DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Sonia-i chungchanga Natwar-a thudik
Sep 07, 2014
Congress sawrkar laia External Affairs Minister ni tawh K. Natwar Singh-a lehkhabu ‘One Life is Not Enough’ chuan Gandhi chhungkua a ti buai kher mai! Sonia Gandhi leh Priyanka Bhatra te phei chu lehkhabu tichhuah hma atangin an phi ruai tawh a, Natwar chu an len chilh rap rap a ni. Sonia leh Rahul Gandhi pawhin he lehkhabua an chanchin inziak te chu media hmaah an chhan let a ngaih phah a. Natwar chuan Sonia Gandhi chu “India-ah kum 19 a nih atangin awm tawh mahse, amahah 25% inthlak thei miah lo a awm a. Congress sawrkar-ah pawh a thu lo chuan hnah pakhat pawh a inlet lo,”ti hialin a sawichhuak a ni. IAS officer ni tawh; 1944 atanga Nehru chhungkua lo hne hnai daih tawh, kum 83-a upa Natwar hian Sonia nun chu bung 4-in a then saka. Rajiv Gandhi nena an inneih tirh lai vel kha enghelh nei lem loa hun a hman lai a ti a. Indira Gandhi 1984-a thah a nih khan AIIMS-a tlan phei puitu chu Sonia a ni. Indira thih hnuah Rajiv Gandhi chu politic-ah luh phal lo mahse a uai bet thei ta chuang lo a, helai bawr hi Sonia-i nun bung 2-naah Natwar chuan a ngai. Rilrua pawh hleih theih loha sawi thin Italian nu hmaifang tha tak chuan a pasal a tawiawm a ngai ta a, tum reng vang ni loin vantlang hmaah a inlan lo thei ta lo. 1991-a Rajiv Gandhi thah a nih khan Sonia chuan a nuna bung 3-na a hmang tan leh a, hei hi 1991-1998 inkar a ni. Hemi hun chhung zawng hian Rajiv-a chu a sun a, amahin a awm hranga thian pawh a kawm meuh lo. 1998-ah Sonia chuan MP inthlanah a din tur thu a ngem ngheta, Amethi bial a thlang nghe nghe a; a nuna bung 4-na a hmang tan ta. Congress Parliamentary President a ni nghal bawk a, heti chung hian MP term a chelh hmasak ber chhungin Lok Sabha-ah a tawng chhuak miah lo a ni. Sonia hi mi khirh tak mai, mi tih fek fek ching, a lawm loh zawn chu a hmel hmanga ti lang thiam tak niin Natwar chuan a lehkhabu-ah a tarlang mauh mai ! Rajiv Gandhi thah a nih khan Natwar chuan Shankar Dayal Sharma chu PM turin a rawt a ni awm e, a tuka 10 Janpath a thlen chuan Dayal Sharma chu a hriselohna chhuanlamin a lo pha fel der tawh a. Natwar-a rawnna angin PV Narasimha Rao chu Prime Minister atan ruat a ni ta a. Sonia leh PV inkar chu a tha lo hle a, December, 1994 khan zan khat chu PV leh Natwar te chu an inhmu a, Sonia chu thawhpui hrehawm a tih thu PV chuan a sawi chhuak ta mai a. ‘Ka chanchin hi Sonia thuihhruai thenkhatte hian a nilo zawngin an thlen thin a, hei hi chu ka la tuar thei khawp a. Phone-ah min be ngai miah loa, bang rawh min tih chuan bang mai tur ka ni a, hetia ngawih reng hi chu a hrehawm ka ti tak zeta, ka hriselna pawhin a tuar a ni,” tia a sawi thu Natwar hian a thai lang bawk. Jairam Ramesh pawh an Pi-in a biak ngai loh avangin rilru hrehawm takin a awm thin a, “Min hmu duh bawk si loa, tih tur ka hre lo, awm ngaihna ka hre lo a ni,” tiin Natwar-a hnenah a vui hial a. Natwar chuan Sonia chu hrilhin ani chuan a be ta a, Jairam chu a hlim phah hle niin Natwar chuan a lehkhabuah a tarlang! April 1999-a Lok Sabha inthlanah AB Vajpayee chuan sawrkarna a siam thei ta tlat loa, Congress chuan party dangte nen sawrkarna an siam thei nia inchhalin Sonia chuan President Narayanan a hmu a, MP?272 neiin a inchhal a ni. President RK Narayanan chuan ni 2 pein hemi chhung hian Mulayam Singh Yadav chua inhnukdawk leh hman a, April 26, 1999 khan Lok Sabha chu thiah niin inthlan that a ni leh ta a ni. He thil thlengah hian Sonia chuan a thawpuite a rawn mang loa, Congress hruaitu dang chu nise hnawhchhuah tawk hial tur niin Natwar hian a ziak bawk. 2004 khan BJP leh a tanrualpui party intelkhawm NDA chuan sawrkarna an siam theih ta lo leh a, UPA chu sawrkarna siam tura beisei an ni. Rahul Gandhi chuan a nu chu PM ni turin a duh lo hul hual a, “Ka pi an that tawh a, ka pa a ni leh bawk a, nang pawh hi an that mai ang che. PM nih i tum a nih chuan i chungah engpawh thleng tur khawpin ka che ang,” tiin Rahul-a chuan a nu chu a vau a. Natwar chu awm vein Sonia pawh a mittui a tla hial a. Rahul avang hian Singh-a chu lallukhum pek a ni ta zawk a. He thil thleng hi Natwar-an lehkhabu a tichhuah dawn pawhin telh lo turin Sonia-i te nufa chuan an ngen a, a chennaa an kal chilh phahna a ni. Gandhi chhungkaw an inhmuhkhawm hma hian media lam chuan Sonia chu Prime Minister a nih loh tur thu an ti thang nasa tawh hle a. Congress hruaitute chu inrawn khawm ve lehin Manmohan Singh, Pranab Mukherjee, Arjun Singh, Shivraj Patel, Ghulam Nabi Azad leh Natwar te an tel a ni. Sonia chuan “Manmohan Singh chu PM turin ka ti a ni” a ti phawng mai a. Pindan chhunga awm zingah Manmohan leh Natwar chiahin he thu hi an hre lawk loa, hei vang hian Natwar-a thin a rim hle. Sonia-in PM atana Singh-a a ruat hian Congress Working Committee-ah buaina a thlen zui zela, Singh-a aia senior te chu an lung a awi lo hle. May 22-ah PM Singh chu lakluh a ni a, Natwar pawh chu External Affair chan tir a ni. Natwar-an a lehkhabua a tarlan dan chuan July ni 31, 2004 khan Bangkok-ah Singh-a nen an inkawm a, PM chuan CWC a an thawhpuite an lungawi loh avangin biak a hlawh mang loa, “Ka khua a har ngawih ngawih a ni,” a ti a ni awm e. 2004 hnulam atang khan Sonia-i mizia chu a zual niah Natwar chuan a ngai a. 2005 khan 10 Janpath-ah amah leh Afghanistan President Hamid Karzai hmu tura a phei tumin, “Ka chet dan hi sawi lawk theih a ni tawh lo ang ralthuam lei chungchangah i lo inrawlh a,” tia Sonia-in a khakna chu a la na khawp mai. Hemi tum hian Indira thianpa leh a monu chu an in chhang deuh ni tur a ni. Natwar chuan a ‘signature’ a awm loh avangin a inrawlh loh thu leh defence minister hnenah thurawn pe mai a nih thua a chhan hnu Sonia chu a ngawi ta chauh a ni. ‘Ka department (external affairs) ah a ruka thu ti put thin an awm tih ka hre ta mai a, department dangah pawh a rukin enthlatu a dah thin chu lo niin,” tiin a lehkhabuah hian a ziak lang nghe nghe. PM ni si loin a duh duh file a en thei chu Natwar-a ngaihdan a ni lo kher asin. Natwar Singh-an Sonia-i a ngaihdam theihlohna chu Volcker thubuai kha a ni. 1996 khan UN chuan oil-for-food Iraq sawrkar tan a siamsak a, hemi-ah hian ram hrang hrang te chuan Iraq tuialh thei chu ei turin an thleng thei a, mahse UN paltlang a ngai thung. March ni 30, 2003 khan US sipaite chuan Saddam Hussein-a lehkha pawimawh manin oil-for-food programme-ah pawisa eirukna nasa tak an haichhuak zui a. UN Secretary General Kofi Annan chuan chhui chiang turin Committee a din a, US Federal Reserve chairman hlui Paul Volcker chu chairman-ah dah a ni a, Volcker Committee tia hriat zui a ni. Report-ah chuan company tam takin kuttlingloa sum an siam dan tih lan a ni a; 26th, October, 2005 khan Moscow-ah India leh Russia an inbia a, Natwar leh President Putin pawh an inhmu a ni. A haw kawnga Franfurt-a a awm lai chuan Volcker report ah Natwar chu a hming a tel tih hrilh hriat a ni ta mai a, “Congress leh ka hming a lang tih Volcker committee hian min hrilh hre ngai miah lo. Mak ka ti hle a, report-ah chuan 1997 atangin Congress chuan Iraq chu oil-for-food hmangin a dawr tawh tih a lang a, 1997 a ka hming lang si loa 2005 a lang ta thut chu mak ka tih ber a ni, PM hnenah chuan ka haw veleh ka insawi fiah tur thu telegram-in ka thawn a,” a ti. Hetih lai hian Congress General Secretary Ambika Soni chuan, “Congress atanga hming lang te hi an mahnia insawifiah tur an ni ang,” tiin media-ah a sawi darh lehnghal a. Natwar-an a hriat chian em em chu Congress President phalna lo chuan hetiang thu hi sawichhuah a ni lo ang tih hi a ni. “Kum 70 lai Gandhi chhungkua nen kan inkawm tawh a, Sonia hian min ringhlel a nih pawhin insawifiahna hun min pe eih lo,” tiin Natwar chuan ‘One Life is Not Enough’-ah hian a ziak lang a. April 2005 khan Volcker list a tel hming te hi ram zawng zawng chuan an hnawl vek a India chiahin a pawm thung! Hemi chungchang-ah hian BJP hotu LK Advani pawhin Natwar chu ‘scapegoat’-ah Congress in an hmang nia a rin thu press conference-ah a sawi lang tawh bawk. Natwar pawhin vawiin thleng hian ‘Party tihsualah Sonia-in a puh thluk rem ber min bur bun’ a la ti reng a ni. 2008-a Congress atanga hnawh chhuah a nih tum khan Natwar chuan Sonia-i nena an chungchang chanchinbu lama chhuah turin article a ziak a, media te chuan an hnawl sak zel a. A chhan a zawh chuan National chanchinbu pakhat chuan ‘Sonia-i a thina a rim ang’ tia an chhan thu a tarlang bawk a ni. Political party lian tak, MP seat 44 chauh hauh thei khawpa ‘a’ (Sonia) sawp chhia a nih chuan thil dik lo a awm a ni mai tih hi Natwar-an hun rei tak chhung thunawna a hman tur a ni ngei ang. - Vanlalrema Vantawl

Latest News & Chhiar Hlawh