Israel tan chuan vawk sa ei khap tlat a ni a; a ei chu an boral ang (Isaia 66:17) tih hial hun a liam a, ‘talh la, ei rawh’ (TT. 10:13) tih hun a rawn inher chhuak ta bawk a; pi leh pu hun atang rengin, sakhaw thil vang emaw hrilsel loh vang emaw a nih lem loh chuan, sa azawnga sa tui bera kan neih a la ni fan. Uluk taka Aizawla vulh, tual vawk sa phei chu tui tak mai a ni a, lungsi takin ei a, chawlhni sa takah kan hmang thin zawng a nih hi. Naupang pakhat, Mazuala’n chawlhni emaw tia Nilaini tuka inkhawm a tum at at chhan pawh vawk sa an hmeh khiah vang zu nia! Tunah zawng chawlhni bakah pawh kan beisei deuh tlat ta.
Heti hi kan nih avang hian vawk sa hnianghnara kan neih theih nan tan laka vawk vulh uar sauh sauh tura infuih tur ni awm tak, nakkum atanga vawk vulh khap tur thu tlangau kan hre lawi si! Ran chungchanga thuneitu ni awm, AH &?Vety Department tha tak kan nei a, thahnemngai takin vawk min enkawlsakin, a saa intodelh turin hma an la a; chutih laia vawk vulh khap han tum tlat mai chu a mak ang reng.
Khawpui chhungah hian Vety chhinchhiah danin vawk 42,400 lai a awm a, a vulhtu chhungkua 10,000 vel laiah ngai ta ila, tunah phei chuan a tam tawh zawkin a rinawm. Anni avang hian tual hrisel sa tui tak kan ei thei a, kan la khawp kham lo zawk nghe nghe. Anni hi khapsak an nih chuan le, thenawm ram dang atanga vawk tam zawk lak luh a ngai dawn a; lak luh zingah chhe têtê hrisel, mang hlei lote pawh eng emaw zat a tel leh ngei ang a; zu khap vanga zu chhe in eng emaw zat an thi thin ang mai hian, vawk vulh khap vanga vawk hrisel lo sa eia thi kan awm ve zut mai lo’ng maw? Rorelna fel leh dik chuan mi rethei lam a hawi a, an lo thawven phah ve thin; vawk vulh khap erawh hian mi rethei, vawk vulha intungnung nekchepa an ei zawnna tihtawpsak, chawthleng inbenbuaksak lam a hawi deuh tlat mai!
Khawpui chhung a lo thianghlim zawk nan tia vawk vulh khap duh hial khawpa changkang an lo awm ta a lawmawm rual hian kan hnam pum changkan dan kai rual lohzia ngaihtuah hi chuan lungawi a har thin. Hausa an hausa hle a, rethei kan rethei hle bawk, kan kar lah a zau tial tial. Ni e, changkangho chuan khawlai diak leh vaivut karah, khawvela hmanraw changkang ber ber hmangin, thingtlangpa tana han luh mai inthlahrunawm khawpa tle nalhin in an sa a; lirthei leh incheina changkang ber ber nen inpho chhuakin tual an leng a; mi rethei chawikan lam an hawi lem lo, an hmusit zawk a, an fate pawhin, ‘a zo tiah tiah’ tih tawngkam an chher chhuak a!
Vawk vulhin hmuhsit a tawk ang bawk hian, pi leh pu atanga kan ei zawn dan tlangram lo neih pawhin hmuhsit a tawk a; lo neitu aiin ramngaw leh nungcha rulngan chena ngai pawimawh zawk ang hrima kan mi changkangte an khawsa hian lo neitu a tibeidawng a, thatchhiat khurah tlu lutin lo neih an thlahthlam phah a; lo neih tlahniam zel lah chu, kan sorkar lawm zawng tak a lo ni bawk nen, intodelh kar a hla, kan thla 2/3 tla awrh buh kan thar thei ta chauh mai!
Intichangkangin incheinaah te, zai leh rimawi (music)-ah te, infiamna lamah te hian han uang deuh dawnin; zirna (litaracy)-ah te, Kristian leh Missionary tirh chhuah tumah te, Biak In neih that leh hausate in sak ropuiah te han inchhuak ve thin mah ila, kan ei nei lo hian min hnuk hniam lo thei lo. Mahni rama ei khawp hai chhuak thei lo nafam chu, kan ram hruaitute vai buhfai sawi chhuah tamah kan ineltir ta mai mai lo thei lo a: a leina tur ni 100 inhlawhna nen lam sorkarin min pe a. Chuti ang chawmhlawm hnam tan chuan tu han ngaihsan mah hlawh a beiseiawm loh. Kan changkan dan hian nau pian fel lo, lu chauh thang a an hmel khawp mai! Kan hnam zahawmna, hmasawnna, changkanna dik intanna lungphum pawimawh chu ei leh bara intodelh phawt hi a ni asin mawle: he lama tih takzeta ngaihtuahna seng, hmathlir nei tha Brig. T.Sailo a ngaihawm thin.
Hmusit zawng leh thiat zawng ni lo, siam tha zawng leh tungding zawnga thil kalpui thin a tha. Khawpui chhunga vawk vulh pawh hi hmusita khap mai lo hian, a vulhna hmun te, a in sak dan leh a tihthianghlim danah te inkaihhruaina fel tak siam ni zawk se. Uite pawh in chhungah kan awmtir a, khuma muttir hialte pawh kan awm. Vawk in pawh, a chhunga thingpui no dawm theihna khawpa thianghlimin a vawn fai theih: an zun leh ek te lah lei tha atan a tha em em bawk. Ram pum huap pawh hian vawk chauh lo, ran dang saa intodelh ngei tura awmze nei taka hma lak hi kan tih ngei tur a ni. Intodelh lo zawng leh mahni hnam hmusit zawnga changkan hi zawng i sim teh ang.
- C.Lianzama