Lawks. Ka rin phak ngai reng reng lohin, kan thianpa thin… Darthawma fate unau 3.. Bonti, Chhumi leh Nautei te’n hman ni mai khan min rawn tlawh thut mai a, ka rilru zawng zawng chu 1955/56 lam, Naga ram, Tuensang district-ah a kir vek mai. Bonti phei hi chu kan koh nasat a nih avangin tun thlengin a hming tak ka la hre ta lo. An nu leh pate an awm tawh si lo. LUNG A LENG VAWNG VAWNG MAI NIA.

Aizawl veng lamah thung tawh aw... Khatla kan tih hi kan naupan lai chuan Vai hmeichhe veng kan ti mai. Sipai nupui family lane chang ve lo ni maw, an thahnem ve khawp mai thin. PHE-te la awm map hek lo, kan tuikhur, Darnam kan tih mai chu an rawn chawi thin a, Sava veh kawng lek a nih avangin kan inpelh hian kan hrût lo thei lo a. Han hrût takah chuan, “HET, LUSHAI KUKI,” amn tia, an tui chhipchhuan kha an bun vek a, an chawi tha leh thin. Keinin kan runluih a, kan hrût lui hram zel!

Vai nu upa lam deuh pakhat, bawngchaw phur ni tin mai hi a awm a, “KA PI CHIBAI,” tih hi a haw em em mai a, a chemkawma min sah a tum a, min um vak thin, min um pha thei si lo a, a tawpah anchhe lawh nan a mawngtam lo lam min hlim khum vak a, dawrh tak meuh hian a dawrh a, keini hmuh châk lai a ni si. Kan hmuh phawt chuan, “KA PI CHIBAI,”ngei ngei mai. Kan duh chu kan hmu ngei bawk thin.
Khuptuaha baje kan tih mai chuan fanu hmeltha zet mai... Sarsati kan tih mai chu a nei a, bawngchaw a phur ve tho thin a, kha fa a lo pai chu niin, a inzep tlat sia, Kan venga Pu Hanga te kawtzawl phaitual hnimah nau a nei tawp mai. Mizo fa nu maw, Vai fa ni maw pawh ka hre lo. A nau, Narainsingha kan tih mai phei chu Assam Rifles-ah tangin Subedar lai a kai nghe nghe a nih kha. La dam tak maw?

Keini tun thlenga KHATLA kan tih hi KHATA LANE an ti a ni awm e, vaiho chuan, chu chu Hruipawl hmun tihna a ni tih Khatlaa awm reng thin Pu Hleian min hrilh. Chu Khata (Hruipawl) chu Assam Rifles-ho sipai kawnghren darbak, savuna siam nawh tleh/fai nan chuan a tha em em mai a. Keini Mizoin Vai hmeichhe Veng ti mah ila KHATA LANE an ti mauh sia, hre chiang chiah loin KHATLA kan ti ta a nih ber awm hi. Hmanlai chuan Awmhmula kan tih mai te, Dawipui (Dohi) te, Kaizathlara kan tih mai, Mithai pu te an awm ve a, pawisa kan neih hlek chuan Mithai leiin Hmeichhe Veng kan pan nal nal zel.

Tunah chuan Sikulpui kawnah kir leh tawh ila, Khatla leh Sikulpui kawn inkarah hian hman laiin kawng kamah in a awm ngai lo. Khuptuaha kan tih mai loh chu. Pu Peter (LL Peters), Lushai Hills Bawrhsap khan a clerk ho viz. R.Zuala, Bawlliana leh V.L.Zapa te chu Sikul kawn atanga tanin in hmun 3 a pe a, Sikulkawn hnaih berah R.Zuala, chutah Bawlliana leh V.L.Zapa indawtin a pe a ni.