Zalenin 27-12-2015 leh 3-1-2016 ah ZALEN an chhuah loh avangin KA HUANG-a Halpuah chin lai chhuah ka châk tehlul nen, mahse, hei liam tawh mah se ka’n chhuah ve leh reng reng ang e. Kan naupan lai, 1937 vel lai chuan chi tam tak a la awm lo. Siki (25 paise) man tlep halpuah 30 vel awmna leh duli (50 paise) man tlep a tam ber a, siki man halpuah chu te tak te, dawn thir tiat lek lek a ni a, a puak ring lo naa a puak tha duh. Duli man chi chu a thawp emaw ni, a puak tha duh lo, chu lo chu halzit a awm leh a, meithallawn chi pawh hi a awm ve nual e. Kum hlui thlah zan hal tur siki man tlep leh duli man tlep khat ve ve kan neih chuan kan meng sang ve hle thin. Kan lo tlangval ve a, kan hawklak nasa mai si a, kum 1950 vel kha chuan kan uar em em ringawt mai. Mission Venglai chuan kum thar dawn tep hian Hmeichhe sikul tlangah kan inpawm chho a, Ringluia (RIP) phei kha chu - an nei zo bawk a, kamding a ni bawk a, em khat vel hi a rawn phur chho mai a, Hmeichhe sikul tlanga halpuah, hal thlawh vel hi - Vai hmeichhe veng, Bungkawn, Tlangnuam, Kulikawn, Rahsi Veng tlang, Dawrkai Veng, Tlangbawk Veng te, Ailawng, Reiek, Khawrihnimm, Lungdar, Chungtlang tih velin an hmu thei vek sia, hmuhnawm an tih ve ngawt thin ka ring. Khang hun lai kha chuan halpuah inthlung chhawng puak 600 an tih maite kha a awm tawh a, meithallawn pawh vanlaizawla puaka mawi tak taka a de chum chum thinte kha a ni. Tlangval hawklak thahnem tak leh naupang kan zu mup mup reng mai. Veng hal rei ber nih hi kan tum a, puak 600 te phei chu kan phek vak a, a khat tawkin kan hal reng mai zawk thin. Chuvang chuan a mawi tawka puak rengin zing dar 2 te kan thleng thin ti ila kan sawi sual lo ang. MAK TAK MAI CHU - Mahni halpuah/halzit mahni pawisa senga lei ngei hal hi a nuam chuang a, mi min haltir chu mahni ta hal aiin a nuam lo tlat nia. 1974 kha chuan Bethlehem Vengah hian ka pem thla tawh a, kan thenawm pa, police nupui chu a rai teuh mai a, kumhlui zanah nge nau a neih ang kumthar a kai hman ang kan tih lai lai a ni a. Kan thenawmpa hming chu Biakzaua a ni. Kan pahnih chauh chuan kumhlui thlah leh kumthar lawm chu kan tum ve a. Khatih lai khan a sen chi kha a la tam a, um 4/5 vel chu kan nei ve a. Tichuan, zu in pah chuan 1-1-1975 chu kan nghak ta a. Zan dar 12 atang chuan le - kan puak ta zawt zawt mai a, puak rei ber nih kan duh bawk si. Kan in daikil kar takmeuha a awm bakah a ruam hniam riau mai a, mahse heng laiah chuan halpuah an lo uar vak lo a niang, kan pahnih chuan kan thum kan thum mai a, an nu nau vei pawh chu kan ngaihtuah chang lo reng reng, kum thar hmain nau chu a piang leh ta nghal a; mahse, kan ngaihsak chuang lo, halpuah ilo vel chu kan buaipui ngat ngat mai a ni! Kan halpuahin a daih tak si loh avang chuan kan petrol barrel chu kan vaw dun leh ta a, kan vaw chhe vek nia! Zing dar 2 vel thleng chu kan thum ve mai. Khami zan/zing kha chuan kan hriat phakah chuan kan bengchheng rei ber awm e! Chutia kan bengchhen rei ber tak avang chuan ka thianpa, Biakzaua chuan, “Kan ri nasa rei ber a, kan veng hi RIMAWI VENG a nih hi,” a ti ta a, nghet lem lovin ‘Rimawi Veng’ kan inti ve ta nawk nawk mai a ni. Nau piang chu hmeichhia a ni a - a hming chu a nu leh pa hming kaikawpin Biakmawii ka sa ta nghe nghe a. A pa Biakzaua, a nu Sapmawii atang chuan ka kaikawp ta a ni. A hnu fe, Biakzaua te Chhinga Venga an insawn hnuah, kan veng bik welfare chuan Veng hming in phuah ngat ang u tiin thenawm inah kan inkhawm a, RIMAWI VENG tih leh MUAL VENG tih chu kan duh ve ve a, a tawpah chuan vote i la mai ang u tiin an titlu ta a, kan han vote a, a inzat chiah ta mai! Vote that leh zai kan rel lai vel khan pa pakhat, Lalsawia (tunah chuan a boral daih tawh) zun zungin a lo chhuak bo chu lo niin. A lo luh takah chuan engati nge vote lak laia i lo chhuah bo, hei veng hming turah vote kan la a nih hi an han ti a. Ani chuan sam et hian RIMAWI VENG a ni mai alawm a rawn ti a; tichuan, vote khatin RIMAWI VENG duh kan tam tak avangin RIMAWI VENG tih a ni hlen ta a ni. He veng hming hi vote la meuha phuah leh nemngheh a nia sin. Tunah zawng a tua pawh mai hi mahni tawkah an/kan changkang ve ta, thlangraa chaw eite kha zahthlak a ni zo ta. Chuvangin halpuahte pawh hi thil tul lem lo, senso ngai fe site a ni a, intihhmuh chi a ni lo, sawrkharin a khap thilte a ni bawk nen, awareness hi nei hram hram ila, heng thil tul lem loa insen vak vak ai chuan mi rethei tanpuina lamah te hmang ta zawk ila, keimahni leh kan tanpuite an lawm zawk ang a, Pathian pawhin a duh zawk ngei a rinawm. Chhiartu zawng zawng kum thar chibai ka buk a che u.