DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
2030-ah malaria awm lohna a siam kan tum - Thangtea
May 01, 2022

Aizawl; Health Minister Dr R. Lalthangliana chuan, “India sorkarin kum 2030-ah chuan India ram hi malaria natna awm tawh lohna rama siam tumin hma a la a, chumi rual chuan Mizoram sorkar pawhin theihtawpin hma a la mek a ni,” a ti.

Nimin zing khan DHS Conference Hall, Dinthar Veng, Aizawlah World Malaria Day pual inkhawm neih a ni a. He hunah hian khuallian Dr R. Lalthangliana chuan thu sawiin, “Malaria natna tirem tur hian health department-a thawkte inpekna chauh a tawk lo va, sawrkar department hrang hrangte, Zoram mipui leh chhungkaw tinte bakah kohhran leh pawl hrang hrangte kan tan tlan a ngai vek a ni,” a ti.

Khuallian chuan sawrkarin theihtawp chhuaha hma a lak rualin mipuite pawhin tih tur kan nei ve a ni tiin, “Malaria natna hluar hun, fur kan thleng tan dawn a, a bik takin malaria vei tamna hmun Mizoram khawthlang lam, Bangladesh leh Tripura hnaih lamah uar lehzuala mipuite zirtir a ngai a, kan in theuh thosi kah hun laia lo kahtir te, damdawia thosi len chiah te, those len damdawia chiah sa kan dawn tha taka zar zui te hi kan tih ve theih a ni a, heng bakah hian kan in leh a chheh vela thosi pian theihna awm reng reng tui tling leh a dangte tihbo leh khawsik kan neih apianga rang taka thisen exam-tir leh damdawi tha taka ei te hi he natna kan do hneh theihna tur a kan mawhphurhna a ni tih mipuiten hre tharin, he natna kan do hlawhtlin theihna tur chuan sawrkar hmalakna hrang hrangte hi mipuiten tha taka min thlawp a ngai a ni,” a ti bawk. 

World Malaria Day hi World Health Organization (WHO) bultumin kumtin April 25-ah theme (thupui) nei a hman thin a ni a. Kum 2022 thupui chu ‘Harness Innovation to Reduce the Global Malaria Disease Burden and Save Lives’ tih a ni a, he thupuiin a tum ber chu ‘Ruahmanna thar nen a, khawvel puma malaria natna avanga harsatna leh thihna tih hniam’ a ni. World Health Assembly chuan kum 2007 khan he ni hmang tur hian a rel a, kum 2008 atang khan kum tin khawvel pumah hman thin a lo ni ta a ni.

He ni hi khawvel pumah urhsun taka hman thin a ni a, Mizoramah pawh district hrang hrangah hman niin district tina PHC tin hnuaia malaria tamna khua (endemic villages) thlan chhuah niin, heng khuaahte hian Mizoram State Rural Livelihood Mission, Rural Developtment Department hnuaia Self Help Group te nen tangkawp a hman a ni. 

World Malaria Report, 2021-in a tarlan danin kum 2020 khan khawvel pumah malaria vei mi 241 million an awm a, malaria avanga nunna chân mi 6,27,000 lai an awm a ni. Malaria vei hmuh chhuah zinga 95% hi Africa khawmualpuia cheng an ni a, a thihpui zinga 96% hi Africa khawmualpuia mi bawk an ni. Malaria thihpui zinga 85% hi naupang kum nga hnuai lam an ni. 

Mizoramah chuan kum 2021 chhungin malaria natna vei mi 5,637 awmin, nunna chân mi 10 an awm a, nunna chânte hi June atanga September thla inkara thi an ni. Kumin 2022 January leh February thla khan malaria natna vei mi 354 an awm tawh a, nunna chân erawh an awm lo a ni. District hrang hrang zingah Mamit, Lunglei leh Lawngtlai district te chu malaria hluarna (API 10 aia sang) an ni. 

Latest News & Chhiar Hlawh