DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
The Assam Rifles - Vanhnuailiana Sailo. Phone : 9862482761
Apr 21, 2019

Assam Rifles-te bul intanna hi kum 1834-35 lai khan Silchar Rail kawng an siam tan lai hun a an bungrua te muala an dah mai hlawm te veng tur atana an lak “Cachar Levy” an tihte atangin a ni a. Hun lo kal zelah Cachar Levy te hi hmang tangkaiin Border Defence atante an hmang chho zel a. Chutiang a nih avang chuan “Frontier Police” tih an ni leh a. Kum 1889 kum a Silchar Bawrhsap Mr. Daly (Civil Police) hova lo kal thenkhatte kha kan Ram hi Brittish-hoten min thutchilh an tum tak avangin Fort siam turin hnutchhiah an ni a. “Aijal Fort” tiin tuna Lammual leh a chhak tlangdung leh Quarter Guard tlangte ah hian hmun an khuar ta a, ‘Aijal Fort’ an ti ta a ni.
Kum 1890 November atanga 1891 October thleng a an Commander chu Leut. H.W.G Cole I.A. a ni a. 1891 November thlaah 3rd Gurkha Regiment atangin Capt. Granvile Henry Loch chuan a rawn thlak a. Treasury Building te, tuna Dak Inpui hmun a Dak In chung Di (Sun Grass) a lo sak te leh Commandant Bungalow-a a Lungrem chin leh Choka leh Servants Quarter te. Bawrhsap Bungalow Raj Bhavan ni tate leh Servants Shed a inhlat tawka panga an lo sak U.T hlima a thiah (Dismantled) tak te leh Tuikhuahtlanga Tuikhuah leh Tuizem lian Bial 2(Pahnih) te khi G.H. Loch leh a hote kutchhuak a ni bawk.
Loch Sap hun lai khan tuna Tuikual hnar, Tuikual veng hnuaia Pu PB. Nikhuma leh Midangten Sangha Dil an siam tak na hmun khu Assam Rifles-ho chawhmeh huan a ni thin a. Assam Rifles Bachelor Barrack’s a awmten choka Lammual hnuaiah sawn neiin he huan thlai hi an rinpui ber a ni thin a. Tuna 23-Sector-a thawkhoten Tennis Court an neihna mual Tuikual epah sawn Sakawr kal theihna turin he huan panna kawng hi tha takin an lo siam a. Kum 1954 atanga a kan hmuh leh hriat chu huanpu ah hian Pu Sangma (Goro) leh Pu Rala (Saitual khaw chhuak) te chu huanpu an ni a. Tuikual Lui kal pahin huanah hian mipa naupang kan lutin an Lakhuihthei leh thei dangte pawh min lo pe thin a. An fel kan ti hle thin.
Loch Sap hian Welsh Mission hnuai a kan awm lai a Printing Press a pek chu Kohhranin a hmang tangkaiin Kum 1958-a Synod-in Press thar an neih hma zawng kha chuan hman ber a ni thin a. Hetih hunlai ah kha chuan Aijal-a Press awmchhun a ni a, “The Loch Printing Press” tih a ni thin. Capt. G.H. Loch hian Leutenant Colonel a kai thleng Lushai Hills (Mizoram) ah khan a awm a. Hetia awm chhung hian Bawrhsap inthlak kar lakah an ai a lo awh thin a. Superintendent Charge pawh hi vawi eng emaw zat a la a, Kohhran tan leh mipui vantlang tan a tangkai hle thin a ni. Kum 1910 hnu lawkah khan mipui tana a thawh that em em chu Aijal khawpui atan a min lo duan sak hi a ni a. Tuna Raj Bhavan chhim lam Gate leh Sikulpui inkar kawngpui hi a ho te nena an laih a ni.
He kawngpui thlang lam sir tuna BSNL Building chin atanga Sabinga Lung bul thleng hian kawngpui chhuat aia, Feet 2 vel a sang, a zau lamah Feet 2 vela zauvin a awm phei zul thin a. Chumi Lungrem hnuai chiah ah chuan Tlaizawng thing kawngdung tluanin an phun bawk a, heng Tlaizawng a vul hunlai hi chuan Khawivah leh Pi-khawizu hi an vi mam mam thin a ni. Hei vang hian a lawm Pu Vankhama (RIP) pawhin Tlaizawng Par tih hla kha a phuah ni.
Loch sap leh a hote hna min thawhsak ropui dang leh chu Thakthing Pu R.Thanhlira (RIP) te In bul atanga tuna Kulikawn P.S. thlen dawn kawi thleng khuan kawngpui min lo sialsak bawk a ni. Chumi hmalam chuan Thakthing Tlanga tan pheiin (Damveng tawntirh atangin) Kulikawn a Dr. Pika Hauhnar kawmchhakah chhuak thlain Pu Telela leh Pu Suakkunga te In kawtah Kulikawnah kawng kawng a pawh thla a ni.
Kum 1917 kum a lo her chhuak a, Loch sap leh a hote Surma Valley Millitary Police te chu 2nd leh 5th Gurkha Regiment’s atangin pawmpuina (Affiliation) neiin 1st Lushai Hills Bn. Assam Rifles tih an lo ni ta a. Khawvel Indopui I-na (1st World War) hunah pawh khan 1st AR Bn. atang hian Indian Officer 8 leh Sipai 817 an kal ve a, Naga Hills-a 3rd AR Bn. atangin Officer 3 leh Sipai 720, Lakhimpur-a 2nd AR Bn. atangin Officer 7 leh Sipai 988, Durranga 5th AR Bn. atangin Officer 5 leh Sipai 649 te nen Assam Rifles hian 1st World War-ah khan Officer 23 leh Sipai 3174 an thawh ve a ni. He Indopui ah hian Indian Officer 5 leh Rank dang a mi 237-ten nunna an hloh a. Indian Officer 6 leh Sipai Rank hrang hrang a mi 247-ten hliam an tuar a report a ni.
1st World War hian 1st leh 2nd, 3rd leh 5th Assam Rifles Battallion a\anga kalte hian Egypt, Mesopotamia (Iraq), Palestina (Israel) leh France-ah te indonaah an zuk tel a ni. He Indopui I-na a Assam Rifles kal chhuakte zingah Indian Officers II leh Rank hrang hrang Sipai zinga 69-ten chawimawina (honours) an dawng a, chung zinga 3 chu Indian Orders of Merit a ni a. Tin, a dang 5 chu Indian Distinguished Service Medal (I.D.S.M) leh 12 - Meritorious Service Medals te an dawng a ni.
1st Assam Rifles (Lushai Hills Bn.) a lo din chinah pawh Aijal Fort chu Recruit Training nana hmun remchang leh tha taka buatsaih a lo ni diam tawh a. Tuna New Capital Complex kawn zau lai saw granade vawm zirna Ground ah an lo hmang diam tawh a. Tuna 23-Sectors Assam Rifles Compound chhungah hian recruit Training-na atana mual tha tak an lo nei sa tawh bawk. Aijal hi hun eng emaw chen chu Recruit Training Centre ah an lo hmang tawh thin a, chumia silai kah zirna Chandmary pawh duhthusama range tha yard 100, yard 200, yard 400, yard 600-ah te tuna Lower Zarkawt kan tih atanga Chandmary-a Embassy Hotel thleng sawn Chand kahna kum 1960 thlenga an hman thin a ni. Chumi hnuah erawh chuan helaiah mi chenna turin District Council-in in hmunte an theh takah khan (Chite Lui ruamah) Granade Ground Khatla (tuna New Secretariat Complex kawn zau) kalsanin sawn a lo ni ta a ni.
1st Assam Rifles khan kum 1985 khan an kum 150-na an lawm tawh a. Hetia kum 150-na an lawm theihna chhan chu an bul lo intanna “Cachar Levy” kha kum 1834-35 a din a nih vang a ni. Tunah hian 1st Assam Rifles (Lushai Hills Bn.) an nih chinah chuan kum 101 an nihna a ni ta bawk.
Aijal (Aizawl) chanchin ka han hmuh leh hriat phak chin pawh kum 70 lai a lo ni ve ta der mai a. Naupang kan nih lai a ka hriat leh ka lo hmuh ve chin a thil danglam hi a tam ta hle. District Council lo awm ve chinah civil mi hmun hrang hrang leh khaw hrang hrang atangin kan pem khawm a, mumal taka Plan leh a veng hming nei sa a buatsaiha Inhmun sem hi a awm meuh lo ni tur a ni.
Compound kalhmangte hi siamthat ngai leh chinpawr leh chinfel ngai hi a tam em em thin thu hriat tur a awm fo thin. Amaherawhchu, mipuiin kan aiawh kan thlante hnathawh dan hmang a nih tak si ah chuan vui leh vai chu kan tih tur a nih hmel si lo ni mai lovin kan tih loh tur ani.
Assam Rifles ram chungchang leh Sailo Lal te ram chungchang hi mi tam zawkte phei chuan angkhatah an dah deuhin Democracy-ah mipui rorelnaa thuneitute duh dan kha Public Opinion-ah an ngaiin thil awm dan tur rengah an ngai niin a hriat theih a. Sailo Lalte ram kha Bawrhsap (Superintendent) hmasa ber John Shakespear khan Ramri lehkha siamin, Sapram lama an lo tih danin “Shakespearea’n System of settlement” tiin kum 1889-90 lai khan a lo Patta-sak tawh a. Chuvang chuan an Lalram chhunga thing leh mau ramsa leh lui lam sangha te chenin Lal kuta awm a ni thin a, chutiang anih avang chuan an ram chhungah kha chuan thuneihna tawp an nei a, hmasang atanga an lo tih dan Lal hnena khuaa miten Buh chhun te, Sachhiah te, khuai chhiah te an lo lak thin chu chunzawm zel a ni a. Mihring leh mihring inkarah pawh thuneihna an nei sang hle tih hriat a ni. Amaherawhchu, Saphovin min awp chinah chuan khaw hran a mi leh lal leh tal inkar thu tawp chu Bawrhsap kutah a awm ta niin a lang.
Assam Rifles-ho lo awm dan erawh hi chu he ramah Brittih rorelna a thlen tak avangin Civil mite tumah pawh an awm loh lai, Lushai Hills-a mite’n kan Reserved Forest Brittish Tea Planter ten thingpui huan atan an rawn vah thin avangin hnathawktute an zuk rûnin an lute an zu laksak thin thu hriat a ni a. Heng an zuk suamte hi a tam ber chu Tuikuk hlawhfa a chhawr te an ni a, a then chu hnam dang Kachari-te pawh an ni. Hei hi kum 1834-vel lai British-ho Assam an rawn lak atanga kum 8 chauh a la nih lai a ni. Hetianga Sap hovin kan ram chan tur chin, he lai ram neitu a lo inngai leh lo ta neihtu Suakpuilala Sailo te nen an inremsiam a. Sa ui tan an neih hnuah khan a ni a. Assam Rifles-te pawh khan an history an hriat chian chuan kum 128 vel lai ngun leh uluk taka an lo enkawl leh mipui chengte nena intihbuai leh intihthiam lohna nei si lo kum 1966 March thlaa Independent Movement avanga inkahna an lo neih tawhte bak chu chhuanlam sawi tur dang keini ang mi mawl chuan kan hrethiam ve phak lo vang. Mi mal duhthusam chuan an ni hi la awm sela, an hmun hi tunhma a uluk leh hnum taka 1st AR hovin an lo enkawl ang leh mipui vantlang nena kan inhriat thiamna tlangmite thian an nih ang kha chhawm nung zel a, Historical Monument Aizawl mai ni lovin Zofaten kan neih that leh ropui ber a nih avangin Mizoram Sorkar kuta a luh chuan District Council hmasain kan Aijal khaw cheimawina leh hmun nuam lai ber a rawn bitum ang khan thil a kal ang a, a suasam chhe zo vang tih a hlauhawm hlel lo. Zofate Politics hian thil tha zawk din chhuak tura hmalaknaah hian thil hlui leh thil tha awmsa tihbawrhban leh tihchhiat emaw, mi dangten Project tha tur leh Zofate hmasawnna tur atana rahbi pawimawh leh thate party dangin rorelna leh thuneihna an rawn chanin chhunzawm duh loh leh tihbawrhban lo awm thin lakah hian kan harh chhuah a va hun tawh em!!

Latest News & Chhiar Hlawh