DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
nausen piang hlim a eng an ti fo mai hi
Dr. Chawnglungmuana - Dec 13, 2020

Zawhna: Ka pu, tun lai nausen piang hlim a eng an ti fo mai hi eng nge a chhan? Tun hnaia piang hi an eng deuh zel tawh a, tun hma kan nu leh pate hun lai khan a eng tia sawi tur kha a tam vak loin ka hria. Khawngaiha min sawi zausak theih chuan ka lawm hle ang.

Chhanna: Nausen eng kan tih hi a medical term chuan Neonatal Jaundice an ti a, Jaundice hi kan \awng chuan Mitliam kan ti bawk. Mitliam (Jaundice) hi a awmzia tak chu kan taksaah Bilirubin insiam a tam lutuk a, kan taksain a paih chhuah theih aia tam a insiam a, chu chu vun hnuaiah te, mit var lai hnuaiah te a lo inkhawl khawm a, rawng eng a siam tak avangin vunleh mit a lo en hian mitliam kan ti ta \hin a ni. Bilirubin hi kan thisentimursen (red blood cell-RBC) keh darh a\anga insiam a ni a, kan taksa tana a \angkaina ber chu kan taksa mamawh tawh loh thil hrang hrang insiamte paih chhuah nan a ni ber (ek kaltlangin).

Bilirubin hi chi hnih a awm a, kan thisenah albumin nen a inzawm chuan paih chhuah mai theih loh a ni a, chu chu unconjugated emaw, indirect bilirubin emaw an ti a. Chu chu kan thin (liver) hian paih chhuah theih turin a lo siam danglam a, chu chu conjugated emaw, direct bilirubin emaw an ti leh bawk. Nausen engah pawh hian chumi unconjugated bilirubin chu a lo tam vang a ni \hin. Nausenah hian an RBC hi a chhe hma a, an thin (liver) hnathawh a la chak tawk lo bawk a, bilirubin insiam tam bawk, a paih chhuak tura khawl (thin) a la chak tawk lo bawk a, an eng mai \hin a ni; hei hi tam zawkah chuan thil normal a ni a. Mahse, bilirubin insiam hi a tam lutuk chuan thluak tan a pawi thei a; chuvangin, nausen eng hi a nasat chuan enkawl vat an ngai \hin a ni.

Bilirubin an paih chhuahna ber chu an ek a ni a; mahse, ek insiam turin hnute tui an hnek tam a ngai a, nuin hnute tui a lo neih lawk loh chuan ek a insiam chak thei lo va, bilirubin level chu a rawn sang ta mai \hin a ni. Chuvang tak chuan nau neih hian neih pangngai (zai ni lo)-a neih te, naute a hun taka a pian te (a pian hma lutukte hian he process hi a muang zual thei) hi a pawimawh hle. Nau zai chhuah hi nu a chet mai theih loh avangin hnute tui insiam a muang fo a; tin, zai an nih chuan infection ven nan antibiotic pekte a lo ngai bawk a, nau zai chhuah hi Neonatal Jaundice an nei duh zual ta reng a ni.

Nau neih pangngaia nei lo, zai chhuah ni kher lo pawh vei rei lutukte emaw, a neih huna an vei mai theih loh vanga veina damdawi hman ngai te, assisted delivery an tih mai, nuin amaha a san chhuah theih loh vanga forceps hman ngaiah te, nu kum tam hnua nau neiah te hian Neonatal Jaundice hi a awm awlsam bik a ni. Chutiang factor hrang hrang chu thil awm thei a ni a. I rawn zawhna angin tun hma khan a tlemna chhan ni theite zingah tun hma chuan nau neih pangngaia nei an tam zawk a ni thei a, nau zai chhuah an tlem a ni thei a; tin, nu nau paite an taksa a chet tam vangin nau neih an awlsam a ni thei bawk. Tin, tun laiah chuan thiamnate a lo sang tawh a, nausen eng hlek chu kan enkawl thuai thuai tawh avangte pawhin an tam angin a lang a ni thei bawk. Engpawhnise, scientific data han khaikhin tur kan neih mai loh avangin tun laia nausen \ah a tam zawk han tih pawh a har bawk ang.

Ka’n sawi belh leh duh chu nausen eng kan up chhan hi Phototherapy an ti a. Eng hian kan taksaa bilirubin inkhawl tam kha oxygen hmangin awlsam taka tuia ral thei turin a siam a. Chuvang chuan nausen eng kan up hian damdawi ngai lovin an jaundice kha a ziaawm thuai thei a ni. A upna khawl a awm remchan loh pawhin nausen engte ni êngah (natural sunlight) kan dah hian automatic-in ni êng khan an bilirubin kha tui ral thei turin a lo siam ve thei bawk. Tin, tuiril an in tam a pawimawh a, nuin hnute tui a neih \hat chuan a tam thei anga feeding (hnute tui pek) kha a pawimawh hle bawk. Hnute tui nei lo pawhin bottle feeding kha hunbi mumal tak siamin a tam lam hnektir a pawimawh hle a ni.

Latest News & Chhiar Hlawh