah khung thlap ila, thu kan lo tiam tawh chu tihpuitlin ngei pawh kan tum tur a ni ang. Thu kan tiam rau rau anih chuan ‘thutiam hlawk ber’ i en teh ang.

TAWNGTAI
Tawngtai hi Lalpa hnungzuitu kan nih chuan a pawimawh ber tiin a sawi theih ngei ang. Kan Pathian kan biak pawhna ber chu tawngtaina hi a ni. Chutah chuan thiltihtheihna a awm a ni.

1. Tawngtainain Lalpa a chettir theih a ni. Thinlung leh tih tak zeta Lalpa kan auh chuan a nin kan tawngtainate a chhang nghal thin a ni. Ngawi vung vunga kan hriat lai hian kan Pathian hi a thiltihtheihna lang chhuak thei khawp tura kan kar chuan a ngawi mai mai lo a ni. Paula leh Sila kha i’n en zawk teh ang. “Zanlai velah chuan Paula leh Sila chu Pathian hnenah an tawngtai a, hla an sa a, mi tangten an ngaithla a. Thawklehkhatah lir nasa takin a lo nghing a, tanin lungphumte lamin a nghing a, kawngkhar zawng zawngte a inhawng a, tangho kawl bunte chu a inphelh nghal ta vek” (Tihkohte 16:25&26). Kan Pathian hi mangan laia kan biak a,amah fak nana hla kan sak chuan a thiltihtheihna chu a lo lang chhuak nghal thin a ni. “Ka tawngtai si a, ka duh min pe lo,” tiin kan vui thin a, dikna tam tak a awm a ni. Kan tana tha tur hria leh mangan laia min puitu chuan kan duh zawng zawng min pe vek kher bik lo. Amah kan biaknaah kan thinlung hi a ni a hriat duh zawk chu ni.
2. Tawngtaina hi Pathian hnaihna a ni. “Pathian hnaih rawh u, ani pawhin a hnaih ang che u. Mi sualte u, in kutte sil fai ula, mi vervekte u, in thinlung tithianghlim rawh u” (Jakoba 4:8). Lalpa kan hnaih ve theihna ber chu tawngtaina hi a ni. Kristian nunah chuan a pawimawh em em, tawngtainaa amah kan hnaih loh chuan awlsam takin he khawvelah hian kan pilbo mai thin a ni. Khawvelah hian nawmsakna chi hrang hrang, kan bo pilna mai tur hi a tam em em, keimahni chuan chakna reng reng kan nei lo. Eng ang pawhin mahni inthunun thei ni mah ila, tawngtainaa Lalpa kan auh loh chuan ani chu kan hlat tial tial dawn a ni si.

BIBLE CHHIAR

1. Bible chhiar hi kan nun atan khawnvar a ni a, nun kawng dik min zawhtirtu a ni. Lal Davida chuan ti hian a lo sawi a. “I thu hi ka ke atan khawnvar a ni a, ka kawng atan êng a ni bawk” (Sam 119:105). Lalpa thu chu a nun khalhngiltu, kawng dik lo a zawh dawn pawha kawng dika hruai zeltu, a kawng zawh a thim chang pawhin kawng dik zawh tura êng petu a nih thu a sawi a ni. Famkima thuam kan nih hma chu mihring kan ni a, mihring kan nih lai chuan sual hian kan nuna luh tumin kawng hrang hrangin min bei thin a ni. Chakna kan neih loh avangin chakna, ralthuam famkima inthuam tur chuan Lalpa ke bula kan awm reng a ngai a ni. Mi thiamten mi nuaih chuang atanga zir chianna an neihah chuan Bible chhiar mite chu chhiar lote ai chuan an nunah hlawkna tam tak an hmu tih hi a ni.
2. Bible chhiar hian harhna min pe a ni. Khawvela kan awm chhung chuan kan hausa emaw, kan rethei emaw, rilru nat ngawih ngawih hunte, beidawnnain min tuam hun te, kan taksa chak loh hun te, hrisel loh hun te, mal ngawih ngawiha inhriat hun te, mi dang aia nep riaua inhriat hun te, retheih avanga kimki chawih chawih te, sual bawiha tang tlat te, duham reng, hlim thei der lote, mi dang ta it reng reng, mi er renga nun hmangte hi nun nawm lohna, thaw-ipikna lian tak an nei thin a ni. Sawt si lova thil tam tak ngaihtuah vak vak hi taksaten a lo tuar a, chu chu tunlai tawngkam takin ‘stress’ ti ila a sual lo vang. Kan rilru hah em emna atanga damna min pe theitu chu kan Pathian chauh hi a ni. Bible kan chhiar chuan damna a awm a, thinlung leh tih tak zeta kan chhiar phei chuan hlawkna tam tak chhar chhuah tur a awm a ni.

MI DANG SAWISEL LOH

1. Mihring hi tumah tling tawk kan awm loh avang hian mi dang va sawisel ringawtte hi ringtu nun atan chuan a mawi lo em em a ni. Mi dang sawisel hi hlawkna a awm lo va, a hnu daihah kan hriat loh laiin kan chungah a thleng ve duh khawp nia. Mi dang kan sawisel a nih pawhin mahni lam kan inenfiah hmasak phawt a ngai a ni. “Mi sawisel suh u; tichuan, sawisel in ni lo vang; tu mah thiamlovah ruat mai hek suh; tichuan, thiam loh in ni lo vang; ngaidam rawh u; tichuan, ngaihdam in ni ang” (Luka 6:37).
2. Mi dang sawisel hian inpumkhatna a tichhe thei a, a hmaa inngeih tak pawh an lo inhuat phah thei a,hei hi thenawm khawvenna piah lam, chhung khat ngei ngeiah pawh a thlen thei a ni. Mi dang sawi sel thin kan nih chuan insum hram hram a tha ang. Inpumkhat aiin innghirnghona thlengin a thlen thei a ni. Mi dang sawisel pawh hi an insiamthatna tur a nih chuan a tha em em a, chu chu mifing chuan a lo ngaithla a, nun hmasawnna atan a insiam tha hlauh zawk a ni. Mi dang er ran leh itsik avanga sawiselna chuan nghawng tha a nei ngai lo. Kum thar thutiam a ni emaw kum thar loah pawh kan nun siam that nan thu kan tiam thei a, kan thutiam chu kan nun min kaihruaitu atana thu tha ni thei se. Sual lam hawi, mahni leh chhungte, khawtlang leh ram tana hnawksak zawnga thutiam pawh a awm ve thei a ni. Hei hi chu ringtu ten kan tih hauh loh tur a ni. Lal Isua hnungzuitu chu a thutiamah nghet takin a ding tur a ni. Lalpa hmaa thu kan tiam ngat a nih chuan chu chu kan hlen ngei ngei tur a ni ang (Duet. 23:23; Num. 30:2). Judate khan Lalpa hmaa thu an tiam tawh chu an ngai thu tak hle thin a. An zah a, thutiam tihhlawhtlin theih loh tur chu thu an tiam mai mai ngai lo a ni. Mahse, hun a lo kal zel a, thu an tiam pawh an lo inthlahdah tan ta tih Bible-ah kan hmu a ni. Lalpa hmaa thu kan tiam chuan hlen ngei rawh. Pawlawh taka kan Pathian hi biak mai mai chi a ni lo. Tha lam hawi zawnga thutiam hlen mi i nih chuan i hma lam hun zelah hmasawnna ropui tak i nei ngei ang.