DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
titiZALEN : Krismas engtin nge..?
Dec 21, 2023

-Joel Lalbiakkima


Nupa hausa tak mai hian an fapa kum 1-na birthday an lawm dawn a, an fa hmasa ber a nih avangin an inbuatsaih nasa hle; ei leh in, hmun leh hma, zu leh sa thlengin. An neinung bawk a, an hmuh phak china a tui leh tha zawng zawng an khawm a ni ber mai. Mi leh sa pawh an sawm tam narawh e. An fapa birthday chu a lo thleng a, engkim a kal tluangin birthday lawmpuitu pawh an thahnem hle. An mi sawmte chuan present tha pui pui an rawn keng khawm a, kil khatah chuan an vawm khawm ruih mai a. Birthday lawm chuan ei leh in tui tinreng, a duhin zu leh sa an chen a, an ri luih luih mai. Nakin deuhah chuan birthday cake an han zai dawn a, a birthday neitupa ber, an fapa chu an hmu zo ta tlat lo. An han zawng kual a, an music play an off fel hnu chuan kil khata tap ri raih raih hi an hre ta a. An han en chian nak chuan an present vawm khawm vel chuan an fapa chu a lo delh hlum hman thelh a lo ni a, minute 5 lek paw`n tlai se a boral hman ngei ang.


Tunlai khawvela krismas kan hman dan hi ngun takin han ngaihtuah ta ila, a chunga kan sawi takte birthday lawm ang hian kan lawm chhan ber Lal Isua hi kan theihnghilh lek lek ta fo mai. Kan ei leh in turte, kan silh leh fen tur ngaihtuah reng rengin hun kan hmang a, nula leh tlangvalte phei chuan urlawk zana ngaihzawngte nen kan inzui chhuah theih loh chuan Christmas hi kim lo riaua hriatna kan nei deuh tlat tawh. Nu leh pate pawhin hunpui alawm tiin kan tu leh fate kan thlah zalen a, khawvel sual Chhandamtu lo pian ni hi sual kawng zawh tanna remchangah kan siam ta a ni ber mai. Nula leh tlangvalten kan zalenna hmang thiam lovin zu leh sa, mipat hmeichhiatna khura tluk luh nan kan hmang mek bawk. Chutiang zelin sualna chi hrang hrangin he hunah hian a siruk lain min run a, ‘Zan thiang reh, zan thianghlim‘ (Silent Night, Holy Night) kha ‘Zan bengchheng, zan bawlhhlawh‘ (Noisy Night, Dirty Night) –ah kan chantir mek a ni.


“Aw Bethlehem, ka ngai a che” tia zai khawmna in aiin khawvel hla sa-a rik bung bungna hmunah thlarau a thawk na zawk emaw tih tur a ni ta! (eng thlarau nge thawk tih phei zawng ka hre hauh lo..!) Naupangte pawhin Mas Putar thilpek an nghak hman tawh lova, mahni ngeiin pawn lamah engemaw tal tawn ve an tum tlat. Mas ruai buatsaihna-a thalai fatu tur an awm mang loh laiin ruai theh zawha chak tak taka inphur liam vuak thluk sen loh an awm thung a, Beraw leh Murra rimtui kha zu leh ruihtheihthil dang rimin a thlak khawlo zo ta. Mi dangte tana malsawmna thlen tuma theihtawp chhuahte chu kan awm nameuh mai, amaherawhchu a nawlpui anga han thlir hi chuan Christmas kan hman chhan hi kan thelh ta deuh hlek niin a lang.


“Kei zawng nun an neih nan, tam taka an neih nan lo kal ka ni” kan Lal Isua chuan a ti a. Chuvangin Lal Isua kha he khawvelah hian mahni inhaivur tur leh mahni tana inhmang zo turin a lo piang lova, midangte tana malsawmna ni tur leh rawngbawl tur zawkin a ni. Chu rilru chu he Christmas lo thleng turah hian pu thei ila a van duhawm tehlul em. Keima tan ni lovin, midang tan. I pocket money tur kha midang tan han hmang ve chhin teh; a nih loh leh thian hoin thawh khawm ula, carol pahin in venga khawsak harsa deuh hlekte kha han pe chhin teh u. Mihring lam atanga thlir chuan channa-ah i ruat mai thei, mahse i pek rual chiahin nangmahah khan Christmas dik tak i hmang tan dawn tih chiang takin i hre nghal ang. Lak aiin pekin lukhawng a nei a, neih tawka liam kawmpui chu tlakranna tih a nih kha. Thilpekah te lua a awm thei lo.


Kum 1914 December ni 24 zan a ni. Khawvel Indopui I na-ah chak zawk nih tumin British leh German sipaite chu Belgium-a Yprus hmunah an inep ut mai a, boruak pawh a sosang narawh e. Christmas boruakin a lung a len a ni chek ang chu, German sipai pakhat chuan `Silent Night, Holy Night` (Zan thiang reh lai takin) tih hla kha anmahni tawngin a rawn sa rat rat a. A thianten an rawn zawm ve a, an camp-a awm zawng zawng chu an zai rual ta dual dual mai. An thawm chu British sipaten an lo hria a, an awm hle hle thei bik lo. Anmahni tawngin German sipai ho zai chu an lo zawm ve a, an vai mai chuan an zai rual ta thup thup mai a ni. Lal Isua lo piang chuan a takin Remna Lal a nihzia a rawn lantir a, British leh German sipaite chu an camp atanga lo chhuakin indo laia an kal ngam lohna, No man`s land an tihah chuan intawk khawmin Christmas an hmang ho ta a ni. Indona hmuna awm an nih avangin gift exchange tur an lei hman lova, an ngaihtuah phak ngai hek lo. An neih ang ang – kawrkilh te, lukhum te, meizial (cigarette) te, chanchinbu chhia te inpe tawnin hlim takin hun an hmang ho a ni. An gift exchange chu ho i ti mai thei, mahse chu tluka thilpek hlu chu an tan, an dam chhung pawhin a awm thei tawh chuang kher lovang. A chhan chu indona hmuna awm an nih avangin a tuk lawkah hmelma ang maiin an inhel nuai leh ang a, hringnun an vui liam lo ang tih tunge sawi thei?


I neih a tlem emaw, a tam emaw, ke han pen tan ve dawn chhin teh le. Hringnunah hian kan ropuina hi eng nge kan neih tih lamah teh a ni lova, eng nge kan pek chhuah tih lamah a innghat zawk thin; chu chu khawvelin min tehna pawh a ni. Mihring duhamnain chin tawk a nei lova, kan ngah zawh poh leh kan awt tam ting mai zawng a nih hi. Khawl khawm aiin luang chhuak nun hi hausakna dik tak chu a lo ni. Hei vang hian alawm kan Bible pawhin ‘Hausaa inngai engmah nei lo an awm a, retheia inngai engkim nei si an awm’ a lo tih. Khawvel chhandam tura Lal thar lo pian ni hi midangte tana malsawmna nih nan han hmang tan ve teh le.


Krismas hman dan tha dang leh chu pianthar nan a ni. Krismas hun tluka piantharna hun tha hi a awm lo hial awm asin mawle. Pianthar te hi mi tam tak chuan thil harsa deuh turah kan ngai fo. I thinlungah Lal Isua hi Lal angin lo piang thar leh sela, piangthar dik tak i ni mai dawn a lo ni. Camping/Crusade kan uar a, a tha e; thlarau pawh a thawk na nge nge (niin a lang). Mahse chu chauh chu pianthar-na hunah kan ngai palh ang tih a hlauhawm hle. Nakum lama kohhranin camping an buatsaih nghak kher loin Christmas-a Lal thar lo pian rual hian piangthar ve thei ila, chu tluka Christmas tha leh chhinchhiahtlak chu nang leh keia tan hian a awm kher lovang.


Khing a chunga kan sawi tak tlemte tal pawh khi han zawm thei ta ila, Krismas vuakveta sualna chi hrang hrang hluar ta riaua kan hriatna hi chu chawp leh chilhin a bo nghal mai dawn a ni. Chu chu midang tihah khek lovin mahni theuhin inchhung khur atangin tan ila, kohhran, khawtlang leh ram a dam mai dawn tihna a lo ni reng mai!!!


A tawp nan hei hi…

Suihlung min len mang e, thinlaia`n a cham reng e,

A pianna Bethlehem ran in tlawm chu;

Van Lal nau ang a pianna hmun dang a awm love,

Tunah kan thinlungah lo piang rawh se.

Latest News & Chhiar Hlawh