HIV kai zingah mahni anpui kawp an pung
ZALEN December 7, 2025: Nikum April atanga kumin October chhungin Mizoramah HIV hrik kai 3,117 hmuh chhuah a ni a, hmuh chhuah zingah kum tin mipa, mahni anpui kawp atanga kai an pung chho zel.
December 1, 2025- a World AIDS Day 2025 hmannaah he thu hi sawiin Mizoram State AIDS Control Society (MSACS) Project Director Dr. Jane R. Ralte chuan April, 2024 atanga October, 2025 chhung bika HIV vei hmuh chhuah zinga 2,039 chu mipa an ni tih sawiin hmeichhia 1,022 an awm tih a sawi.
Hemi hun chhunga HIV hri kai hmuh chhuah mi 2,066 (70.03%) chu mipat hmeichhiatna (sex) atanga kai an ni tih a sawi bawk.
Sex bikah hian a zatve aia tam, 1,143 (55.3%) chu kawppui nei lai an ni tih sawiin inhre chiang lo leh a rem ang ang kawp thin (casual, non commercial, non regular) atanga kai mi 710 (34.3%), mipa mahni anpui kawp (homo sexual) atanga kai 160 (7.7%) leh hmeichhe inzuarte atanga kai 53 (2.5%) an awm tih tar lan a ni bawk.
Mipat hmeichhiatna dawtah hian Mizorama HIV inkaichhawnna tam ber chu hriau thianghlim lo inhman tawm atangin a ni a, mi 974 (27.3%) chu inchiuna hriau inhman tawm vanga kai niin nu atanga naute-ah 55 (1.8%) leh chhan hriat loh 22 (0.74%) an awm bawk.
April, 2024 atanga October, 2025 inkar chhung veka HIV vei thar hmuh chhuah zinga a tam zawk, 2,039 (64.41%) hi mipa niin hmeichhia 1,022 (34.58%) chu hmeichhia an ni.
Dr. Jane R. Ralte chuan sex atanga HIV vei hmuh chhuah zingah kum tin mipa mahni anpui kawp atanga kai an pung chho zel tih sawiin HIV chu a hlauhawm a, a enkawlna ART damdawi a awm avanga hlau lo an awm thin nia hriat a nih thu sawiin, ART chu natna chak tak hmet mit tura duan a nih avangin a chak a, taksaah side effect hrang hrang a neih thin avangin HIV vei lo tura an nun hmang turin Mizoram mipui, a bikin thalaite a sawm.