Mizoram ( Aizawl)-a vai ( Gorkhali) chanchin ka hriat phak tawk ve ka’n ziak teh ang. Primary sikul hi eng tika lut tan nge ka nih ka hre lo. 1934 a nih ka ring ber. Sikul senah khian A pawl leh B pawl inhmu phakin kan awm thin. Thanglura (Aloysius Thanglura a nih hma) nen khan A pawl kan ni ho a, kum khat emawa a upat vang ni maw, thiam bik deuhin Pi Edward Davies (Pi Thari) khan a hria a, B Pawl a kai tir a, nimahsela a rawn en sek avangin, “I lung a leng a nih hi,” tiin chawhnu lamah chuan A pawlah bawk a rawn thuttir leh tih hi A pawl kan nih laia ka thil hriat ve chu a ni. Mizoram ( Aizawl)-a vai ( Gorkhali) chanchin ka hriat phak tawk ve ka’n ziak teh ang. Primary sikul hi eng tika lut tan nge ka nih ka hre lo. 1934 a nih ka ring ber. Sikul senah khian A pawl leh B pawl inhmu phakin kan awm thin. Thanglura (Aloysius Thanglura a nih hma) nen khan A pawl kan ni ho a, kum khat emawa a upat vang ni maw, thiam bik deuhin Pi Edward Davies (Pi Thari) khan a hria a, B Pawl a kai tir a, nimahsela a rawn en sek avangin, “I lung a leng a nih hi,” tiin chawhnu lamah chuan A pawlah bawk a rawn thuttir leh tih hi A pawl kan nih laia ka thil hriat ve chu a ni. Vai naupang (Gorkhali) nen sikul building thuhmunah kan kala, an zirtirtu te chu Joy Sahahdur (Keleka) te, Gorea te Harisingh te leh Zalawra te an ni. Chawlhlawk leh chhun chawlh hian ka aia liante hian “Hei hi i ngam em?” an tia ngam lo pawh kha vai an nih avangin NGAM kan han tia, “A chalah chil hnawm rawh le” an tia, hlau chung chungin kan han hnawma, kan insual a ni zel. Tah pawh ka tap zing, velh lah ka ngah. Nuam ang reng hrehawm ang reng tak a sin. Sipai (Assam Rifles) nupui te kha Vai hmeichhe Veng (Khata Lane- Pu HK Hleia khan Khatla in tih a sik lo KHATA alawm-sipai hoin an savun kawnghren nawhtlet nana an hman hrui kha a tam a, chu chu vaiho hian KHATA an tih phah ta a ni a ti thin.) Kan naupang lai, ti ve tawh mai ila, 1937 velte kha chuan tuikhur tui chawi vek kha kan ni a, keini Mizoho kha, khatih laite kha chu ‘LUSHAI KUKI’ (kuta khani wallah) an tih kan ni. An chhip chhuan laia a sari hrut palh hlek te kha an haw em em a, ‘Hnam chhia’ kan nih avangin. An tui chhipchhuan lai chu an bun thak mai a, a thar an chawi tha leh ngat zel thin. Keinin an chawi that leh duhin kan su palh lui thin. An tui chhipchhuan lai bun pahin Anchhe tin min lawh thin. Anchhe lawh dan kha an thiam bawk a, “Teri ama ki...,” tih ang reng kha chu kan dawng tam teh a nia. Ka hmaih thelh chu Hmeichhe veng dawr tawpah sawn vai nuho damdawi in ‘Loch hospital’ a awm a. Kha sipai sap, Loch sap an tih mai kha pa mak sarang chu a ni ve phawt mai. Tuna kan Synod Press pawh hi a tirah Loch sap chuan Printing press (?) te deuh a pe a, chuvang chuan rei ngial chu 'Loch printing press' tih a put nghe nghe kha. Vai Hmeichhe Veng dawr hmasa ber chu Sipai puanthui dawr a ni, tichuan Nuthaui te, Harisingha te, Awmhmula te, Kaihzathlara (Mithai pu) te, Pu HK Hleia (Chhingi pa) te ho an tlar phei thin. Sikulpui lam pang kawng thlangah hian Aimana te, “Ka pi Chibaii” te an awm bawk a, Pi Chibaii kha naupanghoin kan han chhaih nasa thei khawp a, a banwgchaw phur tur kal leh hawng lamm khawiah pawh “KA PI CHIBAI” kan han tia, a chem kawm a la lawk a, min um a, tlanchhe chung khan, “Ka pi Chibai,” kan tia, a thin rim a zual a, a bawngchaw phurh lai pawh a keu tawp a, dawrh em em mai hian, anchhe tinreng min lawh pahin, “La raw,” tiin min han dawrh khum ta thin a. Chu tak chu kan hmuh châk leh duh chu a ni si. A ni khan, anchhe lawhna chhe ber em ni tehreng; a chiang, dawrh thei ang ber khan min dawrh-khum dan chu a ni si. Keinin anchhe lam kan ngaihtuah ve si lo a, a ANCHHE lai tak maia kha kan hmuh chak ber chu a ni bawk si. Kan tan chuan ANTHA a nih ber chu! Buai thlak si, nuam si a ni ber mai. Kekawrte te kha VAI e ZO e, a rim a ra pawh kan hre pha si lo. Kan lo ho thin teh a nia. Sikulah te pawh ti tawh lo turin an puang chamchi mai, MAHSE kan sim chuang lo, a hmuhnawm emmm! Sikulpui kawn lam tuna PP John te in hi Subedar pension Khuptuaha kan ti mai a, a ke te pawh kha a tlawn a niang, a til kha lian em em maiin a puka, Khuptuah tilpuka kan ti thin. A makpa, Khuptuaha Baje kan tih maiin a awmchilh a, chu mite chu Mission Veng dep lama Vai (Gorkhali) awm hnai ber an ni awm e. An fanu, nula hmeltha deuh... Sarawswati kan tih mai lah chu, tu kherin nge lo rai, a zep tak tak thei si lo a, Mission Venga Pu Hanga (Tki pa) kawt, lamkhuang bulah nau a vei tlat mai a, a ngiau a ngiau mai an ti. Ka hriatpui zui ta lemlo. Tu fa tak ni maw, Mizo chu a nih ngei ka ring. Mizo tawng mak deuh : Ka loah Sanghal a chhuak a, bawng/sial te chu an lut tlat thung. Vai pawh hi Mizoramah an lo chhuak tho, Luh ve mai awm. Missionary ho pawh kha an lo chhuak nia.