DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
INTIHLAL MIPUI TAN HARSATNA SIAMTU
Lalthlamuana Ralte - Mar 14, 2015
Aizawl khawpui kawngpui zim leh leh chep takah hian nitin lirthei chi hrang hrang tlan hleih theih loh chang a tam hle a. A bikin pisa tan hun lai te, ban hun lai vel leh tlai thim dawn thleng hian traffic jam a nasa thin hle a. Traffic police-ten theihtawp chhuaha tan an la chung pawhin a chang chuan chhun lama a jam chang a awm fo mai. Hman deuh khan tlai khat chu Zarkawt phei velah hian lirthei tlan hlei thei loin a ding thup a, driver hmanhmawh zualten an hmet pit chuah chuah a. A chhan chu lirthei tlanna dal a car pakhat a din vang mai a ni a, mahse traffic police duty-ten chu lirthei chu an dahsawn tir ngam si lo a. Chutianga, mi pawimawhte chuanna car vanga lirthei tlan vel buai chu hmuh tur a awm fo mai. Kawngpuia lirthei tawt em em karah sorkar hotu lawk thenkhat mipui suma lei car manto, a chunga eng sen inchhi tlan dan dik lo (wrong side)-a tlan par par ka hmu zing hle a. A bikin tlai lam pisa ban hnua lirthei inhnawhkhawm tam vanglai, kal hleithei loa an din thuap laia leng leh leng loa an lo tlan tlang par par han hmuh hi chuan mipui zah lohna chi khat ang hialah a ngaih theih. Hetiang a ‘intih-lal leh intihropuina zia’ (VIP culture) hi vai ram lamah chuan mipuiin an ngai thei tawh lo khawp mai, supreme court hialin thupeka lo chhuah tawh a, Delhi khawpuia sorkar mek AAP phei chuan tihtawp an tum thu an puang a nih kha. Keini pawh hian a ruk tak chuan kan ngaithei lo a; mahse, kan la tilang lo mai mai niin a lang. Han ngaihtuah chiang ta ngat ila chuan he VIP culture hi hmun dang zawng aiin kan ramah hian a lo nasa ber hial mai thei a ni. Mizoram khawpui ber Aizawl hi sorkar pisa hmunpui, ram hruaitute leh sorkar hotu lian ber berte awmna hmun a ni a. Zep thu a cheng lo, chung mi pawimawh rual zingah chuan mipui harsatna siam zawng a inla pawimawh tak tak pawh an tam khawp mai. An pisa kai tur te, an leng tur te, function/meeting-a an tel tur leh an haw tur te inthlahrung miah loa lirthei dang inkentir rawk ching an awm fo a, kawng chep taka lirthei tlan hleithei loa an din thuap laia an tlanna tur kawng tihkuaksaka inthlahrung miah loa tlan ching pawh hmuh tur an awm awm nual. Chu’ng mi pawimawh rualte chuan hamthatna tinreng an dawn bakah sorkarin a kawltir car man tamah an chuang a, an lal em avangin road tax petute aiin kawngpuiah hian an thu zawk a, tihkhawtlai thiang lo angah an inngai a ni ber awm asin. Hmun dangah chuan ambulance leh damlo phur motor leh rikrum thila tlan ngai police motor leh kangthelh motor bak chu kawng an kentir ngai lo. Pisa kai loh nia sorkar motor khawlaia hmuh tur tam em em thinte hi mipui zah lohna leh intihveina lam rawng a kai a, chhut chian chuan zahna tur chi a ni zawk. Hmun dangah chuan official duty atan ni loa sorkar motor hman hi phal loh a ni a, keini ramah hian chutianga sorkar lirthei hman dan a awm lo a ni mai thei. A lo awm a nih chuan lekkawh a ni lo tihna aniang. Ram hruaitute lirthei kawl theih zat erawh dan mumal tak a awm a; mahse, chu pawh chu minister thenkhat hi chuan an palzut nasa khawp mai. An kawtah hian an car thar dawn bakah sorkar department hrang hrang motor an ding fur thin a nih hi. Heng zawng zawng hi intihlalna chi khat a ni a, dan bawhchhiatna leh sum tihektu a ni bawk. Vai ram lamah intihlal zia (VIP culture) ngaih theih lohna a len zel avangin December 10,2013 khan Supreme Court chuan sorkar mi pawimawh zual car chunga êng (VIP light) vuah thei chin a bituk hial a. Court-in thupek a chhuahah chuan heng - ambulance leh kangthelh motor-te, tih tur pawimawh nei police motor-te, dan leh thupek kenkawhna atana hman leh mi pawimawhte hmaa tlan police motor-te hi êng rawng pawl, a êng leh rawng inpawlh hman phalsak an ni a. Rawng sen chu mi pawimawh zual bik chauh hman tur a ni. Hemi hma April 2013-ah pawh khan supreme court tho hian VIP te motor-ah hian êng sen hi vuah lo ta se la chuan mipuiin an rin phah zawk ang, tiin a lo puang tawh bawk. A vuah thinte pawhin an nihna/hnathawh tar lanna (Status symbol) anga ngaih tur a nih loh thu leh VIP light/beacon light tihreh hi mi tin kan intluktlang phahna tur zawk a nih thu court hian a tar lang hial a ni. Court sang ber thu chhuak ang hian kalpui ve dawn ta ila chuan êng sen (red beacon light) vuah thei hi Mizoramah kut tang thliah tham lek chauh an awm ang. Mahse, kumin kum tir sorkar thuchhuahah kha chuan Red light vuah thei hi sawmhnih chuang zet a awm a, Amber light vuah thei 7 an awm a, Police officer - addl DGP atanga SP ten Blue light an vuah thei bawk. Heti taka VIP light phalrai state hi an awm lo hial mai thei, kan rama VIP light vuah theite hi hmun danga an tlukpuite aiin an lal hmel hlawm zawk tihna a nih ber hi. Tlem lai deuha chanchinbua kan lo chhiar dan phei kha chuan êng sen leh êng pawl chhi pha lo chunga chhi lui officer sawmhnih vel zet an awm a nih kha. Supreme court chuan tunlaia VIP-ten car chunga êng sen (Red beacon) vuah an uar ta lutuk hi a chhan chu sapho hunlai (British government in India)-a thuneitute rilru put hmang, mipui rahbehna rilru ang kha an put vang niin thuchhuahah a tar lang a. Senior lawyer Harish Salve phei chuan êng sen hman hrim hrim hi khap a duh hial. “Mipui thuneihna ram (Repblic)-ah chuan mi zawng zawng hi mipui chu kan ni vek mai a; chuvangin, venhimna thila a tul a nih loh chuan lirthei chunga êng vuah hi phal loh tawp tur a ni. Hetianga lirthei chunga êng vuah hi eng emaw bika inngaihna siamtu a ni a, chu chu mipui lalna ramah hian a inhmeh lo a ni,” a ti hial. Heti tak maia kan ram hruaitute leh official-ten intihlal an châk chhan hi eng nge ni ang? Supreme court duh loh em em ‘status symbol’ an an ngaih vang a ni ang a, mipui chunga leng, mi pawimawh tawpkhawkah an inngaih phah pawh a ni mai thei. Mahse, VIP light vuah ngawt hian zahawmna a keng tel chuang lo a, lirthei khalhtute an tihbuai phei chuan huat leh ngei an hlawh phah zawk awm asin.

Latest News & Chhiar Hlawh