DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
ZIRNA HI A THANG TLAWM MAH MAH EM?
K. Lalrinchhana - Apr 20, 2023

Kum 1975, Mizoram UT kan la nih lai daih khan Pu Siamkima Khawlhring (L) chuan America ramah lehkha a lo zir daih tawh a, University of Illinois atangin tha takin MA (English) a pass a ni. Amah Pu Siamkima sawi danin America ramah hian zirna senso a sang fu mai a, kum khat chhunga zirlai pakhat zirna senso zawng zawng belhkhawm hian car thar tha tak a lei thei a ni a ti. Zirna senso a hautak em avangin zirlai te chuan nipui chawlh laiin an zirna man tur tuakin rim takin hna an thawk a, an inhlawh a, thla thum chhung vel rim taka hna an thawh a, an inkhawl hnu chuan an kum khat zirna senso tur an tuak ngah thei hram thin. 

Chutiang taka zirna senso a hautak avang leh mahni intum chawpa lehkha zir an nih avang chuan zirlai te chuan zirna hlut zia an hre ching a, class tan phat atangin meikawhin an tang a, an Professor te pawhin a hranpain class kal tha tur leh lehkha zir taima turin an fuih tawh chuang lo. Class kal that leh lehkha zir taimak chu a turah an ngai tawp mai a ni. Rim taka thla thum chhung vel an lo inkhawl tawhna kha ho lam taka luanral tir an phal lo a ni. ‘Admission tih tawh hnua class kal ngaihsak loha mahni khaw lamah emaw, hmun dangah emaw mahni duh zawng tih san leh nghal mai hi America zirlai te chuan an ching ve ngai lo’ a ti. Tin, subject pakhata an fail pawhin exam nawn theih a ni tawh lo a, puanthuah tela hawn vang vang a ni mai. Fail chu fail a ni tawp mai.

Revd. Chauthuama pawh hi Cambridge University-a lehkha zir tawh a ni a, zofate zinga Cambridge University-a lehkha zir hmasa ber a ni hial mai thei. Revd. Chuauthuama chuan Cambridge-a an lehkha zir dan phung chu hetiang hian a sawi bawk a: “Pass tur chuan subject zawng zawngah 65% aia tlem lo hmuh a ngai a, Subject pakhat chauha failed pawhin bat (compartmental exam) tih ang reng a awm ve lo” a ti. Subject tina 65% hmu tur chuan tan mar pat a ngai dawn tihna a ni a, subject pakhata fail pawh subject zawng zawnga fail anga ngaih an ni a, chuvangin subject pakhat chauha fail pawh thil hlauhawm tak a ni. Revd. Chuauthuama meuh pawhin fail a hlau hle ni tur a ni, an exam lai chuan, ‘Ka a lo chauh’ a ti hial mai. 

Mizoramah hian zirna hi kan uar viau mai a, zirna kan uar ang ai hian kan la lap ang reng bawk. Kan pawl a sang tual tual a, kan la lap tual tual emaw tih mai tur a ni. Pawl hniam lamah nasa takin kan innawr a, thenkhat chu nu leh pain hostelah an dah a, loh theih lohin, zirtirtute hlauh vang tal pawhin lehkha kan zir thin. Pawl a lo sang zel a, College kan han rap a, mi puitlinga ngaih kan nih tawh avang te pawh a ni mahna, nu leh pa leh zirtirtute atangin chuti takin pressure a awm tawh lo a, kan inthlahdah ta mai thin niin a lang. Class kan kal chuan kan duh tawk em em a, exam dawn te a nih loh chuan in lamah lehkha zir kan tum tawh mang lo. Tin, kan fail emaw, kan exam miah loh pawhin pawl kan sawn thei tho a, a kum lehah kan fail na subject kha kan exam leh mai a, hei hian a tha lo zawngin min ti lungmuang bawk niin a lang. Pawl hniam lamah phei chuan CCA an hmang a, ‘Naupang an fail tur a ni lo’ tih a ni tawp mai a, eng anga lehkha zir thatchhia leh inthlahdah pawh nise an fail theih tawh loh avangin pawl an sawn zel a, hei hian zirlai quality hi nasa takin a pawt hniam niin a lang. 

Tunah hian Mizoramah hian higher education atan bik New Education Policy, 2020 hmang turin ruahmanna kalpui mek a ni a, NEP hi academic session thar atang chuan kan hmang tan tawh mai thei. NEP in a ken tel thil pakhat chu ‘Multiple entry and exit system’ a ni a, NEP, 2020 hi hman a nih chuan MEES dan hmang hian zirlai tu pawhin kum hnih emaw kum khat lek College a zir hnuah pawh zirna a chawlhsan rih thei dawn a ni. Kum hnih emaw, kum thum hnuah pawh a ‘ka chhunzawm leh duh e’ a tih chuan a tawpsanna atang khan a chhunzawm leh mai dawn a ni. Dan hnuaia an dikna chanvo a nih miau avangin phalsak loh ngawt theih a ni dawn si lo a, chuvangin he Education policy thar hi a taka kan hman hunah chuan tun ai hian kan deldul phah lo ang tih sawi theih a ni lo. Amaherawhchu, buana hmaa kherh nghal ngawt chu a dik lo ang a, NEP hian thil thar tam tak a keng tel dawn a, kan that phah thei tho bawk.

Pawl sang lama kan inthlahdah tial tial leh zirna kan la lap tial tial erawh siamthat dan kawng awm se a tha hle mai. Zirna senso ti hautak zawnga kal chu a tha lo ang a, chutih rualin College kal tur chin hi tun ai hian uluk ila, inthlifim deuh bawk ila kan zirna quality chu a san phah deuhin a rinawm. Zirna lama tui vang pawh ni lo, tih tur hriat mai loh avanga pawl 12 pass zawng zawng, third division a pass te nen lama College kan kal thup thup mai hi a fuh chiah lo. ‘College kal tur chuan pawl 12 ah a lo berah 55 % tal mark an hmu tur a ni’ tih te hi tehkhawng (admission criteria) ah hmang thei ila, higher education quality chu a san phah deuh ngei ang. Eng thilah pawh hman tlak mang loh mi tam tak inchhuah teuh ai chuan hman tlak mi tlem te inchhuah hian lukhung a nei zawk hle a ni. 

Latest News & Chhiar Hlawh