MLTP Act hlih tum thuin min ti phâwklêk nge kan râlkhêl? Mizoram sawrkarin MLTP Act hlih an tum thu thang kan hria a. Eng ang taka hlih tum nge an nih an sawi chian lem loh avangin kohhran hrang hrang leh mipui min ti phâwklêk a, kan chi-ai ta chu a ni ber mai. ‘Total’ paih thu ri rêt rêt leh, ‘MLTP Act hlih chu zu zawrh a ni mai’ tih thu thang avangin kan râlkhêl a, tu tu emaw thin a thawng ta niin a ngaih theih bawk. Râwn an tum lêm loh kohhran ho chuan anmahni râwn tum lo sawrkar hriat ngei turin thu chhuah siamin an duh thu an sawi sap sap a, an tih theih sâng bera ngaih tawngtai rual huaihawta hma la an awm bawk. Sawrkarin thil lian tham tak mai tih an tum laia thup eng emaw nei anga ngaih an nih avang hian kan phâwklêk a ni chêk ang chu, kan phêk buai ta luai luai mai zawng a nih hi. MLTP Act hlih chungchanga thu buai: Engtin nge MLTP Act tih danglam an tum? An hlip thut ang a, zu an zuar chur chur mai dawn em ni? A chhan engte nge? Sap zu an zuar ang a, local zu an zuar ve bawk dawn em? Sap zu tih lêmah vai zu a la ni zui lehnghal. Engti takin nge zu zawrh an tum? Zu chhiahah kum khat chhungin eng zat nge hmuh an beisei? Zu chhiaha sum an hmuh tur chu eng atante nge hman an tum? Sap tawngin ‘planning & policy’ mumal tak mai an duang tawh ngei ang a, MLTP Act an hlih hma pawhin mipui hriatah an la puang thut mahna. Mahse, tun thleng hi chuan a rim a râ kan la hre rih lo. Indonaa hmelmate hriat lohva râl rêl ang maia che ang maia ngaih an nih avang hian kan buai phah a ang ta ber mai. Kan inrin siak a, rin thuin kan inhnial luai luai mai zawng a nih hi. Sap zu zawrhin a nghawngte: Kan hriat theuh angin vai zu chu hming mawi tak ‘sap zu’ phuahin sawrkar phalnain zawrh a ni tawh a. Sap zu ni miah lo, sap zu an tih zawrh a nih lai chuan kan la mâwlin kan la changkâng lo khawp mai a, zu in phalrai taa ngai leh zu ruih phalrai taa ngai tam tak chuan ualau takin zu an in a, inthlahrunna nei miah lovin zu an rui a nih kha. Zu zawrh kaihhnawih dang leh chu KS a ni. Zu zawrh a nih hnu lawkah KS an pung hluai a, an pung chak phian lehnghal. Tunah chuan kan changkang tawh hle mai thei a, zu ruih te pawh kan thiam tawh hle mai thei a, zu rui laka vantlang ven him dan te pawh sawrkar chuan an thiam tawh hle mai thei a ni. Eng tak ang ang i maw? Sap zu vs local zu: Sap zu tia kan phuahchawp vai zu ni reng si hi kan zawrh chuan kan rama siam local zu kan tih hian a tuar hmasa ber ang a, a tuar nasa ber bawk dâwn. Vai zu zuartu an lian thûr thûr ang a, kam rama siam zu zuartute an bet rawk rawk thung ang. Chu vangin eng thil pawh ram pawna siam chauh zawrh phalna pêk ang chi hi chu a mizo lo va, ram leh hnam dinkhawchhuahna lah a ni hek lo, ti an lo awm a nih chuan kan ramah zu tha kan siam ve mai dawn em ni ang? Sap rim nam hrim hrim hi kan ngaisang a, local tih erawh chu kan hnualsuat leh si a nih ngawt loh chuan, zu kan zuar duh a nih rau rau chuan local zu te hi zawrh tlakin kan siam ve mai tur a ni dawn lawm ni? Zu zawrh a hlawk: Zu zawrh hlawkzia chu kan hre tlang theuh a, sawrkar pawhin a hai lo. Zu chhiahah sum tam tak a la lût dawn. A hman dan tur an ngaihtuah chawp dawn nge an ruahman fel dim diam tawh? Sum tam tak kan neih chuan hma kan sawn phah ngei ang tih leh zu chhiah atanga sum tam tak kan hmuh chu kan thatpui chuang lovang tih chu zawhna lian tak, chhân ngei ngei chi a ni. Zu zuartute: Zu zuar dingkhawchhuak chanchin ngaihnawm tak leh entawntlak tak i hre tawh ngai em? In chhungkaw tan zu zawrh hi tha i ti em? Zu zuara ei zawngte hi eng angin nge i ngaih? Khatla Kohhran chuan an mi leh sate chu zu zuar lo tur leh an in zu zawrh nan hmantir lo turin a ngen a, Biak Inah an puang(16/3/14). Presbyterian kohhran tawngtai ri mum mum thawm kâra kohhran hrang hrang che vel kan thlir chuan kan society-ah zu zuartute chan chuan Zakaia chan a tluk zo lo mai thei a, ‘a tirtu chung a pik e,’ an lo ti êt te a nih ngawt loh chuan. Zu zawrh chungchanga inhnialna tawpintai nei lo(A lehlam chauh): Pakhatna: Zu hi a tâwk chauha in chu a pawi lo, zu in dân thiam inzirtîr a tâwk. Mahse, ka ti leh pek thîn ang, MAHSE, zu in loh inzirtîr a hlawk zawk a, a tha zawk a; a him zawk bawk. Zu in lo chuan zu an rui ngai lo va, zu in lo chuan zu ngawl an vei ngai hek lo. A tâwk chauhva zu in thîna inngai zingah, in tam chang nei chuan zu an rui a, an ruih fo phei chuan zu ngawl an vei nge nge thîn. Zu ngawl vei leh zu duh mite hnena zu in dân tâwk thiam tura zirtîrtu tha hmuh a va har duh dâwn tehlul êm! An vâng khawp ang. Pahnihna: Zu khap a nih vângin zu chhia a pung. A rûka zu zawrh ang chi hi chu kan khap emaw kan khap lo emaw a tam hrim hrim a, a zât chhui chhuah thiam rual a ni lo. Zu khap a nih chuan zu a tlêm sawt a, zu a tlêm chuan zu in an tlêm tihna a ni a; zu a tlêma zu in an tlem bawk chuan zu chhia pawh a tlêm lo thei lo. Zu kan zawrh hunah chuan local zu chhia belhchhahin phai-vaiin local zu chhia kan tih fo aia chhia leh hlauhawm, a bûr leh thu ziak inbel changkang tak ni si eng ang taka tam rawn tawlh lut ang maw? ‘Thla khi a lai takah phel ila a intiat loh ka hlau,’ tih ang deuhin sap zu an tih zuartuten zu tha chauh an zuar ngei ngeiin kan ring em? Myanmar ram atangin zu chhia rawn tawlh luh nachang an hriat hlauh phei chuan mut a tui hlawm ngût ang emaw chu le? Mahni ramah, mahni vengah, mahni inah kan ti hrû lovang tih tu nge sawi thei? Pathumna: Zu kan khap avangin drugs a hluar a, zu zawrh mai hi a tha. Mahse, ka han ti leh teh ang, MAHSE, zu phalrai hi drugs tih remna emaw, drugs dona tha emaw, a ni lo. A ni miah lo. Khawvêl pian tirh ata drugs do nân emaw, drugs tihrem nân emaw, zu zuar ta mai sawrkâr pakhat tal an awm tawh reng em? Kei chuan ka hre lo. Zu leh drugs hi ruih theih thil ve ve an nih avangin zu a hluar chuan drugs a hluar thin. Kan ramah sap zu an tih zawrh a nih laia sual khur thûk taka kan thalaite hnuk luttu chu Beer-ah damdawi an pawlh a, ruih ngawl an vei zui phah ta kha a ni. Kum sawmhnih êm pawh a la liam lo va, kan la hre tlâng turah i ngai ang u. Chhan ngai: Mipui dinhmun enin kan ram hi zu zawrhna tlâk a ni meuh em? tiin sawrkar hian ngaihtuahna a sên nasat hle a pawimawh. Zu khap tlâk sawrkar kan nei em? tiin mipui lam hian kan sawrkar hi chik takin i zir ang u. Zu zuar tlak sawrkar kan nei em? tih hi beng sikin i ngaihtuah tlâng ang u. Kan sawrkar hi zu khap tlakah an inngai a nih chuan zu chu an khap chhunzawm mai thei. Zu zuar tlakah an inngai a nih chuan zu an zuar thut mai thei bawk. Tlâng kawmna: Zu ni lovin, zu in ni lovin, zu nam ni hek lovin; zu rui leh zu ruih vanga mi dang tana harsatna thlentute kan ngaihmawh hun chu a lo la thleng ngei turah i ngai ang u. Zu ruiin vantlang an tih buai chuan tlâng chil mai tur nge, engtia tih nge tha ber ang? Zu buaipui lovin, zu in nazawng buaipui hek lovin; zu ruih leh zu rui laka vantlang kan him dan tur mawlh mai hi buaipui a hun tawh tak meuh meuh a ni. Tunah chuan, tunah hi chuan, zu kan phêk ruih rih a; a ngaihna tak pawh a la awm lo zawng a nih hi. Beidawnthlak angin lang mah se, beiseina nen i thlir fan ang u. I in ngam leh in rawh, i dâwt ngam leh dâwt rawh; tih thu hian a tlâng i han kâwm rih phawt mai teh ang.