DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Retheite retheihna
Apr 02, 2017
- Rin Sanga March 7, 2017 chhuak chanchinbu pakhata Pu R.K.Lianzuala’n, he thupui changchawia a article ziah kha a ngaihnawm hle mai; thu chheh a thiam bawk a, han chhiar mai chuan a dik thluamin a hriat theih. Amaherawhchu, thlirna tlang dang atang chuan, a thu keuh thluk kha pawm a har deuh. Khawpui leh thingtlang lama retheite hi an thatchhiat vanga rethei ni lovin, “Thawhin awmzia a nei tawk lo emaw, an thar chhuahin tangka a lei chhuak lo emaw, pawisa hmuhna tur inhlawhna a awm ngang lo emaw, an neih ve theih tur pawh khawiah emaw a tang pawh a ni thei ang,”a han ti te te a. Chutah, “Mizo rilruah chuan rethei bet lutuk nihte hi thil zahthlak a nih vangin an dinhmun chhiatzia pawh an sawi duh lo fo zawk ang…….engkim hi a tawp tut mai a, khawsik hlek pawhin thlaphan a zual a, pawisak pawh a tlem thin. Mi beidawng tluka hlauhawm an awm lo, tih a ni a, engtin tak chuan kal zel ang maw?” tiin min sawi thaih ta a. He retheihna khur thuk atanga tal chhuah dan kawng hnih a sawi lante chu, “Hnathawh leh taihmakin awmzia a neih te, thil thar chhuah hmanga tangka lak luhna remchang te, lehkhathiamin….., an thiamna phu deuha inhlawhna leh hnathawhna an neih te hi a tul ta,” a ti a. Chu bakah, “…hma kan sawn theih nan hian thingtlanga in tlem te te, darh sarh tak taka awm reng ringawt te hi thuneitute tan a khirh lutuk ve bawk,” a ti a; hei hian sorkar tan pawha enkawl leh vil awlsam nan awmkhawm (grouping of settlement) a rawt ni awm tak a ni. Hei avang hian, “..kan hmasawnna atan hian  keimahni ngei hian a man kan pek a ngai ve,” tiin a tlang a kawm a nih kha. Retheihna chhan bulpui ber chu, hna thawh tur awm loh vang leh a hlawk tawk loh vang a ni tih hi, kan Mizoram context-ah chuan a dik famkim lo hle. Tunlai chhanah chuan, kan thawh peih loh leh a hniam lutuka kan ngaih  vanga thawh zahthlak kan tih hna hi a tam hle mai. A tam lutuka Cachar leh Karimganj unaute pawh hian an thawk seng lo achha chu a nih hi; an daily rate reng an tipung zing mai. Chu lah kan pe lo thei si lo. Hetih mek lai hian, khawchhak lam Mizo pa dik tak ka hriat chuan, a fanu Aizawla mi ina awm chunga lehkha zirtir ai chuan tiin, an chhungkua a Aizawla  lo pem lutin, mi in an luah ta a. A tira zahthlak ti deuh chung chungin, Mutia hna a han luhchilh ta mai a; ni tin Rs 1,000/- chuang a hlawh thei ta mai. A chhungte a chawm zo chiang khawp mai! College-a Professor ni thin, tuna awm ta lo (RIP) chuan, vawi khat chu ka hnenah, “Dam ver vawr chunga chemtum pakhat ka neih chhung chuan mahni inchawmna khawp thawh tur hmuh loh ka inring ngai lo,” a ti. A chanchin hi ngaihnawm ka ti thin. Thingtlanga Matric a passed hnuin, Pachhunga College Toilet tifaitu hna thawk chungin BA a zir zawm a; a zawh hnuah sorkar pisa pakhatah LDA hna a hmu a; mahse a thawh rei hmain Pathian kohna chhangin BD lam a hawisan ta a ni. Ka hriat mi, Zopa pakhat pawhin thlawhhma neih pahin vaihlo Aizawlah a zuar thin a, a changin sarep pawh. A fanu pali a ti puitling a, a upa pahnihin pasal neiin Aizawlah an khawsa a; a fanu naupang ber pawhin Class XII a zova, a fapa upa pahnih chu an khuaah a in dang a, a fapa dang pakhatin, ‘sitica’ vei chungin, tunah Shillong-a NEHU-ah MA a bei mek. A fanu tlum ber kum 2 mi a nih laiin, a nupui a sun nghe nghe. A fate hi a chawm len vek zu nia. Aizawla Vaihlo/sarep a zawrh chang chuan an khuaa a in chu a kalh mai thin. Kan kawmthlanga Motor Workshop nei pakhat chuan, mechanic leh welder hna hi Mizo chuan an thawk rei peih hlawl lo; hnam dang bawk chhawr an ngai leh nge nge thin, a ti. Aizawl puanthui dawra master tailor-te hi Meitei an ni deuh ngei ngei. Kan industrial units neih zawng zawnga mechanic, welder, lathe mechanic leh fitter te hi Meitei emaw, Tripuri emaw, Silchar lam mi emaw vek an ni tlangpui. Heng hna thiam ve tho Mizote hian an thawk rei peih lo; hna dang emaw awlsam zawka  pawisa hmuhna thil dang eng emaw a tam hle tih a hriat.  Party workers nih te hi a hlawk a ni ang, Bhavan leh Hnam Run an buk thei em mai. College rap pha lo tan leh High School drop- outs tan kan ITI, Polytechnic Institutes te hi, tlabal taka awm tir lo hian, faculty tha leh training equipments tha ber ber  nen thuam that an phu. Ka hriat ve dan chuan, kan industrial units tam takten, Apprenticeship Training programme mumal kan neih loh avangin, kan ITI chhuak mechanic ang te hi an chhawr nahawm loh thu an sawi thin. MGNREGA te hi a hun taka budget sanction neiin, a phute chauh thawk tura thlangin, district tinah tihhlawhtlin ni se; engahnge thingtlang lamah pawh rethei bakberh lutuk an awm bik ang? Hmanlai han tih chiam tur pawh la ni meuh lo, ‘ram buai’ hma mai te pawh khan, kan khawsak dan a la inchen tlangpuiin a hriat theih. Hausa leh rethei kar a zau viau lem lo. Vanduai vanga chhumchhiate kan inpeizawn a, tumah retheih lutuk vanga mualpho an awm kan hre ngai lem lo. Khang hun lai kha chuan, ei leh barah pawh kan intodelh thin. Aizawl Nilai leh Inrinni bazarah, kan thar chhuah ngei lei mai theih tur buhfai a awm thin. Ration buhfai Sorkar thatna avanga man tlawm tea kan lei theih tak vang te, subsidy scheme hrang hrang leh ‘vote bank’ siam nana Political Party-hote duan chhuah, a thawh a thawh hma hawta, a sem a sem welfare schemes tam vang te hian, Zoram mipui rilru hi a piangsualin a sawngnawi hlen ta emaw chu tih tur a nih hi. Pu RKa article hian he piansualna hi a tipunlun ang tih ka hlau deuh. Tunah zet chuan sorkar atanga pawisa sanction a awm loh chuan, kan khaw karkawng pawh kan sam duh tawh lo va; MLA/MP Fund tel lo chuan kan tuikhur te pawh kan siamtha duh tawh lo a ni awm e. Rorelna fel tawk loh vanga, kan kawngpui liante hial pawh bang bik lova, a loh thei loh vanga, hnatlanga siamthat a ngai thin te hi, rilru piangsual kan neih hlen loh phahna te a nih theih chuan, a vanneihthlak letling zawk hle ang. Pu RKa huat lovah, hman deuhva kan thianpa sawi ka hriat chu, Silchar kawnga khaw pakhat daiah Two-wheeler tam zet mai kawngsira in park thup mai a hmu a, “Engtizia nge, tute ta nge?” tia a han zawh chuan; “Ni 100 inhlawhnaa thawk ho ta a nih kha,” tiin chhanna a hmu! An tia lawm, inthlan dawnin tum khat pawh, Party pakhat chuan khaw pakhatah BPL Association member an ko khawm a, an President a lo kal tlai ta viau mai a; a chhan an han zawh chuan, “Khulai deuhah khuan a bus a accident-a, a han buaipui khawtlai ta a nih kha,” tiin an chhang! ZONET hian kan MCS/MPS leh All India Service exam a hlawhtlingte leh thalai sports leh adventure danga hriat hlawhte an chawimawi thin hian, kan thalaite a cho phur ngei  thin ang tih ka ring. A hlawhtlingte tan pawh nun uluk phah nan leh career improvement nan an hmang tangkai ngei turah ngai ila. Hetiang sorkar hna sang pui pui ni lo, chawrchhuahna tlawm tak atanga, an tumruhna vang liau liau a mi hlawhtlingte hi ZONET hian chawimawi nachang hre ve tho se, a va tha dawn em! Milton Berle-a chuan “If opportunity doesn’t knock, build a door” a ti daih. Ka han tarlan ve chhunte kha chuan ‘remchanna’ (opportunity) in a kik theih tur ‘kawngkhar’ (door) zu siam hmasa daih a!

Latest News & Chhiar Hlawh