DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
BORUAKAH A DARH AN TI
Dr. C. Lalhrekima - Apr 29, 2021

Mi thiam rual, Trisha Greenhalgh leh mi panga dangin, WHO pawmpuia uluk taka an zirbingna khaikhawmin, Covid19 hi boruak atanga inkai darh a nih theih dan hrang hrang sawm (10) chu April 15, 2021 khan medical journal rintlak berte zinga mi, The Lancet-ah an rawn tichhuak ta a. CNN news lamah pawh an puang nghe nghe. 

Insawiselna nei lo, khuh lo, hahchhiau miah lote atanga inkai darh hi khawvel pumah 33 - 59 % vel a ni ang an ti a. Pawnah aiin inchhungah inkai darh a awl fe zawk tih an sawi bawk.

Mission Veng LTF-a mi tangkai leh thil chik mi, K. Lalnunsiama’n DIPR, Mizoram thuchhuah atanga a lo thliar sin hi han en lawk ila:  

Arpil ni 18 – 24, 2021 chhunga Mizorama hri kai hmuh chhuah dan chu hetiang hi a ni. 

    April 18 – Kai thar 50, Positive contact 17, zin haw 33
    April 19 – Kai thar 45, Positive contact 28, Zin haw 17
    April 20 – Kai thar 91, Positive contact 54, zin haw 37
    April 21 – Kai thar 90, Positive Contact 59, zin haw 31
    April 22 – Kai thar 73, Positive contact 53, zin haw 20
    April 23 – Kai thar 62, Positive contact 30, zin haw 32
    April 24  - Kai thar 63, Positive Contact 46, zin haw 17

Tun ni 7 chhunga hri kai thar hmuhchhuah zawng zawng chu 474  a ni a, positive contact 301 niin zin haw 173 an ni. Positive dam leh tawh, chhuah tawh zat hi – 68 (14%) chauh a la ni rih. 
 

Pu Lalnunsiama lo chhinchhiah dan chuan, kar hmasa Inrinni khan kai thar zingah zin haw an tam hle zawk a, zin haw 66% leh contact 34 % a ni. Ni tina kai thar dan en hian zin haw kai thar an tlem hret hret a, positive contact erawh an pung zel a, ni 23 sample lakah chuan zin haw kai thar chu 22 % a nih laiin positive contact atanga kai thar erawh 73 %-ah a kai dawrh mai. Tin, kaina hriat loh (zin haw ni lo, postive contact ni lo, khawi atanga an kai nge ni ang tih chhui mai theih loh) mi 162 an awm bawk niin a chhinchhiah.

Heta a lan dan hian, zin hawte khung that a, test zui that a tul reng a, khawtualah pawh kan fimkhur zual a ngai ta hle bawk tihna a ni.

Sawrkarin khauh zawka inkhuahkhirhna a siam hi kar khat a ni ta a. Mizoram chhunga kan inkai darh mek chhu chat tur hian doctor-te chuan kar khat lek inkhuahkhirh chu a tawk lo hle an ti niin an sawi a. Mahse, rei tak, khirh taka inkhung hi chu mipuiin kan zawh dawn si loh avangin ngaihtuah dan thiam pawh har an ti hle. 

Heng hi hre thar teh ang u: 

    1. Boruaka darh thei ngei a ni e, tia an sawi avang hian chiai hluai a ngai lo. Nileng zankhuain boruakah hian a chambangin a leng ta chum chum reng tihna a ni lo a. Hri vei khuh, hahchhiau leh thaw atanga chhuak kha eng emaw chen a leng a, a hip luh theih tihna a ni. Hmun thengthaw lo apiangah boruakah a cham rei. Fimkhur thar hluai zawk tur tihna a ni. 

    2. Kar hnih khat dang inkhuahkhirh leh deuh a ngai a nih pawhin kan himna tur a ni tih pawm rilru sa ila. 

    3. Hmai tuam that a pawimawh leh zual ta hle tihna a ni. Inchhunga awm khawm laia hmai tuam loh kan ching zauh thin hi sim a ngai. Inchhungah inkai darh a awl zawk kha. Chhungkaw bila awm kan  nih loh chuan, tute nen pawha kan awm ho laiin hmai i tuam tha ang u. 

Daktawr ka ni a, damlo hian an chanchin an sawi dawn hian an hmai tuamna pawh thlak an tum fo mai a, kan inkhap thin. Hmun dangah pawh tawng dawn veleha pawh thlak ching kan awm thin. Tawng lai hian hu (aerosol) a chhuak tam em em a, chil a lo per bawk. Hri darh theihna vek a ni. 

Hmai tuam reng mai hian thawkte hi a chham deuh thei a, mi awm loh deuh laia kan hlip zawk a nih pawhin, tawng dawnah, bazarah, chawhmeh man zawh lai te, tu emaw kan biak dawn laite hian tuam that zawk tur a ni. Hmelhriat tha bulah pawh hmai tuam tur a ni. 

Hmaituamna hi a thawl tur a ni lo. Hmaiah a bet tha tur a ni a, a phui tha tur a ni a, hnar tuam tel ngei ngei tur a ni bawk e. 

    4. Kut tihthianghlim that em em tur a ni. Engemaw khawih zawh apiangin, thil inhlan zawh apiangin tihthianghlim zel tur a ni.

    5. Mitthi ralnaah fimkhur a ngai. Tih loh theih a ni lo. Khawhar chhungten kut tihthianghlima chhawp ngei se la, luh dawn leh haw dawnah hmang vek ila. Len chhung zawng hmai tuam vek ila. Ralna inhlan zawhah kut tifai thlap ila a him ang.

    6. Hlam khata inhlat mai a tawk tawh lo deuh, hlam hnih tala inhlat a tha ang. 

    7. Tul feah lo chuan inlen pawh loh a tha. Chhuah vah tlem tur a ni hrim hrim e.

    8. Awm khawm a tulnaah (meeting, inkhawm, etc) pawh hun rei lo thei ang ber hman zel a him. 

    9. Inchhunga kan awmhona hi a thengthaw thei ang berin siam zel tur a ni. Tukverh leh kawngkapui hawng hiau huauin inkawm ang u. 

    10. Kan himna tura sawrkar ruahmanna hi inrahbehna a ni lo tih hria ila, phun nawi loa zawm ve mai hi mi rilru hriselte tih tur a ni. 

    11. Inkhuahkhirh avanga ei bar leh hriselna thu-ah harsatna neite inngaihven ila, khawtlang leh kohhran a chet bakah thenawm khawveng inngaihven ang u. Hri leng hrehawm thawpik karah Isua hnung zuina remchang kan nei hlauh zawk a nia. 

    12. Kan ram himna hi kan zavaia fimkhur tlannaah a innghat e.

Latest News & Chhiar Hlawh