Boruak bawlhhlawh hun ber February- April || Aizawl-ah Bawngkawn bawlhhlawh ber
Mar 16, 2025

ZALEN March 16, 2025 : Mizorama boruak bawlhhlawh (thianghlim loh) hun ber chu February leh April inkar a ni a. Aizawl khawpuiah chuan Bawngkawnah boruak a thianghlim lo ber.


ZALEN-in Mizoram Pollution Control Board (MPCB) thawktute hnen atanga thu a dawn danin February thla leh April thla inkara boruak a bawlhhlawh chhan ber hi vaivut khu a tam vang te, lo hal vang leh lirthei khu vang niin an sawi.


MPCB Member Secretary Er. C.Lalduhawma chuan, “February atanga April thla chhung hian kawng sira vaivut khu a tam vang te, in sakna leivung leh kawng sira laih phut a tam bakah pipe phum a tam vangte a ni a. Hei bakah hian lo hal vang hian boruak a bawlhhlawh bawk a, lirthei pawhin eng emaw chen chu a tibawlhhlawh bawk a ni,” a ti.


Mizoram boruak chu bawlhhlawh chho deuh tawh mah se hmun dang ai chuan a la ziaawm tih sawiin, “Kan boruak hi chawhrualin a la ziaawm a, a san lai pawhin mihring tan a la hlauhawm pha lo a ni,” a ti.


Er. C.Lalduhawma chuan lirthei chevel tamna leh mipui tamna hmun apiangah boruak a thianghlim lo tih sawiin Aizawl chu bawlhhlawh deuh mah se Mizoram khawpui dang chu a la thianghlim tlangpui niin a sawi.


MPCB secretary chuan Mizoram boaruak chu thal laiin bawlhhlawh deuh mah se May/June velah ruah tui a tlak thin avangin a ziaawm leh hma niin a sawi bawk.


MPCB thawktute chuan sawrkar laipuiin boruak bawlhhlawh dan chi 12 a teh tur an tih laiin khawl leh hmanrua awm loh vangin Mizoramah chuan chi li - sulphur dioxide, nitrogen dioxide, particular matter (pm10) leh particular matter (pm2.5) chauh an la teh thei tih an sawi a, heng zingah hian particular matter (pm10)-ah chiah hlauhawm chhinchhiahna a pel niin an sawi.


MPCB hian boruak bawlhhlawh leh bawlhhlawh loh tehna hi Mizoram hmun hrang hrang 34-ah an teh a, hengte hi Aizawl khawpui hmun ruk bakah district khawpui leh census town pathum - Biate, N.Vanlaiphai leh Aibawk-ahte a ni tih an sawi a. Heng hmunah hian manual vekin an la teh tih an sawi bawk.


Boruak bawlhhlawh leh bawlhhlawh loh tehna hmanrua (laboratory) bun kawngah harsatna an tawk tih sawi bawkin MPCB thawktute chuan, “Hmanrua hi sawrkar laipuiin min pe mah se a building sakna tur sum hi central leh state sawrkar atanga kan hmuh loh vangin kan thawhchhuah atanga laboratory dinna tur hi kan sak a ngai a. Hmun thenkhatah chu mi inte kan luah a; mahse, in neitute hian acid rimte an hriat avangin an hlau a. Chhuak tur hian min ti fo mai a, hei hian harsatna nasa tak min siam thin a ni,” an ti a. Tun dinhmunah Lunglei tih loh district khawpui dangah chuan laboratory sak phalna hi an nei tawh niin ZALEN an hrilh bawk.


MPCB hian Aizawl khawpui bikah boruak thianghlim leh thianghlim loh tehna (air quality index) hi hmun ruk - Khatla (MINECO), Laipuitlang, Bawngkawn, Dawrpui, Lengpui leh Sikulpuikawnah te an nei a, heng zingah hian Bawngkawn chu a bawlhhlawh ber a, Khatla (MINECO) chu a thianghlim ber.


Bawngkawn AQI hi nikum February-ah 109 niin kuminah 117 a ni a. A dawttu, Dawrpui hi nikumah 103 leh kuminah 115 a ni a. Boruak thianghlimna ber, MINECO-ah hian nikum February thlaah 41 hiin kumin February thlaa AQI chu 46 a ni thung.


Mi thiamte sawi dan chuan AQI 0-50 hi tha (good) niin harsatna a thlen meuh lo a, 51-100 hi tha thawkhat (mi awm nem deuh tan thawk harsatna thlen) niin 101-200 hi tha vak lo (chuap leh lung natna nei, naupang leh kum upa lam tan thawk harsa), 201-300 hi tha lo (rei tak hip luhin thawk a tiharsa), 301-400 hi tha lo hle (rei tak hip luhin thawkna kaihhnawih natna a thlen) leh 401 chung lam chu hlauhawm tak niin mi hrisel pangngai pawhin an tuar tawh niin an sawi.


Mizorama AQI sanna ber, Bawngkawn-ah 117 a nih laiin Delhi-ah chuan a san lai ber hun (Diwali) bawr velah chuan 600-te a chuang nia thudawn a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh