Khrismas chhehvela halpuah/halmawi kha in sawi ri leh ta viau a, ka han sep ve teh ang. Kan naupan zual laiin, Khrismas velah Mission Vengah halpuah kan hal ngai lo. Halzit, hal mawi (puak thei lo chi) erawh chu kan hal thin, Khrismas eve hi chuan thleng dawh hi kan nghakhlel em em a, kan tlaivar hawn hian kan en hmasa ber zel. Khang hun lai (1935-1945) vel thleng kha chuan halzitte pawh a changkang kan nei phak lo bawk a, a kuang thir ang chi hi dawrzawn khat dere (12 paise) lekte a la ni chauh a, chung chu khawlaiah kan tlanpui kual vel thin. Tin, tek teka kan ti mai mai a, thenkhat chuan nawhteh te pawh an ti, damdawi tablet pan tak ang hi a ni, nawt sa ila, a puak tek tek a, a sawt nek nek thin, hal muh pawhin chuti tho. A?kat nek nek a, a de deuh bawk a, a hmuhnawm hle.
Halpuah hi chu kum hlui leh a thar thlah zan, zanlai dar 12 velah chauh kan hal thin. Chu pawh chutih lai chuan dawrzawn hnih emaw tlep, inzawm vek, phelh darha a mal tetea hal theih, a te chi leh a lian deuh chi a awm a, chu ang chu a man bawk a, phelh darhin a daihzai a, kan hmang ber thin. Nikum khan sawrkhar khan min halsak (?) a, a ri emaw kan duh an ti emaw ni chu aw ka lo ti vawng vawng a. Halpuah hian thlarau lamdang tak a nei a niang, MAHNI LEI NGEI MAHNI NGEI HAL hi a ni, a nuam ber lai chu. Thiante hal ngam loh min haltirte hian mahni lei ngei mahnia hal a tluk miah lo! Kan hriat phakah tu emawin hal vak se, kori min tuk miah lo. MAHNI HALPUAH MAHNIA HAL hi a ni a thlarau lai tak chu.
Kum 1960 lam, nupui fanau kan neih tawh hnu, buai hma si te khan Kumhlui thlah leh kum thar lawmin halpuah kan hal nasa hle thin. Ringluia (L), IAS retired kha HRAT KHAWKHENG a tling vein ka hria. Kumhlui zan hnuhnung ber dar 11 velah Hmeichhe sikul tlangah kan chho a, hal thlawh tih ang reng leh meithallawn te kha a awm nuk avangin empingin kan chawi chho sauh sauh a, khawthlang - Reiek, Ailawng, Lungdar, Khawrihnim leh Vai hmeichhe veng, Kulikawn, Rahsi Veng, Tlangnuam, Mission Vengthlang tih ang rengho hmuh theih ngei turin a khat mawi tawkin halpuah ri ul ul karah meithal kan lawn a, kan hlim em em thin. Aizawl veng hrangte phei chu ‘Tu daih rei rei’ ti ni awm takin kan inel thin! Nuam tak a ni. A tawp lamah halpuah 600 tlep han halte phei kha chu NUAM TAK TE a ni ringawt thin. MAHSE, hun a lo inher chho zel a, sum sen thlawhna mai mai a nihte kan lo hre chhawm zel a, hei an/kan sim ta hle chu a nih hi. Home Minister meuhin chaw tak khukin a khukpui bawk a, thuawih a tha ber mai, thil tul loa sum sen vak hi a sawngsawhlawt lo si a.
Thu dang ka sawi châk loh em em, sawi tula ka hriat si ka’n sawi teh ang: Keini pensioner, Family pension la huamin, chhungte zingah hian pensioner thi tawh te, la thi lo anga an pension la kan awm em ni tehreng, khati tak maia Aizawl South Treasury-in an buaipui kha. Kum tin November thlaah Officer hriatpuiin life certificate kan thehlut a, chumi kar lakah kan boral chuan Death Certificate thehluh zel ni maw ka lo ti mai a. Kei chu ka pension tirh te, 1987 atanga SBI pension la ka ni a, chuti anga mahni tak tak inlan thawm ka la hre lo. Kha Treasury thawm ka hriat a, Queue form put mai thlalak ka hmuhte khan, ‘Mizo Khristian kan ni sia,’ tih hi ka rilruah a lo awm nghal mai. Pawisa hi mihring kan nih chhungin duh loh lai a awm lo ang. A hausa hlei hlei hi a duham am te pawh ni hmiang, mahse pensioner thi tawh la dam ang hrima, an pension lak la tum talh leh la lak talh mai chu pensioner thi ta thlarau pawh kan zah lo em maw ni le ka ti hial a ni. Pathian thu kan awihna hmun leh hun tur hi Chawlhni inkhawmna maiah ni loin Thawhtanni atanga Inrinni, chhungkaw tana hna kan thawh ni hian kan mamawh hlei hlei a ni tih hre lo ni awm taka, Chawlhnia intihsakhua em em a, Thawhtanni atanga Inrinnia Pathian duh loh zawng tiha insum leh map si lohte hi keini Mizo Khristian INTI te hian kan sim a hun tawh tak meuh a ni. SAKHAW MI nih aiin PATHIAN THUAWIH nih a tul zawk.
Kan nunphung hi sakhaw lamah chuan kan dal tak meuhin ka hria, mahni rinawmna tlem kan neih pawh sum emaw hmuh theihna a nih dawn phawt chuan kan hralh duh zel ta mai nite hian ka hre thin. Khristiante goal chu Vanram tih a ni a. Keiniho erawh chuan kan tum ber chu he leia dam chhunga rualawt loa nun nuam neih theihna tura kan rin sum hi a nih ber tak hi. Sum ka chan theihna tur a nih phawt chuan engmah pawisak nei lo ang hrimin kan khawsa mai ta ni te hian ka inhria. Chawlhni Sande sikul, chawhnu leh zan inkhawm bakah Nilai zan leh Inrinni zana ka inkhawm phawt chuan hun dang chu kha ka inkhawm khan a kep vek tawha ngai nuna nung hi kan thahnem awm ngawt mai.
Hawh u, kan nun puma Pathian thuawih nun i zir teh ang u. Sam 15-na hi Lal Isua ringtu kan nih avangin zui i tum ve teh ang u. Mizoramah hian 40% chauh pawhin Khristian nun hi hmang ila/sela chuan Mizoram hi a tun dinhmun let 4/5-in kan hlimin kan muang zawk ngei ang. Ni chu ni, ni lo chu ni lo mai se.