DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Pass tharte pualin
K. Lalrinchhana - Jun 26, 2021

Tun hnaiah pawl 10 leh 12 result a chhuak a, zirlai tam takin hlawhtlinna changin result duhawm tak an nei a, zirlai pass tharten an zir chhunzawm zelnaa an hriat tur thil pawimawh thenkhat ka han sawi teh ang. Mi pahnih khat talin an hlawk pui tak hlauhin.

Pakhatnaah chuan Pathian hian mihringteah hian theihna (potential) ropui tak a dah a, scientist ropui tak nih theihna te, IAS tlin theihna te, super specialist doctor nih theihna te hi kan thluakah hian a awm sa vek a ni. Lucy tih movies en tawh chuan mihring thluakin hna a thawh theih nasatzia in hria ang. Chu theihna, mihringa inphum chu taimakna leh thawhrimna hmanga hai chhuah theih a ni. Chuchu mitaima leh thawkrim apiangin an haichhuak hnem a, mi ropui, mi hlawhtling an lo ni ta mai a ni.

Mihring thluaka thiltihtheihna sang tak Pathianin a dah hi kan lo hmang tlem khawp mai. Khawvela scientist ropui berte zinga mi, Albert Einstein-a meuh pawh khan a thluaka theihna awm 25% pawh a hmang pha lo zuk tia maw le. Einstein a thluak te, Thomas Alva Edison-a thluakte hi Mizo zirlaite thluak ai hian a tha chuang bik miah lo, a len lam te, a rawng leh thisen zam awm dan te pawh a inang vek. Mahse anni chuan taima tak leh rim takin an thawk a, an ngaihtuahna an seng peih a, scientist ropui an lo ni ta mai a ni.

A dawt lehah chuan hlawhtling tur chuan taimak a ngai. Mi tam takin kan saptawng thiam loh te, kan sikul kalna tha lote hi chhuanlamah kan hmang fo. Khawbel khaw chhuak, Pu Liankunga kha English medium school-ah a kal miah lo. Vairengte pel loin a graduate a ni. IAS exam tura a inbuatsaih lai chu an chhungkaw chhangchhiat berh lai a ni a, an nu nurse a nih avangin zanah duty-a a chhuah a ngai thin. Nau a timu tete a, zan rei lamah lehkha a chhiar thin. Ni khatah darkar 12-te lehkha chhiar nan hun a hmang thin a. Lehkha a chhiar nasat avangin a mit vei lam chu a lo na ta a, a vung a, hnai a la ta hial mai. A nupuiin tui lumin a deh dak a, bandage-in a tuam ta a. Chuti chung chuan a mit dinglam chauha lehkha chhiar a thulh chuang lo. Ni rei vak loah a mit dinglam chu a rawn na ve leh a, a tuam leh a, a vei lam zawk chuan a chhiar leh mai a ni. Mit hnai la khawpa a chhiar nasat avang chuan IAS a tling ta mai a ni. Chutiang tak chuan zir taima ve ula, engah nge in tlin loh bikteh lul ang ni.

Tin, tum tihsan ve hrim hrim tur. ‘Tumna a san chuan tlakna pawh a sang nge nge,” an tih thin kha. Mizo pa hlawhtling berte zing a mi, Chalngura Jahua hi in hriat ka ring. He pa hian BA a zir lai chuan USA President nih zuk tum a maw le? Mahse, USA-a piang leh seilian a nih loh avang leh US khua leh tui (citizen) a nih bawk si loh avangin a thil tum chu thil theih loh tawp a ni tih a hre chhuak ta a, UN Secretary General nih a tum leh ta a ni. A tum a sang bawk a, a tlakna pawh a sang e. Tunah chuan mi hausa tak a ni tawh a, khawvel hmun hrang hrang-London, Belgium, France, Japan, Thailand etc ah restaurant changkang tak tak a nei a, a hnuaiah sap nula leh tlangval an inhlawh suau suau mai maw le. Chalngura Jahau-in a thusawi ka duh deuh mai chu,  “Khawvel ram hrang hrang ka fang hnem hle a, hnam hrang hrang pawh ka dawr hnen hle mai. Ka thil hmuhchhuah chu- a hnam ang chuan eng hnam mah hi fing fal bik an lo awm reng reng lo. Mizo tlangval hian kan tum phawt chuan sapho tlukpui, an aia sang daihah pawh kan awm thei,” a ti hmiah mai. Mi taima leh thawkrimte tan theih loh a awm tak tak lo a nih chu.

A dawt lehah chuan lehkha in zirin pass nan ngawr ngawr emaw, exam-naa tihthat nan ngawr ngawr chauh zir loh tur, hriat thiam tuma zir tur. Mizo zinga kan mi thiam ber pakhat, Rev Zairema khan, “Pass tumin ka zir ngai lo, thiam tumin ka zir thin,” a ti. Thiam tuma zir leh pass tuma zir chu a dan a dang daih a nia. Zirlaibu na na na hi chu chinglet hneh ila, kan hriatthiam loh lai chu chik takin chiar nawn chhiar nawn mai tur. Khawi lai pawh kha exam-naah lo kal se la, a awmze tlangpui hre thei tur tawk tala thiam a tha. Chuti ni loa by-heart system-a in kal a, exam-naa chhuak tur chauh kan zir chuan kan thleng sang thei lo ang. Exam-naa pass that nan chauh lehkha inzir a, exam-naa atan pawimawh chauh in zir lawr den den chuan engmah hi a bulfumah inman tak tak lo ang. In exam zawh tukah in theihnghilh leh vek mai ang. In pawl a sang zel ang a, thiam tum tak tak zir leh exam-naa pass that nana zir chu in dang talh talh mai ang.

A dawt lehah chuankan duh anga saptawng kan la thiam tawk lo a nih pawhin chhun lamah hman loh tur. Kan mi hmasa, kan IAS hmasate zawng zawng kha tumah English medium school –a kal an awm mang lo. Saptawng chu an thiam em em tho. Mi pakhat chuan sap tawng thiam lo a in ti a, thiam a tum nasa ta mai a, sap thawnthu (English novel) a chhiar ta tlauh tlauh a, a chhiar chhuah vawi khatnaah chuan engmah hriatthiam a nei lo, sipai bâng angin a bo map mai a ni. A chhiar nawn leh a, a awmzia a hre tan ruai ruai a, a chhiar a chhiar a, bu hrang hrang a chhiar tam tawlh tawlh a, a tawpah chuan saptawng thiam tak a ni ta der mai. Saptawng thiam kan tih hian nal tak leh puam nalh taka sap ang maia tawng zeih zeih lam hi a ni lem lo. 

Tin, in hunawlah lehkhabu tha chhiar thin ula, Savdhaan leh Korean serial en nan mai maia hun khawhral loh a tha. Mi ropui tak takten harsatna tinreng paltlanga an lehkha zir dan te, hlawhtlinna an lo chan tak dan te, an chanchin an mahni ngeiina an ziah hi chhiar thin ila, a bengvarthlak piah lamah chona thar min pe theitu hmanraw tangkai a ni. 

A tawp berah chuan GK hi ngaihven ila, nakinah competitive exam te in la hmachhawn duh ang a, chumi atan chuan tun atangin GK hi lo ngaihven ang che u. General knowledge kan tih hi subject dang anga zir vak chi a ni lo a, zan khat thil thua thiam  teuh chi lah a ni hek lo. Ngaihven a, tuichilh a ngai. A tira tui sa tan lo pawh intih tui chawp theih a ni. Nitin khawvel pum huap emaw India rama thil thleng pawimawh pakhat tal chhinchhiahin hriat tum thin rawh u. Tin, GK hi tuichilh tawh chuan thil nuam tak pawh a ni. Pu M Lalmanzuala hi pawl riat a nih kumin khawvel ram hrang hrang leh an khawpui kha a hre vek a, chu mai chu duhtawk lovin an lal, an prime minister leh an president te pawh hriat vek a duh ta zel a, duh ta na na na chuan reilo teah a hre leh ta vek mai a ni. Pawl riat naupang lek khan, “Inrinni apiangin Pu Lalthanhawla te inah nileng deuh thawin lehkhabu leh magazine awm apiang ka chhiar thin,” a ti. Chutiang tak chuan ngaihvenin, hriat tumin, tuichilh ila, keini pawh kan knowledge a zau ve viau tho ang.

Latest News & Chhiar Hlawh