DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Thlasik hmain…
Zirsangkima - Sep 11, 2023

Tûn tum chu a key kan thlâk deuh ang. Tirhkoh Paula hun hnuhnung lam leh a lehkha thawn hnuhnung ber, Timothea hnêna a lehkha thawn pahnihna khàrna lam kan sawi dáwn.

Tirhkoh Paula lehkha thawn hnuhnung ber chu:

Timothea hnêna lehkha thawn pahnihna hi Tirhkoh Paula’n Rom khuaa lung ina a tàn laia a ziah a ni a, Rom khawpuia Nero-a’n lal a hrawt lai (AD 54 – AD 68)-a a thawn a ni. He lehkha thawn hi AD 66 emaw 67 emawa Paula’n a thawn nia ngaih a ni a; Kristiante tih duhdahna hluar vànglai taka a thawn a ni. Paula hi Kristiante tih duhdahna kawnga sùlsutu a nih thin avàngin a mi mal tak paw’n Nero-a hmél hriat a ni a. Ti hlum tùra a chung thû an rèl paw’n a khàwnbáwl upate a ráwn a, AD 67 vêla a lú tansak tùra a chung thu rèl niin mi thiamte chuan an ngai. Mahse, Bible-ah hian Paula thih dàn chiang taka ziah lanna a awm lo.

Tùn thlengin Paula tih hlum a nihna hmun, Rom khawpuia Abbey of The Three Fountains (Chiesa di San Paolo alle Tre Fontane) an tih kiangah Biak in, Church of Saint Paul a la ding reng a; Kristiante tána hmun pawimawh a nih avàngin khualzin tlawhtu a ngah thei hle.

Phatsantute chuan kalsan mah se…

Timothea hnêna a lehkha thawn tàwp lam, bung 4:9–15-ah hian Paula hian Timothea hi a ngai hle a, a rawngbàwlpui, mi paliten amah phatsana hmun him lam an pansan zawh vek thu leh a kianga Luka chauh a awm thute kan hmu a. Amah phatsantute hi dem àwm tak a nih laiin Paula chuan, “…a mawh chu phurin awm hlawm suh se,” a ti tlat a ni [II Tim. 4:16 (b)]. A rang lama amah tlawh tùr leh Marka pawh rawn sáwm tùra a duh thu a sawi bawk.

Bible zir mite chuan bung 4:10–18 hi Sam 22 mila a ziah niin an sawi a—Kraws lèra Isua tawngkam hman, ‘Ka Pathian, ka Pathian, engah nge mi kalsan?’ a tih kha (Sam 22:1; Matt. 27:46). A hun tawn hrehawm lai bera phatsan a ni hi a la na hle tih a hriat theih a, krawsa Isua an khenbeh laia a zirtirten an kalsan vek (Johana tih loh) nèn khán khaikhin a rem hle bawk a ni.

Pathian lehkhabu mawlh kha!

Bung 4:13-ah hian Paula hian Timothea hnênah thil pathum a chah a: Traos khuaa Karpa kawl lai, a kawrfual, lehkhabu leh savun lehkha. Paula hi Troas khuaah an man nia ringtu an tam hle; a chhan chu a kawrfual leh a lehkhabute hi he khuaa a hnutchhiah vàng a ni. Heta a kawrfual sawi hi kawrfual satliah ni loin sin nghâl theih a ni a, thlasik lo thleng thuai tùr nèn a mamawh thuai dáwn ni paw’n a lang. Mi thiamte ngaih dàn chuan, heta “lehkhabu” a tih hi Chanchin tha bu pali a ni a, “Savun lehkha” a tih hi Thuthlung hlui bu a ni.

A thih dáwn, a hun hnuhnungah pawh Paula hian Pathian thu chhiar leh zir a la kham lo a, a la thlahlel reng tih a chiang hle. Thuthlung hlui bu phei chu theihnghilh miah lo tùrin, ‘Savun lehkha mawlh kha rawn keng ang che,’ a ti lawm lawm a ni. Charles Spurgeon chuan he lai cháng hi Pastor leh thu hriltute fuih nán heti hian a hmang a:

“Pathian thu-in Paula nun hi a hneh (inspired) vek tawh; mahse, Pathian lehkhabu a la duh cheu! Kum 30 chuang thu a hril tawh a, Pathian lehkhabu a la duh cheu! Pathian a nei tawh a, Pathian lehkhabu a la duh cheu! Mi tam tak aiin Pathian hnathawh a hre chiang zâwk a, Pathian lehkhabu a la duh cheu! Thuthlung thar bu tam zâwk ziaktu a ni, Pathian lehkhabu a la duh cheu!” tiin.

Thlasik hmain…

Tirhkoh Paula hian thlarau lama a fa, Timothea hi thlasik hma ngeia a hnêna kal tùrin a chah ngun hle. ‘Lo kal ang che,’ ti mai loin, ‘hrâm’ pawh ti mai loin, ‘hrâm hrâm’ tih tawngkam a hmang kher a ni—a duh tak zet zet tih a chiang hle.

Rom khuaa lung ina Paula a tàn laia Timothea hnêna lehkha a thawn tum khatnaah, Timothea hi Ephesi khuaah a awm a (I Tim. 1: 3); a lehkha pahnihna a thawn lai hian Timothea hi khawi khuaah nge a awm tih inziak hmuh tùr awm lo mah se, Ephesi khuaah tho hian a la awm rin a ni. Chuti a nih chuan km 1,100 – 1,300 (mél 680 – 810)-a inhlat Rom leh Ephesi khaw inkárah hian Mediterranean tuipui km 600 – 1,000 (mél 370 – 620)-a zau/thui lawnga zin a ngai a. Thlasikin a nan hman chuan a zin kawng zawh tùr tuipui hi a kal kai hman dáwn lo a, tuipuiah chuan vúr tlang (iceberg) a tam dáwn avàngin lawnga zin theih a ni dáwn lo. Chuvàng chuan Paula hian Timothea hi thlasik hma ngeia amah hmu tùrin a duh a ni—thlasik a liam chuan tih hlum a ni tawh mai dáwn bawk si a.

Heta “thlasik” tih hi metaphor (tehkhinna) anga ngaih theih a ni bawk. “Harsatna, buaina, hun khirh, hun harsa,” tehkhinna a tih theih ang. Chu chu Timothea’n harsatna a thlen hma ngeia amah hmu tùra a duhna chhan a ni.

Pathian tel lo leh Amah tiha nun kan hman loh chuan, a tù-ate pawh hian kan dam chhúng ngei pawh hian, kan nunah hun khirh, hun harsa leh manganna kan tâwk dáwn. Khawvêl thil leh ruihhloa kan tlàn reng chuan, harsatna satliah ni lo, nasa tak—thihna hial pawh kan tâwk thei. Chutiang kan tâwk a nih vaih chuan, kan hmabâk chu “chatuan thlasik” a ni tawh ang! Chû kan nun leh kan nakin nuna “thlasik” chu kan tawh hma ngeiin, Pathian lam kan pan vat a va tûl tak êm!

Paula ang hian keini pawh hi, manganna leh harsat buaina namén lo a lo thlen hma ngeia Amah tâwk a, Amah nei tùrin Pathian chuan min duh tak zet zet a, min la sáwm reng a, min la nghâk reng a nih chu!

Latest News & Chhiar Hlawh