DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Lammual Chhevel Cheibawl dan tur
Lalthlamuana Ralte - Jun 09, 2019
Sailo lal ropui Lalsavunga khan kum zabi 19-na tir lam deuhah khan Aizawl tlang hi a lo thut tawh a, ani hi Aizawl lal hmasa ber a ni nghe nghe a. Chumi hnu kum zabi 19-na tawp lamah khan Kumpinu sipaiten Mizoram an rawn run a, 1890 vel atang chuan Aizawl hi sipai hmunpui atan an hmang ta a. Kumpinuin Mizoram pum an awpna hmunpui chu tuna assam rifles awmna bawr vel hi a ni a. India hnuaia kan awm hnuah pawh sipai (AR) hmun atan an luah chhunzawm ta zel a. Kum 129 vel zet chu tuna assam rifles awmna vel hi min awptu sorkar sipaite hmunpui a lo ni tawh a. Kumpinu hun lai ata tawh heng lai ram te hi Mizote thuhnuaiah a la awm leh ta lo a tih theih ang.

Tun hnaiah Aizawl khawpui laili atangin assam rifles sawn chhuah an nih tur thu sorkar lamin an sawi thin a. Ministry of home affairs lehkha social media lama kan lo hmuhah pawh khan May thla ral hmaa insawn chhuak tur ang hial a sawi a ni a. Chapchar Kut lawmnaa Kut Pa chief minister phei chuan Lammual hmunhma vela auditorium lian tak sak a nih tur thu a puang a nih kha. May thla chu a zo a, hun tiam a ral ta a, tun thlengin assam rifles an la inthiar chhuak lo a, an awmna tura tih Zokhawsang pawh a la ruak huai mai. Tunhma pawh khan assam rifles sawn chhuah tuma hmalakna a lo awm tawh a, an insawnna tur Zokhawsang ram pawh chei bawl a nih tawh kha. Engpawhnise, AR sawn chhuah hi politics inchirhthehna langsar tak a nih avangin a behbawm lam chu sawi thui ta lo ila, an insawn chhuah huna helai ram cheibawl dan tur lam hi ngaihtuahin, zeldin chho vel ta ila.

Lammual leh a chhehvel hi Mizo history-a hmun pawimawh tak luah rengtu a ni a. Kum za sawmthum dawn lai sorkar dangin min awpna hmunpui a nih bakah Zosap lo kal hmasa berte inkulhna hmun a ni a. Indopui pakhatnaa German ralrun a kal tur Mizo tlangval sang hnih chuang intlarna hmun a ni a, hun kal tawh a infiamna leh puipunna lian ber ber nghahna hmun a ni thin a. Kutpui hmanna hmun, kohhran leh pawl hrang hrangten tihpui an neihna hmun a ni bawk. Mizoram dil lian ber Rih dil Burma ramah a awm ang deuhin kan hmunpui pawimawh ber lammual pawh kum za chuang Mizote kutah a awm tawh lo a ni a. Kan ta a ni mai tur hi a lawmawm hle a ni. A hlutna hi kan man thiam a, sipai chhuah hnuah pawh kan vawn him zel a tha khawp ang

Lammual leh a chhehvel bakah khawpui chhung hmun danga  assam rifles hmu hmate pawh hi an chhuah san hunah tangkai taka hman leh chei bawl dan tur ngaihtuah a ngai khawp mai. Zep nak emaw kum upa deuh leh thalaite thil thlir dan hi a inang lo viau a. Kum upa deuhte hi chuan hmun awl a insak zel mai te hi an rilruah a lian deuhin a lang a, kawng leh hmun awl zuah ai chuan in lian leh ropui tak din uaih hi an ngai hlu a ni maithei. Aizawlah hian mihring nuai 3 atanga nuai 5 inkar vel chu kan awm rengin a rinawm a. Kawng a zim a, hmunhma zim tak takah chep takin in kan sa a, khawpui huam chin zim te ah hian kan inhnawh tawt hle a ni. Kan nunphung pangngai a kan ngaih avangin kan khawsak dan chep zia hi kan ngaihtuah lo mai mai zawk a.

Hetianga, hmun awl zau tak puipunna tham pawh kan nei miah lo hi chu a dik chiah lo. Assam rifles chhuah hunah chuan Bazar bungkawn leh Treasury square inkar phei hi kawngpui zau taka siam a tul a, chubakah chuan mihring nuai khat tal punkhawm theihna tur hmun siam a ngai khawp mai. Kan infiammite hlawhtling taka an lo haw huna lo hmuahna tur te, boruak lian tak a lo awm changa mipui pun khawmna tur te, zirlai rual leh tlawmngai pawl rualten inpunkhawm a tul huna an chhuah khawmna tur te, kohhran thil emaw hnam thil emaw lian tham a lo awm changa a khau kapa kan thawh chhuahna tur hmun te kan neih a ngai. Bazar Bungkawn atanga nawr zawl pheiin chutianga hmun thawl (open space) zau tha tak chu a awm thei ang. Khawpui laili tak a ni bawk a, ‘Aizawl Centre’ tih mai pawh a awm anga, kan hnam hun kal tawha lal ropui, pasaltha ropuite hming chawitir pawh a mawi hlei hlei maithei. Hetianga hmun zau neih hi rikrum thilah pawh a tul tak zet.

Lammual hmun leh a chhehvel hi vawnhim a, cheimawi a tha khawp ang. A chhaka Quarterguard hi chu a theih hram chuan vawn him zel ni se. Kan hneh lohten min awpna hmunpui hriat rengna atan kumkhuain ding thei se, kan rama lung leh cement insak hmasa ber a nih loh paw’n a hmasa pawl a ni hrim hrim dawn a. Vawnhim a tha viau ang. Chutihrualin, Bungkawn atanga Treasury square thleng a kawng zau tha leh ngil tak siam phei tur chuan kawng awm sa chungah hian engemaw chen chu siam a ngai ang. Kawng chhawng mawi tak, awmze nei tak, lirthei insulpel zung zung theihna tura siam ni se. Khawpui a cheimawi bakah lirthei tawt a tiziaawm khawp ang. Monorail/Metrocable line hnih vel te han awm bawk se. Khawpuiin hma a sawn anga, mipui veivahna a awlsam anga, kan khawsak phung pawh a nghawng viau ang.

Assam rifles chhuah hunah chuan Lammual leh a chhehvel hi a theih anga zau ngawa siam a tha khawp mai. Bethlehem per lam phei chu thing a tam sa a, khawpui boruak tithianghlimtu atan a pawimawh em em bawk. A dang hmun awl te hi len vahna tur leh tei hawina tur te ni thei se. Hmun awl tha laiah hian Aizawl Auditorium, museum/archive leh library nena inkawp, khualzinte pawhin an tlawh tlak tur awm mahse a pawi lo ang. Mahse, in sak chiam chiam erawh a tha lo. Ka hlauhthawn fo chu sipai an chhuah rualin sorkar department hrang hrangte hian hmunhma tur an hauh sup sup anga, pawl hrang hrangte hian invalh luh talh an tum anga, politician leh officer leh thiltithei deuhten a rukin hmun an lo inpe anga. Rei lo teah in lian tak tak a ding khawn leh uaih ang a, khawpui tithawvengtu tur kha khawpui ticheptu a ni daih si ang a. Nakinah hian mipui kan phun kan phun ang a, sipai awm lai hi ngaiin kan sawi kan sawi ang tihte hi hlauhawm deuh a nia.

Khatla lama sipai hmun pawh hi an chhuahsan hunah cheibawl dan tur ngaihtuah a ngai khawp mai. Khawpui laili kawngkam chep taka Assembly house awm te hi la sawn a ngai ang. Aizawlin a mamawh em em bazar pui pakhat tal chu a awm thei maithei bawk. Aizawl khawpui hi Zofate ngainat rawn, kan Jerusalem a nih avangin a neitu bik kan ni vek a. Ministry thu thu a khawpui sawisak tur a ni lo a, Zofate zawng zawng inpui a ni tih hriat a tha a. Zofate kan awm chhung chu Aizawl hian ngainatu a nei reng dawn. Chuvangin, sipai an chhuah huna hun lo la kal tur thui tak thlir chunga cheibawl leh siam that a ngai a. Chumi atan chuan sorkar pawhin inrawnkhawmna te buatsaih nachang hria se, ruahmanna (Masterplan) siamtu tur ngaihtuahna seng tak tak tur committee hial te din se a tha khawp ang.

Latest News & Chhiar Hlawh