DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
EVM VANGA KAN BUAINA CHUNGCHANG HI
Feb 15, 2014
EVM VANGA KAN BUAINA CHUNGCHANG HI — Lalchhuana Renthlei Tunlaia Mizoram Politics boruaka sawi hlawh ber chu Electronic Voting Machine (EVM) chungchang hi a ni awm e. MLA inthlanpui kan neih takah khan Party thenkhatten EVM mawhchhiatin EVM vanga tling loa inngaiin Court-ah hial an kal a ni awm a. Engpawh nise, hemi chungchang ah hi chuan mipuiten ngaihdan tawk kan nei vek niin a lang a. Chuvangin, tunlaia sawi hlawh ber a nih avangin EVM chungchanga kan buaina hi ngaihdan point tlemte i han tarlang ve teh ang. 1 EVM Mizorama inthlan kan hmachhawn hmasak ber chu kum 2003 MLA General Election kha hmanga a ni a, khatih lai khan MNF sorkar laia inthlang kan ni a. MNF khan MDF puihnain sorkarna an la a, khatih laia Opposition Party lian ber Congress khan EVM vanga tla kan ni, EVM vangin MNF an sorkar an ti miah lo a, an chak lohna kha tha takin an pawm mai a ni. Eng emaw sawihnawm a hnekin Congress khan Constructive Opposition role an play a, term kan hmang zo a nih kha. 2 Kum 2008 a lo herchhuak a, MNF sorkar lai, an sorkar hnuaiah bawk EVM hmang bawkin MLA General Election kan hmachhawn leh a. Hemi tumah hi chuan Congress-in hneh taka MNF sorkar paih thlain sorkarna an chang ta thung a. Khami tuma MNF tlak nasatzia kha kum 10 an sorkar thil tih rah niin a lang a, an pu ber Pu Zoramthanga pawhin TV interview-naah mipuiin min ning niin a lang a ti hial a nih kha. Nimahsela, MNF chuan an tlak chhanah EVM an mawhpuh ta daih a. Hei hi Mizorama EVM hmanga inthlana EVM mawhchhiatna lo chhuahna bul a ni. Mahse, khami tum khan EVM vanga MNF sorkar kha tla an ni tih finfiahna erawh pakhat mah a awm lo thung. 3 MNF chuan Election Commission of India Pisapui zuk luhchilhin EVM chungchangah an zuk zualko a, “A sehna hliam ser nen kan rawn kal,” an zuk ti a nih kha, an lo hawn hnuin Zoram dung tluanah EVM hmanna Election reng rengah tel an tum tawh loh thu an tlangaupui a. Nimahsela, kum 2013 a lo herchhuaha MLA inthlanpui a lo hun leh meuh chuan inthlan boycott chu sawi loh, a phur phurah an tang leh lawi si. 4 Inthlan lai khan Vote thlakna Polling Station-ah Party tinten Polling Agent an nei vek a, Inthlan vote thlak hmain Polling Officer-ten Political Party Polling Agent hnenah EVM chu a ruak ngei a, vote thlak lawk pakhatmah a awm lo tih an show vek a. Hemi chungchangah hian khawi polling station-ah mah complain a awm hriat a ni lo. Tichuan vote thlak a ni a, Vote thlak khar hunah Party tin Agent-ten hming sign hnanin seal that tlap a ni a. Tichuan Vote chhiarna tur hmun Strong Room lamah venhimna uluk tak nen kalpui nghal a ni a. Chumi hmunah chuan EVM chu vote chhiar hmaa khawih leh tawh loh turin uluk taka dah a ni a, a dahna room kawngkhar pawh Party tin aiawte hriatpuinain seal thlap a ni a, Vote chhiar hma chu Sipaiten Silai nen chhun zan zawmin an veng tlat a ni. 5 Tin, engemaw thil tul bika Strong Room hawn a ngai palh a nih chuan Political Party tinte remtihna leh hriatpuinain a hmaa lo seal tawhna tichhia in hawn thin a ni a, tih tur ang tih zawh a nihin chungho hmuhpui leh hriatpuina thlapin Seal leh thlap thin a ni. 6 Vote chhiar dawnin Political Party te chuan an Polling/Election Agent ten an lo chhinchhiah tawh VOTE tla zat leh Vote hmuh zat en feltu tur Counting Agent an ruat leh thlap a, chungho chuan VOTE chhiarah khan engmah sawisel tur an hre lo a, Complain an neih hriat a ni bawk lo, tichuan vote chu tluang tak a chhiar a ni ta a ni. 7 Election Commission of India (ECI) hi tu sorkar mahin an Control lo a, MPSC leh UPSC kan tih ang chi ang hian Autonomous Body niin, inthlan chungchang leh a kaihnawihah hi chuan an thu vek a thil tih a ni thin. State emaw, Central-in emaw, Supreme Court hial pawhin thu an nei lo a, EVM hman leh hman loh pawh ECI thu thu a ni a, khawi state mahin duh an thlang thei lo va, Central sorkar pawhin duh a thlang thei hek lo. Amaherawhchu, rawtna erawh an thlen ve thin. 8 Election Commission of India (ECI) hian EVM hi khawi State bik (Specific state) tan emaw a siamtir (Order) hriat a la ni lo a, tul loah an ngai niin a lang. A lan danah inthlang tur an awmin a lo indaih lo deuh a nih chuan a remchang chang a pawt khawm thin niin a lang a. EVM Siamtu company pakhat ECIL an tih mai, Electronics Corporation of India Limited te hi EVM siamtu pakhat ve mai an ni a, chumi, khami state atan in siam dawn tiin ECI hian an hrilh a rinawm lem loh khawp mai. 9 Electronics (Khawl) thil ngang a ni a, 100%-in a tluang lo thei tih hriain, chumi hun a lo thlen thulhah pawh, buaina a awm lohna turin technical mi hi tirh thin an ni a, chung Technical mite pawh chuan anmahni thu leh an duh danin thil an kalpui thei chuang lo a, State Election Officer te enpuina leh Observer te hriatpuina thlapin thil an ti thin thung. 10 Kan hma lawka Lok Sabha inthlan lo awm turah BJP an sorkar chuan inthlan that a awm mai thei tih hi tunlaia thu lar ber pawl a ni a, hei hi nuihzatthlak tak a nihzia chu a chunga kan thuziah tawh khian a tar lang chiang awm e. Khawi hmunah mah Election Commission of India leh Sorkar hi an la indo ngai lo a, ECI-in a pawm thlap tawh hi chu sawi buai phet tum an awm ngai lo bawk. 11 EVM an siam hian a siamtu company hian ECI duh dan thlapin a siam a, enchhin (Tested) niin pawmtlaka an ngaih chuan pawm a ni mai a, Remote Control atanga control theih tih hi chu tute emaw sawi awm tawk lek a ni a, a sawitu ngeite pawh hian an rin a rinawm loh chiang hle. Hei hi chu mipui bum tumna niin a lang. 12Tunah hian MNF MLA Candidate eng emaw zat kha High Court-ah kalin Result ennawn a, chutah chuan dik lo hmuhchhuah a awm a nih chuan pahnihna kha tlinga puang turin rawtna an thlen niin a lang a. Chuti lo nise, MNF MLA panga Pute, K.Sangthuama, Vanlalzawma, Lalruatkima, Lalrinawma, Dr.K.Beichhua te hian High Court-ah zualko vein, “Kan tlin dan hi EVM vang pawh a ni thei a, min ennawnsak ula, dik lo a awm a nih chuan min dawttu chiah tlingah puan nise,” tiin High Court-ah an kal ve dawn em? Nge MNF hian an MLA pangate hi fair taka tlingah puangin Congress MLA te hi fair lo taka tlingah an puang dawn? Tuna EVM mawhpuhtute hian Central Sorkar emaw, Mizoram sorkar emaw an bei reng reng lo a, Election Commission of India (ECI) an bei tihna a ni. A chhan chu Inthlan buaipuitu ber ECI-in hmanruaa a hman EVM an mawhpuh avangin. Tin, kan Election a inrawlh (involve) zawng zawng, kan IAS Officer rualte, Election-a Sorkar hnathawk inthlan buaipuia duty zawng zawngte, anmahni Party mi leh sa an inruat ngei ngei. Election agent te, Polling Agent, Counting Agent te zawng zawng hi an bei zawk a ni tih hi an inhre rengin a rinawm. Mahse, mahni party mi leh sa humhim nan heti hian, engmah a thleng dawn lo tih hre sain thu awi awm loh deuh deuh, anmahni phei chuan an nuihzat ngawih ngawih tur sawiin, an party mi leh sate humhim nan an sawi ta hi a tha lo hle a ni. Tun Mizoram inthlan kan neih takah khan tuna heti taka EVM sawisela High Court thleng thlenga zualkote hian sorkarna la nise tuna an thil tih hi an tih a rinawm miah loh. Tuna EVM buaipui viautute hi thangkhat lian kaltaa Pi Lalhlimpuii Bawm bo chhartute tho kha an ni e.

Latest News & Chhiar Hlawh