Deepak-a chuan a sana chu a thlêk leh zauh a; zan lai dár 12:15 a pèl leh tawh. He lai hmun, Dhanbad rél station-ah hian darkár khat chuang a awm tawh a. Zan lai dár 12 chiah chiaha Dhanbad atanga Calcutta pana chhuak tùr, “Dhanbad Express” awm lo chu thuhran, rél nghâktu mi dang tù mah an awm lo chuan a ti hrilh hai tak zet a ni.

Rél station khawhar!

A tih ngaihna hre lo chuan station master office lam a pan a. A vànneih asiamin station master, hàw tuma a pisa lo chhuahsan mék chu a va nang hlauh! ‘Ka pu, Dhanbad Express hi he lai station atang hian zan lai dár 12-a Culcutta pana chhuak tùr a ni si a, eng nge maw a chanchin le?’ a ti a.

Station master chuan uluk féa Deepak-a a thlêk hnu chuan, ‘Ka pu, rél hi darkár hnih vêlin a rawn tlai dáwn tlat a tin ni. Mél 200 vêla hlaah a che sual hlauh mai a … Waiting room lamah sáwn lo va nghâk ta che. Naktûk Independence day lawmna tùr atán inbuatsaih ka ngai a, hàw hmà ka duh a ni,’ tih duah pahin waiting room chu a kawh hmuh nghâl zung zung a. A kalsan zui mai a. Deepak-a chuan rél kawng chu a’n thlêk leh vang vang phawt a—thlarau takngial pawh a awm lo ang tih tùr khawpin thehmeh reh tak hian a la reh tlawk tlawk reng a ni.

Ngawi rengin waiting room lamah chuan a lût a. Chu pindan chhúngah chuan mi 10 pawh tling lo hi an lo thu ve a; a khawhar pawh ziaawm deuhin a hre ve. Pindan kil tinah chauh thutthlêng an lo húng a; thutthlêng pakhat tih loh chu an luah khat vek a. Thutthlêng äwl awmchhunah chuan a va thu ve ta a.

Thian thar, Putara

Deepak-a chuan pindana awmte chu a melh kual a. An tìtì melh melh hlawm a. Chutih lai tak chuan putar pakhat hi a lo lût ve mék a.

Ngun takin chû mi thar chu a’n en a. Putar invawng fai leh chëngväwng tak, hmui leh khabe hmul pawh ziat fai han mai, kum sawmsarih vêl hmél pu niin a hria. A sam buang tháng chu a bari thenna laiah a tuak ve pheuh pheuh chauh a. Kekawr tlawn dum päwl, kî taka nawh hà-in kameez var sar mai a hà a, suitcase dum a khai bawk. Deepak-a chuan chu putar chu a kum phu loha inuluk tak a nih a ring. Putara chuan thutna tùr a melh kual hnuah Deepak-a sírah chuan a rawn thu ve a. Deepak-a chu a nuih var var a; ani paw’n a kiai lêt ve sak a.

Inkawmna chu

An han ngawih deuh rèn râwn hnu chuan, Deepak-a chuan a kianga rawn thu chu a be hmasa a, ‘Calcutta i pan dáwn nge?’

‘Dáwn lo e. Bombay lam pan tum ka ni zâwk e. Lungalhthei lai gunda-hoin rél kawng an ti chhe leh tawh an ti elo?’ putara chuan a ti a.

Deepak-a chuan mak tih hmèl deuhin, ‘A ni maw!? Bihari helho hlawm lah hi! Taka, Deepak Sharma ka ni e. Police ka ni a, Calcutta-a thawk lai ka ni,’ Putara chibai pah chuan a ti a.

‘Karan Dubey ka ni e. Auckland, New Zealand-a sumdáwng ka ni a. Naktûka Bombay atanga Auckland pana thlawh hàw tum ka ni,’ Putara chuan a ti ve bawk a.

‘India-ah chawlh i rawn hmang nge?’

‘Thian hluite tlawh kual pahin kum 30 hnuah  Bombay-ah Independence day ka rawn hmang ve zawk dáwn a ni e,’ Karan-a chuan tiin, ‘Nang zâwk?’ tiin Deepak-a chu a zâwt lêt zui a.

‘Kei pawh kum 30 hnuah ve tho—he lai, “Coal Capital of India” hi ka rawn tlawh ve leh a ni. Ka thawhpui hluite ka rawn kan ve a ni.’ Putar Karan-a chuan, ‘Tùn hmain Dhanbad-ah hian i awm thìn a ni maw?’ a ti leh a.

‘Police hna ka tanna hmun aläwm. Case ngaihnawm tak tak pawh ka tawng hnem mai. Hriat pawh ka la hre chiang hlawm—case pakhat, chhui zo thei loa kan tih tàwp rîkngawt te kha!’ Deepak-a chuan a ti a. ‘Kha case kha chu aw …!’ a ti zui vawng vawng a.

Karan-a chuan, ‘Hriat a va châkawm ve le!’ a ti zauh a. 

Kum 30 liam ta—Independence day!

‘Ka training zo, Dhanbad-a police officer hna ka zawm tan lai kha a ni a. Lung­alhthei khura thawk, mi sual páwl hràn vàng lai tak kha a ni. Chûngho chuan collector pakhat, Suraj Rai an that a, a ruang kan hmu zo thak lo! Thisen kai luai a thawmhnaw erawh chu lui kamah kan hmu lawi si a. Amah an vihna ni ngei tùr chemtê leh a car pawh, a thawmhnaw kan chharna atanga hla vak loah kan hmu bawk a. Mahse, a ruang erawh chu kan hmu zo lo. Tual thattuin khawi' maw laiah a phúm bo a nih ngei kan ring.’

‘Khâng mi sual páwl leh politician thenkhat kha, a rûkin an inzawm tlat a. Khatih lai khán mi sualho khân collector, kum 40 mi kha thahah an vau fo mai a. Tlai khat phei chu office atanga a häw, mi thenkhatin a rûkin an zui tih police station-ah a rawn report a. A chángin car-a a chuang lai pawh ti dingin thahah an vau fo bawk. Chûng mi sualho a hlauh avàng chuan rél kawng làiah a chhawr lo thei lo a; tin, dànin a phal loh anga lungalhthei lahtír pawh a tül thìn bawk.

‘August ni 15—e! vawiin ang chiah hi a ni tak e! Independence day kan làwm a. Zínga hnam puanzàr pawt parh tùra kan inbuatsaih laiin collector nupui chu police station panin a rawn tlän hlawk hlawk mai a. A hmél atang ringawt pawhin a mangang tih hai rual a ni lo. A pasal chu a hma zàna ina a hàw loh thu rawn sawiin FIR a rawn theh lût a. Keini’n theih tâwp chhuahin kan zawng a; Dhanbad leh a chheh vêl chu kan dâp hneh hle. Mahse, kan hmuh zawng chu, nichina ka sawi—a thisen kai a thawmhnaw, chemtê leh a car chauh a ni.

‘Collector nupui chuan a pasal thawmhnaw leh a car a nih ngei thu a fin fiah a. Tin, a thawhpuite paw’n a hma zàna a hàw tlai thu leh zàn dár riat vêla office a chhuahsan chauh thu an sawi bawk. A office atanga an in chu car-in darkár chanve vêl kal a ni nachungin chumi ni kher chuan a driver chu chawlh a lo pe a. A car chu a thawmhnaw kan chharna bulah kan hmu bawk. Ni rei lo te hnuah mi kut tuara thi a ni ngei tih kan fin fiah a ni,’ Deepak-a chuan a ti a.

‘A va ngaihnawm ve. Vawiin thlengin a chin in hre zui ta miah lo a ni maw?’ tiin Karan-a chuan a zâwt leh a.

Hre ta miah lo! Kan mi rinhlelhte atangin evidence kan nei thei si lo a. Tin, collector file atangin sorkar sum tam tham tak tih chingpen a ni tih kan hmu a. Mahse, chûng file-te chu collector bo hnua hmu chhuak chauh kan ni si! Sum chu engtia hman nge a nih tih leh, eng atána hman nge tihte chu zawhna chhàn theih loh, vawiin thlenga thu rûk ni ta reng chu a ni!’ tiin tui takin Deepak chuan a sawi chhunzawm a.

‘Tichuan, a nupui chu?’ Karan-a chuan a lo ti leh zauh a.
    
‘A nutapa kiangah a fate nèn an lêt a. Mahse, case kan tih tàwp dáwn hnaih lamah a nutapa pawh chu an chhuahsan ta vek a ni,’ tia Deepak-a’n a chhàn hnu lawk chuan rél station au rinna a lo kiu a: Calcutta atanga Bombay pana rél lo kal chu, minute nga chhúnga a lo thlen tùr thu a rawn puang ta a.

Putara chu a ding hluai a. ‘Aw le thianpa Deepak, ka kal a hun e. Thawnthu ngaihnawm tak min hrilha ka läwm hle mai. Mang tha le,’ tiin Deepak-a chu chibai a bûk a. Bombay pan tùr rél rawn dinna tùr lam chu a pan ta a.

Thlalâk mak!

Karan-a liam hnu lawah “Dhanbad express” pawh a rawn thleng ve a. Rél dinna zâwn pan a tum laiin a pheikhawk hrui chu Deepak-a chuan suih that tumin a kùn a. Chutah chuan, thlalâk pakhat, chhuata lo lêt reng hi a hmu hlauh mai! Chu thlalâk chu, Karan-a leh hmeichhe pakhat thlalâk dunna a lo ni a. Deepak-a chuan Putar Karan-a thlauh palh a nih ngei a ring. A wallet-ah a ak tha a, Calcutta pan chuan a liam ve ta a.

A tûkah chuan Deepak chu Calcutta police station-ah amahin a thu a. Dhanbad-a a mi tawn Putara khân a ngaihtuahna a luah reng a. A rilru chu eng emaw tak hian a mawlh tlat a. Eng emaw hmaih nei niin a inhre tlat a ni. 

Chutah rél station-a a thlalâk chhar chu a wallet atangin a phawrh a. Thlalâka langte chuan, chawlh an hman laia chu thla chu la dùn an ni ngeiin a lang—an hnungah Niagra falls a lang a.

Zalènna ní—inbum nawn ní!

Uluk lehzualin thlalâk chu a’n en chiang a. Karan-a lâkpui nu chu a hriat hnu niin a hre ta tlat! A’n ngaihtuah chiang a. Hmäna Dhanbad-a mi bo, Suraj Rai-a nupui ngei kha a ni tih a hre chhuak ta!

Kum 30 a liam tawh nâ-a, collector nupui a ni tih chu a la hai lo—a vun chu a lo chuar ve deuh tawh, tih chauh lo chu! “A nih leh, Karan-a hian engtin nge he nu hi thla a lâkpui ngawt theih? Eng inzawmna nge an neih ang?” tih chuan Deepak-a rilru chu a rawn luah nghâl zat a.

Chutah Deepak-a chuan marker a la a. Thlalâka Karan-a chu hmuihmul a neihtír ta a. A sam buang tháng leh a lu tuakte chu a thai dum vek bawk a. Chutah le! Eng mah thup theih a ni ta lo! Chu thlalâka Karan-a ngei mai chu a ni—thaha an lo ngaih tawh, a ruang an zawn hmuh zawh loh, Dhanbad-a mi bo, collector Suraj Rai-a ngei chu!

Collector Suraj Rai, Karan-a anga a ngaih chu a la dam ngei e! Kum 30 ral hnuah New Zealand-a awm angin a bulah ngei a insawi miau a! Tûnah man dáwn se … a harsa tawh maithei! New Zealand-ah a awm tak tak ang em? Awm ni se, engati nge Calcutta atanga kal loa Bombay atanga New Zealand pan a tum kher? An thlalâk dunna lah kha, USA leh Canada inrìna, Niagara Falls daih a ni si!

Deepak-a chuan chu thlalâk chu a en leh vang vang thìn a. A dawhkana table calendar chu a en zauh a—India Independence day, August ni 15, 1993 a ni! Chumi ni chu a ni, kum 30 kaltaa collector Suraj Rai-a zalènna ní chu! Chumi ní tho chu a ni, mi sual man chhuah loh, Putar Karan Dabey-a zalèn nawn leh ní chu!

Deepak-a chuan thlalâka Kiran-a chu nuih suk pahin, ‘Vawiin zalènna ní-ah hian min va bum nawn chiang ve!’ a ti sap a!