DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
INDIA nge BHARAT: Ram hming inhnialna phenah eng nge awm?
Sep 07, 2023

Prime Minister Narendra Modi-a sorkarin sawmna a sem chhuahah a ram hminga India aia Bharat a hman chuan inhnialna a siam a, a ram hming thlak tumna a awm em ni tih zawhna a tam hle.

Thawhlehnia Group of 20 (G20) Summit-a telte zanriah kilpui tura a sawmna, Droupadi Murmu-i’n a sem chhuahah hian ‘President of India’ tia dah thinah ‘President of Bharat’ tia dah a ni.

Hemi ni vek hian rorel lai, BJP thupuangtu pakhat chuan Modi-a hi Indonesia-a Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) Summit-a a tel tur thu a puannaah ‘Prime Minister of Bharat’ tiin a sawi leh bawk.

Khawvela mihring cheng tam berna ram hian an danpuiah chuan a hming hi India leh Bharat tiin a ziak kawp a. Hindustan (Urdu-a Hindu-te ram) tih chu a hming dang a ni bawk a. Heng hming thum hi sorkar leh vantlang pawhin an inhman chhawk mai mai.

Hetih lai hian khawvel erawh chuan India tih hi a hriat dan a ni.

Engvangin nge ‘Bharat’ chuan inhnialna a siam?
G20 sawmna sem chhuah a nih chiah atangin sorkar sawiseltute chuan Modi-a sorkar leh Hindu nationalist BJP hian ram hming chu Bharat tia thlak a tum niin an puh.

Bharat hi Sanskrit tawng niin kum 2,000 chuang liam tawha ziah sakhaw lehkhabua chuang a ni a. Ram bil khat pawh ni chiah lovin hmun zau tak huam, Bharatavarsa tih a ni a, India ramri piah lam thleng huam niin thenkhat phei chuan tun laia Indonesia ram thleng pawh a huam niin an sawi.

BJP hian Mughal lalram nena inkungkaihna nei khawpui leh hmun hming eng emaw zat a lo thlak tawh a. Nikum maiah pawh khan New Delhi-a presidential palace-a Mughal Garden chu Amrit Udyan tiin a lo thlak tawh.

Sawiseltute chuan BJP hian kum 300 dawn liam tawha India leh a chhehvel awptu, Muslim sakhaw zuitu, Mughal hrim hrim chu nuai bova India chanchin atanga thai reh a tum niin an puh.

Philosophy professor, Lucknow University, Uttar Pradesh vice chancellor hlui, Roop Rekha Verma-i chuan inhnialna hi Modi-a sorkarin tumah dimdawi lova a chet vanga chhuak niin a ngai.

“Danpui leh dante pawisak lohna thleng kan hmu reng a. Supreme Court-in thupek chhuah mah se sorkar duh loh dan a nih chuan thlak leh a ni mai,” tiin Verma-i hian Turkey-a Anadolu Agency a hrilh.

“Engnge thleng leh tur chu ka sawi thei lo va; mahse, eptute tangrualin an hming an inphuah hi India tih hming paih duh chhan a niin ka ngai,” a ti bawk.

Eptuten engtin nge an sawi?
India-a eptute chuan BJP hian India hming thlak an tum a nih chuan an do tlat dawn tih an sawi.

“Danpui ang chuan India hi ‘Bharat’ tia koh theih lohna a awm lo va, official name pahnih zinga pakhat a ni a. Sorkar hi ‘India’ paih fel vek tur khawpa a mawl ka ring lo va, kum zabi tam tak atanga din tawh ‘brand value’ lian tak a ni tawh tlat a ni,” tiin Congress MP Shashi Tharoor chuan X-ah a tar lang.

Congress hi tun hnaia eptu tangrual din thar, kum 2024 inthlanpuia Modi-a paih thlak tumtute zinga a khaipa a ni mek a. Party 28 telna, Indian National Developmental Inclusive Alliance (INDIA) an din a, an hming hi ram hming thlak duh chhan ni theia ngaih a ni tel.

“Kan zavaiin ‘Bharat’ kan ti a. Eng nge thil thar vak ni chuang? Mahse, ‘India’ hi khawvelin a hriat dan a ni a. … Engnge heti teh thuta sorkar hian ram hming thlak a duh ngawt chhan?” tiin eptute zinga mi, Mamata Banerjee chuan a sawi.

Engnge BJP-in an sawi ve?
BJP chuan ‘India’ tih hming hi ram dangin an awp laia mi mai mai niin an sawi.

An MP zinga mi, Naresh Bansal-a chuan ‘India’ tih hming hi ‘inawp hun laia insalna’ entirna a ni a, ‘danpui atang pawhin paih tur a ni’ tiin a sawi.

“British-in Bharat hming chu India tiin an thlak,” tiin Bansal-a hian parliament session-ah a sawi a. “Kan ram hi kum sang tam tak ‘Bharat’ tia hriat a ni a… ‘India’ tih hming hi min awptute an phuah mai mai niin sal nih chhinchhiahna a ni,” a ti.

Engnge thleng thei?
Indian sorkar hian September 18-22 chhung hian special parliamentary session a ko va, eng nge sawiho tur puan a la ni lo va, hei hian ram hming thlak put luh rinna a tilian hle.

Hetih lai hian sorkar hotu thenkhat, Information Minister Arunag Thakur ngei pawhin hetiang ‘rinthu’ hi eptute thehdarh ve mai mai a nih thu an sawi.

New Delhi-a Observer Research Foundation think tank hotu, Rasheed Kidwai chuan India-Bharat tih hi politics leh inthlanah nghawng lian tak nei thei a nih thu a sawi.

Kidwai-a hian, “He thil hian BJP-a tihbuai philia an awmna a lantir a ni,” a ti a. “An party hian Modi-a hi nghet tha angin sawi mah se eptuten an nawrna hi a na tak zet tawh tih a hria a, hei hi an party pawhin Bharat tia ram hming thlak an tum chhan pawh a ni thei,” a ti.

Latest News & Chhiar Hlawh