DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Mizo culture Arsi lian K. Ngaizuala
Thanglai Pa - Oct 05, 2022

Hei ZALEN chanchinbu in huang min pe ve chu nia, a bul tan nan Mizo Culture rawng kaiin bul kan han tan hrih a ni mai a, ko erawh kan thlak fo dawn nih hmel. Thanglai pa huang leh Mizo Culture ngawt kha in lo hmehbel lutuk a nge, rilru ah hian Zoram tana pawimawh hrang hrang hi a lo lut ve fo a nia. Tun tum chu Mizo culture vawnnun na atana hmalakna pakhat in thai dawn teh ang.

Mizo culture a taka tuipui tu tak tak dam lai zinga Mizo culture a ka mi ngaihsan ber, hun puma Mizo culture tuipui tu Pu K. Ngaizuala nghilh loh nan a chanchin hi kan sawi leh daih teh ang. Kum 1936 January ni 11 ah Tualbung ah lo piangin amah hi Mizopa ah chuan palian tak leh khawkhat inbuan chak ni pha thin a ni bawk a, kum 1971 a Mizoram Wrestling Association din tu te zingah khan a tel ve bawk. Infiamna lam chu sawi chhunzawm lo mai ila, amah hi Lal ina sei lian a lo ni bawk nen, Pipu te nun zia a taka chenpui ve phak, keini ngialin kan kawm ve thei thin kha hlu ka van ti thin tak em. Awithangpa pawl zing ami te nena pipu zai sa a lungleng taka lo kur pui ve tawh tu Mizo Pipu zaia tui em em, khuang ben thiamah pawh lawmman lo dawng tawh a ni bawk a.

Pawl a din a, he a pawl te nen hian a dam chhung hun an hmang ral ta a, thlah na ah pawh a pawl te hian Pipu zai in lungrun takin an thlah liam nghe nghe a nih kha. Mizo te 1900 hmalama chheih lam dan dik tak la vawng nung ngar ngar tu awm chhun an ni bawk. Kei lah pipu te chheih lam dik tak vawnnun dan dapa hmalak tum lai mek ka lo ni bawk nen, Pu Ngaizuala chu ka be pawp ta a, ka thil tih tum te kan hrilh chuan, “Chutiang rilru pu i lo awm chu a van lawmawm em, tih hlawhtlin ngei kan tum dawn nia,” a ti a, ka lawm hle mai. Kan documentary film siam tur ruangam te sawi hoin kan inah kan in hmukhawm a, tah chuan Pu Ngaizuala chuan, “Hei keini pawl hian tu emaw min hui khawmtu hi awm se keini ho lah hi tunah a naupang pawl pawh kum 70 ral kan kai thuau a ni tawh si a, hetianga hun remchang i siam hi thangthar te tan a hlu hle dawn a ni,” te kha a ti a. Kan zai a, kan lam bawk a, kha mi ni khan kan hlimin kan len tlak a rual tha hle zawng a ni, khua reng a thim hma mai.

Chutia Chheih Lam documentary siam tura ka in buatsaih lai chuan ka lung zai a ngai ta tlat mai! Kolkata Appolo Hospital-ah ka lung an han zai leh rih a. Ka lo haw ka la chaklo viau mai si, ka project chu thil tlai thei, tih thuai thuai ngai niin ka hre bawk nen, sum pai lah chu ka zuk in seng ral nasa si. Mahse ‘ka tum nge ruh saruh’ tiin kal pawh la kal hlei theilo kha Falkawn Mizo khua kan documentary film buaipui tur chuan Motor in min phur phei a, camera, light leh sound tul dang te hire na tur poisa lah ka nei ta si lo chu ka fate ho in phone camera hmangin thla an la a, midang tel miah loin kan pafa ho leh Pu K Ngaizuala pawl ho nen chauh chuan ni khat thil thu ah kan va puan ngo zawh ve ta hram kha a nia. Pu K. Ngaizuala pawl te in fawk khawm hi Aizawla mi vek an ni lo a, thingtlang khua atang ten hlo thlawh lai dahin Falkawn chu an rawn pan khawm kha a nia, an zahawmin an ngaihsan awm hlawm hle zawng a ni.

Kan tih tur "Mizo Documentary Chheih lam" kan shoot zo chu Lal inah thu khawmin lawmthu te ka thiam ang anga kan sawi zawh chuan khaw dang atanga sumo a Aizawl rawn pan a, taxi a Falkawn rawn pan leh te chu an kalna senso te ka pek zawh hnu chuan, “Nutling patling nilenga chhuak in ni si a, in tute chithlum man tur min dawn sak hram turin ka ngen a che u,” tiin inthlahrung takin ka phak tawk cheng 500 diat diat ka sem a. Chutia sawi tur neih te kan sawi zawh chuan Pu Ngaizuala chu lo ding chhuakin, “I thil min leh kha kan leh nawn ve leh dawn che a, Mizo danin min leh nawn thiang tawh lo a nia,” tiin pawisa bei tham tak ka sem zawng zawng kha a ruka lo in pe khawm leh vekin Pu Ngaizuala chuan min hlan let leh ta mai a nih chu! kei ka mittui a hnam sawk mai zuk nia le. Mizo tlawmngaihna dik tak, a taka an la chawinung han hmuh chuan ka rilru a hneh em vang a van ni chiang em…

Chu kan Chheih lam Documentary siam mawl mang tak chu thang leh thar zel te tan ka hlan a, mamawh te an la awm takin youtube ah 'Mizo documentary chheih lam' tiin kan dah ve ta ni. Engpawh nise, ka lung a van awi tho em, editing ang te pawh mithiam te hmang thei loin kan chhungkua a kan tih vek a nia. An vawikhat documentary khawihna a ni a, ngaihruatin lunglen chu a hril ve phak mahna le. Sawi tawh ang khan a chhuanawm loh kher mai, kei a ruangam hre ve deuh ber lah kha ka lim ik thei si lo, thuthmun atanga lo sawi ve kha ka theih tawk a ni chauh mai si.

Pu Ngaizuala chuan July thla nawi lam khan zanah hian min rawn be ve ta deuh renga, Pipu zai a phuah ho te leh an pawl zai video te min rawn thawn chamchi mai kha nia. Nidanga phone a min la be hmasa ngai miahlo khan zan khatah vawi 2-3 te min rawn phone a. Tukkhat a chanchin ka hriat thar tak chuan min barakhaih tak zet mai, “Pu Ngaizuala ICU ah awmin Ventilator vuahin nikhua a hre tawh lo,” tih kha a ni ta mai si, a hrilhhai thlakin min barakhaih hle mai. Dt. 05.08.2022 ni chuan Mizo culture-a Arsi lian leh mi ropui chu kan  vui liam ta a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh