Zalênna tluk a hlû thil dang a awm dâwn em ni? Tute pawhin zalen nih kan duh. Zalên loh a hrehawm a, a thaw ipik thlak hle. Bible-ah hian zalênna pawimawh zia leh hlutzia kan hmu. Tirhkoh Paula pawh khân zalênna hi a dah chung  chuang hle. Zalênna tel lo chuan thil zawng zawng hi a fuh lo vel vek. Nun zalên lo chu tute tan pawh a hrehawm a nih hi! Mi a zalên loh chuan a nih tur ang a nih loh phah thin. Chhungkua, khawtlang leh ram zalênna chuan hmasawnna a thlen thin. Mipui an zalênna hmun apiang­ah ramin hma a sawn thin. Hmasawnnna bul chu zalênna a ni tih an hriat avangin zalênna miin an sual thin. Zalênna sual  hlawhtling an awm laiin sual hlawhchham an awm bawk. Hetiang­a ram hrang hrangin zalênna an sual chhan hi ram dang awpna atanga tal chhuaha mahni hnam bila rorelna neih a ni a. Chutiang chu sâp tawngin 'Independence' tih a ni.

Tuna Zalênna kan sawi tum hi chu rorelna hranpa neih  bakah retheihna atanga zalênna, hnehchhiahna atanga zalênna a ni. Pathian thu 'theology' thlirna tukverh atanga chuan setana sal a tânna atanga chhuahna a ni a. Zalênna theology an ti bawk. Sual bawih nihna leh phuarna atanga tal chhuah a ni. Miin Pathian fa a nihna atangin zalênna a nei. Chu  chu  Lal Isua tuarna tawmpuina atangin a lo awm. 

Miin Lal Isua a neih atang chiah khan sual bawih ata tih zalen a lo ni a. Tirhkoh Paula chuan Galatia ram a mite hnenah khan, “Bawih ni lo turin Krista chuan min chhuahtir tawh kha, chutichuan ding nghetin bawih nghawngkawlah tang leh tawh suh u,” a ti.

Bawih nghawngkawl, setana bawih ata chhanchhuahna hi Tirhkoh Paula chuan Zalênna a ti a. Ringtute tiduhdah tura khaw pakhat a pan laiin Lal Isua a  tâwk a. Paula hian Kristiante tihduhdah a, sawisak hrep chu thil tha ti-ah a inngai a. Mahse, a rin loh lamah Krista hmangaihna chuan a thinlung a tikeh a! Damusca daiah êngin a chhun thlu a, Krista hmangaihna chu, 'engmahin min then thei lo,’ tiin Kristaa a zalenna chu a chhuang êm êm a, "Zalên ka ni lo em ni?,” a tih phah ta hial a ni!

A zalenna chu tirhkoh Paula hian a chhuang ta êm êm zawk a ni. Amah anga sual bawih atang Galatia rama kohhranhote nun zalen nei turin a duh a, "Sual bawih-ah tâng leh tawh suh u,” a ti hial a ni.

Zalenna chu a hlu a, neih pawh kan duh theuh. Mahse, zalenna chuan engnge min thlen? Zalênna chu neih tur a ni, a pawimawh lutuk! Mahse kan hmang thiam em?  Kan nun zalênna chu min tichhetu nge min dawm kangtu, hnam anga kan dinchhuahna bul a ni tak zet em?.

Mizoram dinhmun (context) hi han thlir bing ila, retheite an  zalên em? Eirukna te hi? zalênna dâr hi an tan a ri ve meuh em? tih hi zawhna awm fo a ni. Kristian ramah Kristian Kohhran Upa leh Pastorte kan nei a. Kohhranahte hian thlarau zalênna a thleng em? Zalênna chuan Kohhran inpumkhatna a thlen ngai em? Tirhkoh Paula anga Bawih nghawngkawla tang leh tawh lo tur ringtu an siamin an buatsaih meuh em? tih hi zawhna awm fo chu a ni.

Zalênna zik tluak chuan mi a hrût rual thin. Zalênna hi  hringnun thlung khawmtu a ni a, min phuar khawmtu a ni. Chu Zalenna chuan thil tha chauh a thlen thin. Nun tha famkim a neih tir a, thîknate, awhnate, îtsîknate leh verthernate a hnawt bo vek thin. Thisen chhuah a awm ngai lo.

Zalênna humhim hi thil tha a ni a. A then neih a, a then neih loh ngawt chi a ni lo. Hringnun thil tum lian tak, nih tum leh tih tum ber, neih tum ber chu zalenna famkim hi a ni. Zalenna famkim chuan hlimna a thlen a, remna a siam bawk. Eirûknate, hlemhlêtna te chuan hmun an chang ngai lova. Thil eng pawh hi ‘a tha vêl vek’ a ni ber.

Zalênna hi chempui hriam tak ang a tehkhin a ni bawk. Chempui hmangtu chuan a hman thiam loh chuan thisen chhuahna mai chauh a ni. Chempui chu a hriam poh leh a hlauhawm ting mai a ni. 

Tirhkoh Paula chuan a zalênna chu a hmang tha a, a hmang tangkai a, Krista chanchin tha a atchilh a, a buaipui a. Thih thlenga rin­awmin Pathian Ram Chanchin a hril thin a. Lal Isua tan a martar hial a ni.

Tunlai khawvelah zalen phu lo, ram leh mihring an tam hle. Ram roreltu thenkhatten zalênna an hman dik loh avangin ‘ram pawi' an khawih a. Anmahni ngei pawhin an tawrh phah thin a ni!

He chanchinbu hming hi ‘Zalên’ tih a ni a. Mitin zalênna chu a ropui a, kan inzahsak thin tur a ni. Zalênna hmang thain zalên ila, hlim ila, thil tha ti ila, kan ram hi ram   nuamah kan siam ang. Chu chu hringnun zin kawng dik a ni.