Karl Marx-a chuan, “Religion is an opium of the people,” a ti a, sakhuana hi opium anga ruih theih a ni tihna a ni. Kan ramah hian opium ang maia sakhuana ruih chilh hi kan tam ve viau lawng maw? Pawl ramah kan buai em em a, Kristian zirtirna zi ding pen san a, a penhleh buaipui ta zawk lah kan tam. Khawchhak lungpui lum hlaua neih zawng zawng dek rala Tlangsama pem tawk an lo awm tawh a. Tunah pawh Sakawlh hlaua ration card nei ngam lo, Aadhar Card hlau tlat mai, ni za inhlawhna pawh la ve duh lo hi veng tin leh khaw tinah kan awm thluah mai.

Kohhran mipui zingah pawh Pathian thu zi ding, Krista thihna leh thawhlehna chanchin tha aia mak leh dangdai apiang buaipui, intirau em em, mi aia hre ril leh changsang bika in ngai, thuhriltu chuam bik nei hi kan tam viau mai lo’ng maw? Heng mite hian rinna chungchangah a ni emaw, chhandamna chungchangah pawh nise Pathian thu pawm dan nghet sa an nei a, chumi kalh zawnga thu sawi chu an ngai thei lo. An pawm dan nghet sa vaw nghet leh zual turin thuhriltu chuam bik an nei a, an zunah an uai a ni ber e. Thenkhat lahin zawl thupuan leh mumang ram an lo kur pui bawk a. He Zoram zim tê hi a tha hlang, thuruk var pawh chinte chuahin rochun a, tisa leh thlarau malsawmna par tlan a, Zoram thar, lei Zion an lo tuipui rawl nen. ‘Mite hriat loh thuruk, a ri ret ret kan hria e’ an ti a ni ber mai, hmu fuh an inti hliah hliah mai.

Pathian thua kan chim chin lah a sang. Hriat thuk leh hriat ril kawngah kan in el ta emaw tih mai tur a ni. Pathian chhandamna thu tluangtlam hian kan beng a fah zo ta meuh lo. Zoram Kristian te zinga rawngbawltu hriat hlawh ni tur chuan Bible-a Pathian inpuanna bak inpuanna dangdai deuh tak dawng, vanram fang deuh vuai vuai, Isua leh vantirhkoh hmu deuh thuak thuak, thlarau hnathawh mak tak tak sawi tur hre thei tak nih a tul ta deuh em? Tihdam rawngbawlna an neih phei chuan duhthusam.

Hetih rual hian a maka a piang te, a rau apiang te, taksa chetna zawng zawng te, tawng hriat loh zawng zawng te, inlarna zawng zawng te, tihdam rawngbawlna zawng zawngte hi Thalrau Thianghlim, Pa atanga chhuak a ni vek kher lo tih kan hriat a tha khawp mai. Thlarau thianghlim hnathawh ni ngeia lang, ni miah si lo hi a lo awm thei dawn khawp mai.

A mak apiang hi thlarau thianghlim hnathawh a ni kher lo: TNT dintu Pu Sangthankima tawn hriat atang hian amak apiang hi thlarau thianghlim hnathawh a ni vek lo tih hi a chiang khawp mai. Amah (Pu Sangthankima’n) a tia lawm, “Ka tlangval laiin Champhai leiletah hna ka thawk thin a, zing leh tlai ninemah lei ka let a, chhun ni sat laiin ka ran chhawr te chu ka hah chawlh tir thin. Chhun hun awl chu Pathian pawl nan leh Bible chhiar nan ka hmang thin. Ka tui em em bawk a. Chutih lai chuan tum khat chu Bible ka chhiar laiin rimawi ngaihnawm tak hi a lo ri riai riai a, ka han ngai thla chiang a, van lam atanga rawn ri chhuak niin ka hria a, a lo hnai zel a, a ri ring tial tial a, ka bul a rawn thlen chuan a ri dup dup a, ka awmna te chu a su dup dup a ni ber. Chutah chuan aw hian ( a ti ni tain ka hria), “Nang hi ka rawng bawl tura ka serh hran, ka hming ti ropui tura ka voh bik i ni” a rawn ti a, ka lawm em em mai a, min betu hnenah chuan, “Isua rawng bawl tur ka nih chuan Isua hming i va sawi lang lo em?” ka ti a, chuveleh chu thlarau sual, eng tirhkoh anga inlar chuan min nghaisa ta a, Thlarau Thianghlim puihna zarah hnehna ka chang thei chauh a ni,” a ti. A mak chinah khan duh tawk se, fiahna phut kher lo se, a hriat loh karin thlarau sualin a lo chenchilh reng mai dawn a lo ni.

Taksa chetna pawh hi: Mi pakhat, ka hriat chian tak mai chuan ti hian a sawi a, “Khawihthlukna rawngbawl vanglai khan tum khat chu Biak in pakhatah ka chhim ve a. Thuhriltuin thu a sawi zawh chuan tawngtai rualna kan nei a, thuhriltu chuan Thlarau Thianghlim hnathawh kan chan theih nan thahnem ngai taka tawngtai turin min fuih mawlh mawlh bawk a. Kei pawh thahnem ngai takin thlarau thianghlim hnathawh dilin ka tawngtai a, chutih lai chuan thawk leh khatah ka kut dinglam chu a rawn che ta phut mai a, khawl ang mai hian a tlir ta par par mai a, thawt lawk awm loa lo theng thut a nih avangin ka hamhaih em em a, mak ka ti a, ka hlau deuh bawk a. Chuveleh rilru tawngtaina ka nei nghal a, ‘Lalpa, he thil hi I thlarau thianghim hnathawh, nangmah atanga chhuak a nih chuan nasa leh zualin min chet tir la, kei chu ka mualpho mai ang e. I thlarau thianghlim hnathawh a nih loh chuan min tih tawp sak rawh’ ka ti a. Amak khawp mai, chutia ka tawngtai zawh rual chuan taksa chetna ka chan pawh chu a zawi tial tial a, a tawp ta mai a ni” a ti.

Pi Biakzami (L), El Bethel camping-a nasa taka taksa chetna chang, a hnua harhchhuak tain ti hian a sawi bawk, “…chhandam kan nih tawhna, Pathianin a fapa hmanga min thawh sak tawhna thu Bible-a min tar lan sak hi duh tawk loin, a dang kan beisei a, ‘Keimahah thlarau thianghlim rawn in puang rawh, min ti piangthar rawh’ tiin ramhnuaiah kan bethel a, Pathian auh thlak tumin aw rawl tawp tawpin kan au va! Hei hi Pathian dodalna, Pathianin a huat ber a ni” a ti tawp mai. Hetianga Pathian kan kar vak hian Setana hi eng tirhkoh anga inthuamin rang takin a lo che vat mai thin. Chu chu mi tam takin Thlarau thianghlimah riak kan ngai tawh mai si.

Turtu awm kan tih pawh hi: Mi tam tak chuan, ‘Thlarau thianghlim hnathawh hi hrilhfiah tum chi a ni lo, a chang ve lo te hriat thiam phak pawh a ni lo. A lo thlen chuan duh emaw duh loh emaw a sawi theih loh, insum hman pawh a ni lo, a ri phut mai a ni’ an ti thin. ‘Halelui’ pek te hi a tul tawh chuan ka atang hian a ri chhuak phut mai a, a chiang lutuk, inrin hman a ni lo’ an ti thin. Ni e, a chiang ngawt ang. Thawktu pawh a awm ngei ang. Mahse, chiang taka inrin hman hmaa rawn thawk phuttu kha Thlarau thianghlim a ni vek lo kan ti a ni.
Rev H Remthanga’n, “Mi thenkhatin ka lam lo thei lo, ka kal lo thei lo, a tul, an ti thin. Mahse Pathian hian kan duhthlanna bak pelin mi a ti lui ngai lo” a ti a, a pawm awm khawp mai. Amah Pi Bialzami (L) sawi zel danin, ‘Mizoramah hetianga turtu thlarau hi thawktu thuhmun vek a ni. Mizoramah hetiang thlarau chang ho zawng zawng hi an lo in zawm vek a ni” a ti bawk. Hei hi a harh chhuah hnu, a thlarau chan thin chu thlarau thianghlim a lo ni reng reng lo tih a hriat fiah hnua a sawi a ni.

Tihdam rawngbawlna pawh hi le: Tih dam rawngbawlna hi kan lawm em em a, hrisel tura in sum ngai kan in sum peih si lo. Zuk leh hmuam thlah phal lo chung hian Pathian tihdamna erawh kan thlahlel em em lawi si. Hei vang tak hian tih dam rawngbawlna anih tawh phawt chuan a dik a dawk thlu lo vin kan pan ruih ruih mai. Mahse, tih dam rawngbawlna zawng zawng hi Pathian atanga chhuak a ni vek si lo.

Mi sawi leh ziah pawh kan hre tawh mai thei, harhna vawi 4 na lo then tum, kum 1935 chhoah khan Ngopa khuaah hian Sangbera chuan tihdam rawngbawlna a nei thin a. Tumkhat chu Biak in hnatlannaah a kephah chu hreipuiin a chek a, a kak duai mai a, a thuk hmel khawp mai. Mita hmutu te chuan, ‘Thla thum vel chu a bawk sawp ngei dawn e’ an ti a, inah an paw hawng a. Nakin lawkah chuan Sangbera chu hnatlannah chuan a rawn lang leh ta mai a, a ke chu a dam viah mai a, ser hnu hma reng reng a awm lo, ‘Pathianin min ti dam’ a ti mai a. Hemi hnu hian Sangbera hi a har chhuak hlawl mai a, tihdam rawngbawlna a kalpui thin chu Pathian hnathawh ni lovin, ramhuai hnathawh a ni tih a hre ta a, a thlarau chan chu a thlah thei ta a ni. Tun hun thleng pawh hian kan fimkhur a tha hle mai, tih dam rawngbawlna zawng zawng hi Pa atanga chhuak a ni vek lo tih hi.

A mak apiang te, a dangdai apiang te, a ngaihnawm apiang te, tih dam rawngbawlna apiang te, taksa chetna tawh phawt te hi Pathian hnathawh a ni vek lo tih i hre thar ang u.