DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Chandrayaan-3: Lander Vikram-in tumna tur hmun a dap mek
Aug 21, 2023

India-a space agency chuan thlaa inkah kai a tum vawi thumna a kalpui mekah thla leilung thla a lakte a pho chhuak tawh a, an spacecraft kah chhuah hian la tlawhpawh tam loh, chhim tawpa tumna tur hmun him a zawng mek.

Thlalakte hi Chandrayaan-3 tumna tur ber, Vikram-in a lak a ni a, Ningani atang khan thlaa tum tura a zinkawng bung hnuhnung ber a zawh tan mek.

Vikram hian a dulah thlaa a tum huna tei kual tur, rover a keng tel a, August 23-ah tum tura ngaih a ni.

Thlalakte hi Russia-in thla leilung thova tum tura a kah chhuah, Luna-25 spacecraft-in tawhsual tawka a tum theih loh tukah chiah a tichhuak a ni.

Russia hian kum 50 dawn hnuah a vawi khat nan thlaah inkah kai a tum a, chhim tawpah tho a tum a; mahse, a tum thei ta lo a ni.

Thawhtanni zingah khan Indian Space Research Organisation (Isro) chuan Chandrayaan-3 lander chuan Nilaini tlai dar 6:04 velah thla leilung a dai dawn niin an puang a, a tum hma hian tumna tur remchang dapin thla a la kual a ni.

Isro chuan thlalak dum leh var (black-and-white) an dawn hmang hian ‘tumna tura hmun him, lung khawkrawk leh khuar awm lohna’ an dap thei dawn niin a sawi.

Thla chhim tawp lam hi khawvel chhawn loh lam a ni a, a chang chuan ‘thlaa a thim lam’ tia sawi a ni thin a, hei hi tlawhpawh tam a la nih loh vang a ni pakhat a. Scientist-te chuan heng laia tum hi tihsual palhna remchang a tam hle dawn niin an sawi tawh thin.

Hetih rual hian helai velah hian tuikhang a awm theih an ring a, thil la hmuh chhuah loh hlu tak tak pawh hai chhuah tur a awm an ring tel bawk.

Isro hian Pathianni khan an lander module hi hnai taka thla hel turin a kal hnai thei zel tih an sawi a, thla atanga km 134-a awm chu km 25-a hnaiah a awm tawh a, tum turin thlaa ni a chhuah hun an nghak mek niin an sawi.

Chandrayaan-3 hi him takin a tum thei a nih chuan India hi thla chhim tawpa tum thei hmasa ber a ni dawn a. US, Soviet Union leh China dawta thlaa inkap kai thei hmasa ber a ni bawk ang.

Thla chhim tawp hi la dai dar loh a la tam hle a, engnge awm leh a ram hmelhmang zawng zawng pawh tun thleng hi chuan khawvelin a la hre tam lo hle a. Scientist-te chuan tui a awm theih pawh an ring a, chungte chu a kal chakawm chhan ber pakhat nia ngaih a ni.

Chandrayaan-3 kah chhuahin a tum ber pakhat pawh tui khang zawn a ni a, a lo awma hmuh a nih chuan scientist-te chuan nakin zelah mihring chenna atan pawh thlak thei turah an ngai a. Mars leh hmun danga spacecraft tirh chhuahte tan pawh chawlhna atana hman theih a nih hial pawh an beisei a ni.

India-in thlaa inkah kai a tum vawi thumna, Chandrayaan-3 hi a hmaa a lo hlawhchham tawhna vawi hnih aia insiam thaa hlawhtlinna a chan theih ngei a tumin a inbeisei hle.

Kum 15 liam ta, kum 2008-ah khan India hian thlaa inkah kai hi a vawi khat nan a lo tum tawh a, inkap kai thei ta chiah lo mah se tui a awm tih hriat theihna turin a molecule (water molecule) a awm tih erawh a hre thei a, hei vang hian chhunah chuan boruak (atmosphere) pawh a awm ngei nia ngaih a ni.

Chandrayaan-2 kap lehin hetah hian orbiter, lander leh rover a keng a, July, 2019 khan kah chhuah niin hemi tum pawh hian a tum angin a hlawhtling ta lo. A orbiter chuan tun thlengin thla a la hel kual reng a; mahse, a lander-rover chu a tum ang taka thain thlaah a tum lo va, a tum rualin a insawh chhia a ni.

Isro chief Sreedhara Panicker Somanath chuan an lo tihsual tawha an thil hriat hrang hrangte chu chik takin an zir a, an zir chhuahte chu Chandrayaan-3-ah hian tangkai takin an hmang niin a sawi nghe nghe.

Tun tuma an kah chhuah hi kg 3,900-a rit niin Rs. vaibelchhe 6.1 man zet a ni a. A lander module pawh hi kg 1,500 chuanga rit niin a dulah kg 26-a rit rover, Pragyaan a pai.

Latest News & Chhiar Hlawh