Chawlhni hmasa KA HUANG-ah khan a sentence hmasa lamah Tawllawt kha thang hrui ka CHILH tir a, a hnu lawkah ka’n SEH tir khanglang chu!! Ngun tak leh chik taka chhiartuin min rawn hrilh a, ka lawm takzet a ni. Ka chhut lai khan engin nge min mawlh teh reng, ka chhu tlat si a. Aizawl Dawrpui Bungkawn vel atanga Sikul Kawn ziak hmain thu lar tak si kan sawi thelh fo ka’n telh zauh teh ang. Mi thahnem tak hian IT/ITAWM leh AWT/AWHAWM hi kan thlei hrang em em lo. Ka hriat dan chuan IT/ITAWM hi - mipain hmeichhia kan it, itawm kan ti bawk. Tin. ei tur tuihnai hi kan it a, a itawm bawk. It/Itawm hi chu he thil pahnih atan lo hi chuan hman ngai ni loin ka hria. AWT/AWHAWM hi chu thil tha - in ropui te, ram tha tak nia kan hriatte, nupui/pasal tura kan mi tha leh fel te angte hi kan awt a, an awhawm bawk. Mipain hmeichhia kan it (itawm kan tih) hi nupui atan kan awt kher lem lo, an awhawm lem kher lo bawk. Chuvangin, IT/ITAWM hi chu hmeichhiaah leh ei tur tuihnaiah chauh hian kan hmang niawmin ka hria. Hmeichhia hian mipain hmeichhia kan it ang hian mipa hi min it ve tak maw? Hman zan khan nuchang thil hre ruala ka ngaih mi 9 emaw ka zawt a, mi 6 atangin an ngaihdan chhanna ka dawng a, mipa ang chuan an nei lo deuh niawmin ka ngai. Pathian siamphungah mipa/a pa reng reng hi hmeichhia/a nu it tura siam kan ni a niang. Hmeichhiain mipa an pawngsual tak case pawh hi ka la hre lo! AWT/AWHAWM hmanna hi chu thil tha emaw, mi tha emaw nia kan hriat hi kan awt thin, an awhawm reng bawk a. Tun hnuah chuan IT/ITAWM leh AWT/AWHAWM hi hman hran i tum tawh ang u. HRILHAI leh UIAWM tihah hian mi thahnem takin HRILHHAI ti leh UIHAWM tiin H an belh thin a, hei hi a dik lo. HRIL atangin HRIL-HAI tih a ni a, UI atangin UIAWM tih a ni bawk. HRIL leh HRILH pawh hi a inang renga ngai kan awm niin a lang. Hril hi chuan tih bik a nei lo - Pulpit atanga thu a hril (zuk hrilh bik a nei lo, a ngaithlatute hnenah khan a phek hril mai a ni). HRILH chuan tih bik a nei. Ka nuin min hrilh tih ang hian. UI/UIAWM hi chu ka nauin ka sana ui em em min vawm chhiatsak a, ka ui tak tak a ni ti ila, ka bula mi chuan a UI-AWM em tam a nih chu maw le a lo ti ang (UIHAWM ti loin). Sawi takah chuan a pung zel a, tunlai hian tawng thar (ka ti mai a) Thanga EMAW, Lala EMAW kal rawh se kan tih thin kha (tun thlengin ka la hmang), Thanga EMAW Lala kal rawh se tiin saptawng kalphungin EMAW pakhat chauh an hmang ta mai. Tin, Thanga nge lian zawk Lala kan tih thin kha, Thanga nge Lala lian zawk tiin lian zawk kha Lala hmaah an dah ta vung mai. Hei phei hi chu a thumal pawh a inzat chiah tho a, a thu an thlak kualkawi mai mai a ni. Mizo tawng hi hum kan duh chuan heng tawng ulh leh dik lo pawh ni chuang lote hi chu kan chhawm nung zel tur niawm tak a ni. Thumal kan neih ve loh chher thar (coinage) te hi uar ila, hrilhfiahna ni loin hming tawi tek tawk chher mai ni se. Kan mi hluiten Gramophone tih Thingremzaithei tia an han let kualte kha chu a hming ni loin a hrilhfiahna ni mai awm zawk a nih kha! Camera te Thlalakna tia kan lette hi hman pawh kan hman peih tawh hlawm loh hi. Kawlphetha a awm lo tih ai chuan Curren a awm lo tih zeuh mai hi a awl tlat a nih hi. Hengte pawh hi “pank’ lo ti mai ila chu tun thleng hian ihe loin “pank a awm lo’ kan ti mai ang a, kan hre vek tho tur. Mi thiam zawk leh zir sang zawkte u, ngaihtuah teh u, kan tlai luat hma hian. Dawrpui Bungkawn atanga Sikulkawn thleng hian kawng chhak leh kawng thlang velah chenna in, quarters lo chu a awm lo, sawrkhar quarters chu (sipai bahrik tiam loin). Tuna Assam Rifles Commandant bangla khi a hmasa bera (Sap hun lai khan an rawn rauhsan daih, inches 4-a a awn avangin), a dawtah tuna kan Chief Secretary bangla khi Bawrhsap dawltu SDC ten an luah thin. Governor bangla khi Bawrhsap bangla. Tuikhuah tlangah Civil Surgeon leh Supara (Engineer PWD) bangla a awm. Tuikhuah atanga tui lakchhawnna tuibel lian bul tlak lamah Tuipu Qtrs. te tak te a awm. Tuipu kekawr fuala kan ti mai a, Gorkhali a nia, Tuikhuahah khian lawngleng te tak te an dah a, hnahthel tla ilo a tifai thin. 1940 (Pawl IV) khan Sikul naupang lian deuhhoin (chung lai chuan thingtlang atanga kan sikul rwn zawm chu tlangvalte pawh an awm) tuipui lawnglengah chuan lung an thlak an thlak a, a pil ta daih mai a, kan sikul naupang tih a nih avangin an man chhuak a, hremna (vuak) pawh na tak a ni. Chuta tang chuan naupang sual vuak nan pawh 1st, 2nd, 3rd class tiang an siam ta nghe nghe a ni. Vai sikul khi a awm bawk a, kan primary sikul a ni. Khita tang khian Lower Primary, kum 1939-ah ka pass chhuak ve. Khatla khi Vai Hmeichhe Veng kan ti thin khi khi civil (vai) awmna a ni. Sipai puanthui te, Awmhmula te, Nuthaui te, Kaizathlera (mithai pu) te, Damai te an awm a. Khatla bus stand leh sikul kawn inkarah Aimana te, Pi Chibaii te an awm a. Pi Chibaii kha kan chhaih nasa thin a, bawngchaw laa a kal emaw, a phur hawng emaw kan hmuh chuan Ka pi Chibai han ti ila, a phur a keuh lawk a, chem kawm a keng a, min um a, min umphak loh tawpah a mawng min hlim khum tawrh a, LAL RO! a ti a, min kirsan thin. Keiniho kha chuan eng dang duh loin min hlim khum kha kan hmuh duh ber a nia, a um phak loh chiah hian kan tlan thin a ni, kan lo mawl teh e. Tuna, Johna (Lianthawmi pasal) te in khi Khuptuaha (Sebudar pension, tilpuk lian em em mai) in a ni. Sikulpui leh sikul sen khi chu a awm reng a. Republic Veng, Tuikual tih ang reng hi a awm lo. Venghlui hi chu a awm reng a ni. Khatla kan huamtir tak, Tuikual lam a in te khi pakhat te mah a awm lo nia.