— Lalchhandama Colney
Mi zawng zawng kan inan tlanna lai chu lunglenna, khawharna, tahna,hlimna, etc. kan nei thin theuh hi a ni awm e. Tawngthu chhe lovah chuan mi anglo pawh hian lunglen chang, khawhar chang, thinur chang, etc. te an nei a, chutiang bawkin mi fing ber pawn an nei thin a. Kan pi leh pute pawh kha an lungleng ve thei hle a, chungte chu an hla phuah atang te, thawnthu, etc. atangtein kan hre thei. Keini aia hnam upa zawkte phei hi chu sawi lova lum reng an ni ngei ang. Kan tunlai khawvelah pawh mi zi nuaih nuaihin, phar sup sup mah ila, mi lungleng fe fe, khawhar tak takte kan awm reng tho. Thla a’n full-moon phei hi chuan kan insum hlei thei lo thin a nih hi. A bik takin lusunte phei chu a ruka mi hriat lova tawrh rauh rauh mai kha a ni ringawt. Awle, thal khaw ro suihlung len lam han sawi kan tum a ni a, kei aia thu thiam zawkten han sawi se chu duhthusam a ni ngei ang; mahse, kan tum ve laklawh tawh si a, ngaihdan tawk in lo nei mai a ni ang chu.
Hunpui kan hmang zo, kan duh angin kan hmang tha ngei ang, i’n lo thlir let dawn teh ang. December kan han thlen tan tawh chuan rilru leh ngaihtuahnaah Krismas leh Kumthar a lang nghal ut tawh mai a, suangtuahna hi a zangkhai, phur surh tawh mai a ni. Kar hnih khat vel a la awm tihah chuan kawtthler leh kawn lai zawng zawngte chu mawi theihpatawp leh ropui taka chei a ni a. Hetih lai hian kohhran lam inbuatsaihna pawh tluang tak leh phur takin a kal mup mup bawk a. A bik takin thalai leh naupang lam tan a phurawm tawh kher mai. A ni kan han thleng a, biak ina leng lo khawpin kan inkhawm a, hlim takin a lawmna programme kan hmang a ni. Kan sawi hmaih miah loh tur chu a lawmna ruai a ni. Veng tinah a lawmna ruai kan buatsaih a, hlim leh puar takin kan theh theuh bawk a ni. Krismas leh kumthar lawmna hun hi rei lo mah se mite min tihhlimzia leh nawmzia hi a sawi hleih theih loh a ni.
Kutpui a tiak hnu chuan eng tin nge kan tih zel ang, kan kut kumtluan mai dawn em ni ang, a dik thei si lo vang. Kan hna theuhte kan zawm leh ang a, mahni seh sehna mualah kan tih tlan leh dial dial kha a ngai ta. Lo neitu ka nih chuan ngaihtuahna thar nen kumtluana tluang taka ka thawh theih nan ka hriselnate pawh ka ven uluk a ngai a. Ran vulh mite tan pawh tha tharin, thianghlim zawkin kan enkawl ang a, a tulah chuan doctor-te pawh ka pan ve fo ang. Dawrkai ka ni a, ka thil zawrhte pawh ka tifai fo thin ang a, a mante pawh ka chhiar to lutuk tur a ni lo. Contractor leh supplier-te tan pawh vawiin atang chuan hlep hnem lutuk tum tawh lo ila, kan hnathawhte pawh a tling tawk ngei tur a ni. A tawp berah chuan office kai thin ka ni a, taima takin ka thawk thin tawh ang a, hunbi pawh theih ang angin vawn dik ka tum ang. Tin, hlep ruk leh ei ruk te phei chu vawi khat mah ka ti lo vang, ka hlawhah ka lungawi tawk ang.
February-March kan lo thleng leh ta a, khua a thalin a ro hle mai. Hman ni lawka mi zi nuaih nuaih leh phe sung sungte kha a lo reh duak tawh a, khua chu a reh vung vung tawh mai a ni. Bazaar leh kawtthler lun em em thinte pawh kha a lo reh duak tawh a. Dan pangngaiin mi tin mai chuan kan tih thin theuh ti leh tur chuan kan insingsa leh der tawh a. Hma lamah han hmabak em em tur a awm tawh hrih lova, a khawharthlak hle a ni. Kan Krismas hmanpui te -thenawm khawveng te leh a dang te, la inngai hrih viau mah ila tunah chuan mangtha, kan intih hrih kha hun leh ta si a. Biak in lamte pawh a ngai tetein, rawngbawltu leh inkhawm thin ngaite kha an inhmu leh rak rak a. City bus leh taxi pawh a thawl han han ngei mai, a thenah chuan conductor leh driver chauh te an ni hlawm. Hetih hun lai zet zawng a lunglenthlakin rilru a kal ding duh ngei mai.
Krismas leh kumthar thleng leh tur chuan ni tam tak kan hman ral leh phawt a ngai. Hrisel lo leh upa lam deuh tan phei chuan a huphurhawm hle. Mizote hi chu hmanhmawh deuh chi hi kan ni a, kar hnih khat, thla hnih khat te pawh hi rei kan ti thin, kum khat tluan parh han nghah leh phei chu rei duh vang vang hle ang. Hunpui hi kan nei tehchiam lo va, chuvang chuan kan neih chhunte a chang a khât hle a ni. Chapchar kut te, eng eng emaw te hmang ve zul thin mah ila kan rilruah hian chuti em ema han ngaihhlutna hi kan nei tehchiam lo. Kohhran lam pawh hian inkhawmpui chi hrang hrang a nei nual a; mahse, hengte hi chuan a huap kim teh chiam lo. Good Friday te han ti leh ta ila, hei lah hi lungngaihna lam a ni si. Khawpuiah chuan picnic spot changkang leh nuam tak tak kan nei nual tawh a; mahse, hengte hi chu mi tlem te chauh khawih thei a ni si a. Concert leh show lian tham takte pawh han awm ve fo thin mah se, chuti em emin kan rilru a khawih ngai lo.Hetiang a nih avang hian kan hunpui chu a hlu hle a; mahse, tun atang chuan a la hla vang vang hle a ni.
Aw le, thal khaw ro hun lai lunglenthlakzia te kan han sawi ta a.., hla phuahtute suangtuahna pawh hi a chawk tho ve fo thin a ni ngei ang - “Romei zamin, tlang tin mual tin, a bawm chiai e,” an lo ti ve bawk a. Eng pawh nise, he hun hi suangtuahna hlim awm tak nena hmang thei theuh turin duhsakna ka hlan a che u.