DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
English an duhtui
Chhuanliana BVT - Sep 15, 2019

1-7-1945 atangin Havilder Clerk (bel thum) ka kai ta tih khan kan kalpui ni lo... U Biakthuama, Chhawrtui leh Tlanghmingthanga s/o Pastor Liangkhaia te pawh an grade bawk. Anni pahnih hi chu kumtling pangngai an ni. Basic English-ah 60% pass mark a nia, Clerical lamah 50% a ni. English an duhtuina chhan nia ka hriat chu British hun lai kha a nia, kan Commandant te kha Sap pachal an ni tlat a ni.

Clerk-ho kha a hranga barrack-a awm kan nia, Learner clerk an awm loh chuan bel thum hlir kan ni mai a, intir tur chuang pawh kan awm lo. Sipai tak lam khan min thik a ni ber awm e, Rifle-te min pe ve a, keini lahin kan tukuli put nawk nawk mai a. A tir phei chuan Chand kahtirte min tum vel a; mahse, a tumin kan tum reng reng lo. Kha... Mizo clerk khan Assam Reginemtal Centre-ah chuan sawrkharna kan la a ni chek ang. Kan senior clerk, Christmasnanga (U Mata, Kulikawn) te, Vanlalngena s/o Pastor Chhuahkhama te, Sangnghinga, Chamring te kha barrack-ah chuan thu neitu an ni ber mai.

Thawkkhat pawh barrack tinin tlaivarin duty an insiam tur a ni tih order a lo thleng ta mai. Keini bel thum hlir kan ni si, kan senior-ten, “Night duty turin sipai min pe mai rawh u, duty tur kan awm lo,” an tia, mahse an phal si lo. Chutih laia kan Jemedar Head Clerk chu Mansangliana s/o Pu D.Thianga kha a ni. Kan hnial thlu zo si lo a, kan duty ve ta a. Zan hmasa bera duty hmasa ber chu ka thian Ngurkhuma kha a ni. 10 pm velah ka thlak a, barrack ka kal hual a, Jem. Hd. Clerk Mansangliana chuan min rawn check a (a hma khan kan senior-ten, “Tumah pass pek loh tur,” an ti bur mai a). Ka kal kual lai chuan Jem. Hd. Clerk Mansangliana chu a lo kal dak dak a, lung a awi lo tlang bawk a, vin zet mai hian, “Halt, who goes there?” ka’n tia, “Jem. Hd. Clerk on inspection duty,” tiin min chhang a. Ka pel a, barrack chu ka kal hual leh ta mai a, a lo la ding a, ka pel a, ka hual leh ta mai a, ka va thlen leh chuan, “Chhuanaaa, Isua Krista hmingin pass min pe ta cheeee,” a ti khur ngawt ngawt mai a; mahse, kan senior-ten an phal si lo a, ka pel leh ta mai a, talhtum keng kan ni si a, min hlau ve deuh ni ngei tur a ni, ka kal kual vawi thumnaah chuan a lo awm ta lo, chu chu kan zan duty tawpna a ni ta nghal bawk a ni!

Clerk na na na chu sipai lam ai chuan min dah dul deuh a ni cheng ang, Ngurkhuma nen kha chuan zan tin deuhthaw hian Happy Valley-a Hippodrome Cinema Hall-a film a that loh chuan Shillong-ah.... Kelvin, Bijou, Singhania (a lo awm thar tawh bawk nen) kan kal reng mai a. RP duty helin Alu kudam lamah kan kal a..., kan film en note bu kan siam a, a starring nen, William Holden, Glen Ford tih angreng hi a kat nuk mai. Zan khat phei chu kan che sual deuh a, RP Duty (Naga-Angami)-in puakruka min kah a tum a, min kap ta em lo.

Ngurkhuma nen hian eng kan lek emaw ni kan inkawp thei em em a, Class IV atangin kan inkawp tlat a, a pite in, Thakthing Venga khawsa ni mah se sikulpui kal dun kan ni a, sikul ban hian Tricycle hlui ka pain Rs. 10/- a min leisakah kan inphur a, sikulpui kawt velah khian kan thim thak thak thin. Chutah tum miah loin Assam Regiment Clerk-ah kan tang leh a, chutah tum miah loh bawkin Naga district thar Tuensang-ah kan thawk dun leh a... mak tak maiin kan inhmu leh tlat thin. Ani chu Darlawn khua daih a nia, kei Aizawl. Mahse, min thihsan hma deuh a ni. Kei hi ka nun ka uluk loh tehlul nen tun thleng, kum 90 pelin hei ka dam mai a, Pathian zar tih loh theih pawh a ni lo.

1-7-1945 a belthum ka bel tak mai si avangin NCO club (Non-commission Officers Club)-ah rum peg 3 ka lei thei ve ta a, NCO chuan kan quota in seng hek lo i, ka thiante la grade ve loho khan tukverk atangin, “Min rawn lei rawh,” an ti thin sia, ka leisak mai lah tak a. Tum khat phei chu Battalion Havilder Major, Tumbuhuka kan tih mai chuan, “Naupang te si rum i heh,” tiin min khak nghe nghe a; mahse, ka tan a ni lo a, a hre lo mai mai a ni.

German/Japan te an tlawm ta sia, Reduction of Indian Army kenkawh a tul ta a, chtah chuan ticket DVR (Deferred Volunteer Regular) tih leh DV I (Diferred Volunteer I) tih kan pawt ta theuh a. DVR pawt chu kum 19 dang a la sipai tur a nia, DV I chu a duh hun hunah a bâng thei tih a ni. Kan pawt sap sap a, Ngurkhuma chuan DV I a pawt a, ka’n pawt ve a, DVR ka’n pawt ta mauh mai a, kum 19 dang tan ngei ngei chu a huphurhawm riau sia, discharge ka thlang duh zawk a. Kan Record Officer Jibeswar Chetia khan min ui sia, DV I chuang a zawng a, Battalion dang te, Jhansi thleng thlengin a zuk zawng a, a hmu si lo. DVR dan hnuaia tan ka duh si lo, July 1947 khan Assam Regiment chu ka chhuahsan ve ta a ni.

Hei hi a tlangpuia War Veteran-a min chhuahtu chu a nih ber hi. Sawrkhar hi tha ka ti thin. Sipai chhung zawngin hlawh leh rawsawt leh uniform engkim min pe a, pension-a chhuak pawh ni lo, kum 3 emaw lek sipaia tan ve vang maia tun thleng maia War Veteran Gratuity min pete hi MAK ka ti. Hei April 2019 atangin a dawbawlin an han pun lehnghal a. Kei ve hi chuan heng War Veteran lawmmante hi phu pawhin ka inhre lo. Min pe lo mah se an ba lo.

Latest News & Chhiar Hlawh