Mizorama HIV+ hmuhchhuahah thalai an tam ber || HIV+ te home a dah thin vangin ART lak buai phah thin

ZALEN February 16, 2025 : Mizoram State Aids Control Society (MSACS) chhinchhiah danin Mizorama HIV+ hmuhchhuah tawh zat chu mi 31,676 an ni a, chung zinga a tam ber chu thalai kum 25-34 inkar an ni a. Thawktute chuan mahni inzuar leh ruihhlo ngawl vei khawma home-a dah leh ringawtin an zinga HIV/AIDS vei, Anti-Retroviral Therapy (ART) lak a buai phah thin niin an sawi.
MSACS report thar bera a lan danin Mizorama HIV hrik pai hmuh hmasak ber, October, 1990 atanga kumin January thleng khan Mizoramah thisen nuai riat bawr vel endik ni tawhin chung atang chuan HIV hrik pai mi 31,676 hmuhchhuah a ni tawh.
Kumin January thleng khan Mizoramah HIV/AIDS vanga thi mi 5,332 an awm tawh a (AIDS vanga thi hi kum 2005 atangin chhinchhiah tan a ni), chung zinga mi 3,523 chu mipa niin hmeichhia 1,722 an ni a, mi 87-te chu naupang an ni.
ART la mi 23,499 an awm laiin ART registration ti zawng zawng chu mi 26,354 an ni a. Chhinchhiah chinah HIV/AIDS kai tam ber chu kum 25-34 inkar an ni a, tun thlengin hemi kum huang chhungah hian HIV/AIDS kai mipa 8,784 leh hmeichhia 3,331, an vaiin mi 12,115 (41.59%) an awm a. Kum 35-49 inkarin dawtin, kum 15-24-in an dawt.
MSACS data atanga a lan danin Mizoramah kum tin HIV/AIDS kai thar hmuh chhuah hi kum 2017-28 atanga chawhrualin mi 2,000 bawr vel an awm ziah a, tun hnai kum nga chhungin kum 2020-21, 2021-22-ah mi 2,000 an kai lo a, a bak kum dang zawngah chuan kai thar hmuh chhuah mi 2,000 an tling vek.
MSACS hnathawkte chuan HIV/AIDS veiten ART an lak thatin inkai darh a har tawh thu an sawi a, “Mahni inzuar leh ruihhlo ngawl vei khawma home-a dah leh ringawt hian an zinga HIV/AIDS vei ART lak a buai phah thin a, ART lak that hian viral load (a hrik tam lam) a nawr hniam dawrh a, chumi chu ‘Undetectable is equal to Untransmitable’ (taksaa a hrik tam lam nawr hniam a nih tawh chuan inkai a har tawh letling zawk) dinhmun a thlen thin a. HIV test 95% laka a vei zing 95%-te chu treatment peka, 95% chu taksaa a hrik tam nawr hniam dawrh hi kan tum a ni,” tiin an sawi bawk.
HIV kai hmuhchhuah thar zat :
2018-19 - 2,557
2019-20 - 2,338
2020-21 - 1,900
2021-22 - 1,601
2022-23 - 2,233
2023-24 - 2,100