Tun hun zel hi
K. Lalrinchhana - Dec 20, 2020

Tun hma deuhin Mizoram khawchhak kiltawp, Burma ramri bul Samthang khuaah khian pa pakhat, Pu Lianhleia a awm thin a, a boralna pawh a rei tawh a. A dam lai chuan zingah hma takah a tho a, puan a veng a, vaibel a pet kawh a, zing thawh hlim atangin a sam a khuih pial than a, a beng chung deuh maiah rual takin bari a then phak thin. Tun hma chuan thingtlang khuaah hian Inrinni apiangin sa an ser ziah lem lo a, sa ser loh ni hi a tam zawk mah a ni. Sa an ser tum chuan Pu Lianhleia chuan a lei ngei ngei a, a hmaih ngai lo tluk a ni. ‘Mitthiin vawksa an ei thei tawh hlei nem. Kan dam laia kan ei lohin kan thih hnuah kan ei thei tawh nang,’ a ti mai thin.

Pu Lianhleia ang deuh hian kan dam lai, kan that lai leh kan tun hun zela kan inhmakhua thiam hi a tha viaumai. Tih tak takah chuan tun hun hmang thiam, tun huna lungawi thiamte hi nun hmang thiam chu an ni mai. ‘Nakin’ hi a awm tak tak lo. Nakinah chauh lungawi kan tum a, nakinah chauh hlim kan tum chuan kan dam chhungin hlim ni hmel kan hmu lo mai ang tih a hlauhawm hlel lo ve.

‘Keini chhungkua zawng kan chhangchhe rih em a, nakinah kan fate puitlin hunah kan la nuamsa ve ang chu,’ tiin mi tam takin an ngaihtuah fo thin. An duhthusam ang ngeiin an fate an han lei kâng a, nupui pasal an han nei a, in hrang an han chanmeuh chuan an nun a lo chawhnu raih tawh a, an khua a har a, ‘Chhangchhiat lai kha a lo ngaihawm ber a nih hi,’ an ti leh si. An that laiin nakina nawmsak beiseiin dam chhung hun an chhiar a, an that lai a liam meuh chuanhun kal tawh ngaiin an kûr leh si thin.

Kan hma lam hun atanr uahmanna kan siam lawk hi a sual hauh lo. Chutih rualin hma lam hun enghelh lutuk te, kan neih phak chiah loh neih châk reng renga hun hmante hi a tha ber lo. Rualelna rilru kan pu tur a ni teh meuh mai. Chutihrualinrualawt reng rengin leh mi neih ang apiang neih ve châk reng rengin kan dam chhung hun kan hmang zo ang tih erawh a hlauhawm khawp mai. Pathian thu pawhin taksa thil lungkham lutuk lo turin min hrilh a, kan neih phak chiah loh thilte awt reng renga hun hman ai chuan kan neih chinah lungawi ila, mi vannei kan ni mai.

Kan thianpa pakhat chuan, ‘Awh ngawih ngawih ka nei lo ve,’ a ti a, rualelna rilru thlauhthla chuang si loin a nun a hmang thiam riau a, a engthawl riau thin. Hetiang lungawi nun neih tlat hi Pathian thu nen pawh a inrem a ni. Zin chhuahte hi a sam em em a, zin tura sawm chuan, ‘Nia maw le,’ a ti thei mai zel. ‘Naupangte chhuah harhpui ila, i picnic ang u,’ tih pawhin, ‘Ni e,’ a ti leh mai a, tih tur thulh chuang si loin hun a insiam thei mai zel. Mutthilhte hi a sam em em a, a luin lukham a deh rual hian a hnar nghal thei zel mai. Mi thenkhat chu kan buai em em a, zin khawthawn te, thiante nena vah khawthawn te hi duh viau mah ila hman kan inti lo a, buai reng rengin hun kan hmang a, kan hman hun a lo then meuh chuan kan taksa a lo awngrawp a, kan hriselna a lo pan a, vak chhuak turin phurna leh thathona kan nei tawh thin lo.

Ei zawnna lama kan thawhpui pakhat pawh hi a nun a zangkhai a, a bula awm a nuam a, a lungngai zawng leh beidawnthlak zawngin thil a thir ve ngai lo. Kum 2014 kum tir lam khan a hrawk a cancer tih hriat a ni a. Mi tam tak chu cancer tih an inhriat rualin an chaw ei a tui lo nghal a, an mut a tui lo a, an demawm miah lo. Kan thianpa erawh chu an nuin a tia lawm, ‘A cancer tih kan hriat zan chuan zan dang zawng aiin a mu tui a, a hnar ring zawk bawk,’zuk tia maw le! Calcutta-ah a hrawk hem turin an liam thla a, a hrawk hem dawn zan chuan a meizu châk lutukchu a insum zo ta lo a, meizial tan pahin, ‘Cancer hrikte chu naktukah an hem darh vek dawn alawm,’ a ti a, a khu ta hlet hlet mai a, a kalpuipa pawhin tih vak ngaihna hre hek lo, a mei zu lai chu a thlir reng mai a ni awm e. A tih ang ngeiin cancer hrik chu an hem darh vek a, tunah chuan a dam vâk tawh. Hetiang taka rilru zangkhai pu a nih vang hian a dam hma phah a ni ta ve ang.

Hlimna hun tha ber te, lungawina hun tha ber te, a tha zawnga nun chenna hun tha ber te chu ‘tun hun’ zel hi a lo ni. Tun hunah hian lungawi ila, tun hunah hian hlim ila, mi vannei, dam chhung hun hmang thiam kan ni mai.

Latest News & Chhiar Hlawh