Joseph Henry-a pheikhawk thar siamna tur man chu a piin a siamtupa hnenah a pe fel tawh a. A ke tiat pawh an teh fel tawh. Mahse Joseph-a chuan harsatna a nei a. Pheikhawk chhip bial nge a duh a chhip zum tih chu a thlang mai thei lo. A’n en kual thin a, a duh ve ve riau mai si. Pheikhawk pahnih man an nei si lo a, uluk deuha thlan a ngai tlat. Rei tak chhunga a pheikhawk rin leh ngar ngar tur a ni si. Pheikhawk siamtupa chuan a rilru a siam fel nan ni engemaw zat a nghah theih thu a hrilh a.
Ni tin dawrah chuan a kal a, a chhip zum chu a en a, nalh a ti a, a chhip bial a en a, a tha zawkin a hre bawk si. Duhthlang lo bawkin a haw leh thin a. Ni engemaw zat hnua dawra a va kal leh chuan pheikhawk siamtupa chuan pheikhawk thar chu a lo siam zo tawh a, lehkha uka nalh taka fun chu a lo pe a. A pheikhawk thar ngei mai chu! Hlim em emin a tlan hawpui a, a tuamna chu a pawt thler hrawk hrawk a, savun pheikhawk thar nalh zet mai chu an la chhuak ta a. A ding lam chu a chhip zum a ni a, a vei lam chu a chip bial a ni tlat!
Joseph-a chuan,” Duhthlanna hi I siam loh chuan mi dangin an siam sak dawn che,” tih hi a zir chhuak chiang khawp mai. Kan mawhphurhna hi chu hlen mai tur a ni a, kan thutlukna siam emaw, siam loh emaw nghawngah mi dang puh tur an awm hauh lo! Keimahni mawh liau liau a ni.
Duhthlanna emaw, thutlukna emaw siam hi thil awlai a nih loh chang a tam. Mahse nitin hian duhthlanna siam a ngai si. Chawhmeh lei tur te, nupui pasal neih tur te, motor lei tur te, zu in zel tur nge nghei tawh tur tih te, pianthar tur nge tur loh tihte thleng hian duhthlanna siam a ngai roh a. Duhthlanna siam fuh leh siam fuh lote nun hi a inthlau thei fu bawk si.
Duhthlanna siam hi thil pawimawh tak a ni. Duhthlanna siam dik thiam chuan thil hi an duh angin ‘an thlentir thei e’ an tia lawm! A rem rem, a lo thleng apianga lungawi theih a that rualin mahni duh ang thlapa thil thlentir theih hi a hlimawm zawk si.
Thil tih theih leh thlan theih tam tak kara ‘thlan chat’ hi a harsa fo. Thutlukna siam dawn hian thil tha hian a tha lo ken tel a neih thin pawm thiam a tul. Vawikhat duhthlan hian thil hi a fel duak tihna a ni lo a, kalpui dang hmachhawn zui tur a nei zel dawn tihte pawh hi hriatsa tur.
Duhthlanna siam tur chuan thlan tur tam tak kara i duh chhan, i tum, i ‘goal’ i chian a ngai phawt. Nupui pasal thlan thuah hmelthatna nge, nungchang nge, hausakna nge, naupang enkawltu tha tur nge, kristian chhungkaw dinpui theih tur i duh? Enge i goal? I goal khan i thutlukna tur a hril dawn a ni. Decision i siam dawnin i duhber, i tum ber, i ngaihhlut (value) ber, hrechiang phawt la, chu chuan thutlukna siam a tiawlsam phawt ang.
Pahnih emaw, pali panga karah emaw duh thlan tur a awm chuan thlan theih zawng zawng kha a list han siam chin la, a mal te tein an thatna leh that lohna ngaihtuah vek la. A nghawng zui tur zawng zawng leh a tawpa a rizal tur thleng khan hisap ila. Chumi ti tura i theihna leh thiamna te, i sumin a tlin chin te, i hun neih dan te ngaihtuah kim bawk ang che. Motor lei dawn ta la : I mamawh dan, enga tana hman tur nge (i goal), motor lei tur eng eng nge awm, petrol an heh dan, mi engzat nge leng, a part a awm tha em, servicing a awlsam em, i sum neih zat te ngaihtuah vek tur. Chung zawng zawng atang chuan uluk takin han khaikhin ta la. I tum tihlawhtling thei tur, i rilru mil tur ber, tha i tih ber chu thlan tawh mai tur. Thil reng reng hi a tlawm apiang hi a tha ber lo thei a, a to apiang a tha ber lo thei.
Duhthlanna siam hi thutlukna siamah khan a tawp ta mai lo a, kalpui dang, nghawng dang a nei zui zel dawn. I thutlukna a nih avangin a rah chhuah leh a nghawng zawng zawngah mawhphurhna erawh la ngam ang che. I thlan a ni tlat. Hlim taka nunpui i zir a tul tawh ang. Nula chetsual pui i thlang a, i sual chiam a, i hlawhting ta a. A nghawng chu a lo lang a, nau a lo pai ta a, mawhphurhna la ngam leh si loin tihtlak tir leh i tum maw?? I nei leh duh si lo maw?? A nula zawk i puh daih maw?? Mualpho i hlau leh si maw?? I chetsual hma khan chung zawng zawng chu ngaihtuah hmasa vek la, a tawp thlenga i ngam tur chin zelah chet la chauh ta che kan ti a nih chu!
Duhthlanna siam suala siam that leh a ngaih hlauhthawn vang ngawtin thutlukna siam hi hlau lutuk suh. Tihfuh chat chat hi har tak a nia. Khawvel a nih hi. Duhthlanna i siam dawn erawh chuan in chhungkaw ngaihhlut zawng te, khawtlang ngaihdante erawh hre tel reng ang che. Mi dang rawn hreh bawk lo la. I mi rawnte thu thu erawh zawm kher suh. I ngaihtuahna tizautu atan leh i thutlukna siam thiam nan a tangkai tawk chauh.
Rilru hah vanglai te, thinrim sosan lai te hian hmanhmawh taka thutlukna rorum zet siam loh a tha. I thinrimna te, i lungngaihna te, i rilru natnate lam ai khan ‘harsatna chinfelna tur zawk’ kha i thutlukna siamtirtu che ni fo rawh se. Thil lian leh harsa lutuk lo, nun khawih pawi thui lutuk lo leh siam that leh mai theih a nih chuan thutlukna siam thuai hi ching ve rawh. Holam deuhah pawha inkhap reng mai hi a tha ber lo. Vawi khat siam tawh tihdanglam fo theih a nih dawn loh erawh chuan nghak hret la, han mutpui leh phawt thin la. I hun neih dan erawh theihnghilh lo ang che.
Thutlukna hi i siam thiam chuan i nunah hian I duh ang ‘i thlentir’ ve dawn. Thutlukna hi i siam loh chuan tuemawin an siam sak dawn che. Chu chu i hlimpui ber tur a ni ang em? I tana tha ber tur a ni ang em?
Nangman i duh chu thlang fel mai teh le.