DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Lushai Scout & Capt. Wilson Wood thihna- Familia Fanai Laltansanga
Jul 15, 2018
Lushai Scouts Corps @ Biate sipaite  chu Japan ral umin an kal zel a, kum 1944 December 18-ah Tinbet khua an thleng a. An Company Commander Lt. Lalhmingliana chu intelligence lama a awm dawn tak avangin a aiawh tur Assam Rifles company commander Captain Wilson Wood-a chu an battalion a lo thleng a, ‘B’ Company commander-ah a awm ta a ni. Lt. Lalhmingliana Tochhawng hi pa lian thelh thawlh, hmel tha tak mai a ni a. A chak bawk a, a huaisenin a tulna hmunah chuan engmah hlau lo, rorum tak mai a ni a. Ama hova Japan ral an han bei chu Biate sipai@Lushai Scouts Mizo tlangvalte tan chuan a thlamuanthlak hliah hliah mai a ni. Ani hi sipai lamah major thlengin a kaisang chho zel a. Civil Service lamah a lut ta a, kum 1951 khan IAS confer a ni a, Mizo zinga IAS confer hmasa ber a ni. Hna lian tak tak thawkin Nagaland-ah te, Arunachal Pradesh-ah te, Mizoram leh Himachal Pradesh Simla khawpuiah te a thawk zel a, Himachal Pradesh Chief Secretary hial a han ni pha a, kum 1980 February thla-aah a pension a, UPSC member atana ruatna a dawng a, a thawk hman ta lo. Kum 1980 August 4-ah nat lawkna pawh awm lovin khawvel a lo chhuahsan ta mai a ni. Lushai Scouts Company B commander thar Captain Wood hi sual deuh mai, mi hang hmusit ta reng reng hi a ni a. Assam Rifle-a a awm lai pawh khan an ning em em a. Mahse hnam dang chi tin inpawlh an nih avangin eng tin mah an ti ngam lo va. Lushai Scout-a a lo awm hnuah pawh a huatthlalakna chu a ngai reng a la ni a. Tlai hi khaw chhung nulaho tui chawi hun a ni a. Sipai pawhin tui an chawi ve bawk a. Ramhnuai ringawta khawsa, nula hmuh chak tak tak an ni ve bawk a. An thiante tui chawiin Kawl nulate chu an lo be chhawnchhaih ve bawk a. Chutiang a hmuhte chuan a man a, parachute hruiin a hling a. Zan vawh lai takin tuite-in a leih a. Tin, December 24  tlaiah Krismas present thlawhnain thil an rawn thlak a. Chung an chharnaahte chuan Captain Wood-a chuan pistol a lek a, Sap tawng chhe pui pui hian mi a vau reng mai a. “Lushai uicho dawizep-ho” a tih ngat phei chu Mizo tlangvalho chuan an pai dam hlei thei lo a ni ber mai. Mizo tlangval thekhat thinrim lutuk chuan, “I va la han hre dawn em!” an ti tawh reng a. Tinbet khua chu khaw lian lo tak a ni a, he khua atang hian Chindwin luia lawngchawlhna Min-gin  khua chu hnai te a ni tawh a. An khaw lai takah kawng a kal tlang a. Lehlamah ‘A’ Company an awm a, lehlamah ‘B’ company. Tinbet-ah hian an awm rei deuh va. Kawl in pakhatah hian KS an awm a. Mizo tlangvalte chuan an rim thin hi a ni awm a. An pute lah bang bik hek suh. Chuvang chu a ni ang; “Sipai tumah thim hnuah khaw chhunga len vah loh tur, a leng apiang kahhlum tur,” tih thupek khauh deuh mai an chhuah ta ul mai a. Krisman ur lawk zan dar 11 velah chuan stengun silai hi a ri ta char char mai a. Mizo tlangval-ho chu an phawk hle a, silai ri an hriat veleh an mutna atangin an zuang tho va, mahni tawmkhur teuhvah an lut a. Chutia inring renga an la awm lai chuan mi pahnih hi an lo tlan phei hlawk hlawk a. “Keimahni kan nia, kan ui chal kan talh alawm,” zawi tê hian an rawn ti a. Darkar chanve vel hnah chuan an sipai hotute’n an rawn fang kual a. Silai ri kha rifle ri ni lovin stengun ri a ni a. Stengun kawltute chu N.C.O (Non-commissioned Officer) chauh an ni a. N.C.O chauh an ko hrang ta a. Captain Wood-a kha KS in hnuaiah a kal thin tih an hria a. He mi zanah pawh hian a kal leh ngei an ring a. “Thim hmua leng chhuak apiang kah hlum tur,” tih alawm, tiin a kal khan dik takah an lo chang a. Bepui puk phen atangin hnai set sawt-ah kah a ni a. A awmah silaimu 6 a lut a. A han tlu tur chiah hian, “Longbottom, where are you?” a ti zawi raih raih mai a ni, an ti. Chutia a han tlu ta chu duh tawk mai lovin sten-gunin a luah an han vaw leh kher a. A vuaknaah hian silaimu bawm magazine inphunna hnuai lama a china chu a tla a. A tlak hre lovin an kalsan ta mai si a. Chu tak chu C.O Longbotton-a’n a chhar hlauh mai a. Chu chu a kut thlaktu hriat fiah theihna a lo ni ta a ni. Tichuan, N.C.O-ho silai chu an han endik ta a, Burma Rifle atanga Lushai Scout Corps- lo tel Havilder Hmingliana chungah a tla ta tlat mai a. Captain Wood-a ruang bula sten gun mazazine cover an chhar ang kha a silaiah hian a lo awm ve ta si lo va. An hruai hrang nghal a, ‘B’ Company-a a rank-puite’n an veng ta a ni. C.O Longbottom-a a thinur emem a. A thinur sahalin a kap hlum ve mai ang tih te pawh a hlauhthawnawm rum rum a. Mahse Holder-pa hi mi huaisen deuh mai a lo ni a. Longbottoma’n a awm chutuaha pistan a hmeh kau ziau ziau pawhin hlau hmel a pu miah lo va, a thin phu pawh a rang chuang miah lo. C.O: “Engah nge i kah mai?”Hav: “Ka kap lo.”C.O: “I kah hma khan Kawl lâm (Pwe@ Burmese traditional dancing group) i en em?”Hav: “Ka kap lo.”C.O: “I kah a nih loh chuan tu kah nge?”Hav: “Ka hre bik lo.”C.O: “Hei hi i silai magazine cover a ni a, i kah ngei a ni tih a chiang a ni. Engati nge i kah mai?”Hav: “Ka kah lai i hmu em ni?”C.O: “Captain Wood-a hi kan hnenah a lo thleng hlim hlawl a ni a. A kaptu hian eng vanga kap nge nia I rin?”Hav: “Dan in siam a. Zanah khawchhungah tumah kal loh tur. A kal apiang kah hlum tur tih thupek chhuah a ni a. Khawchhunga lutin thupek a bawhchhia a, chuvang chu a nih ka ring.”C.O: “Chuvang chuan em ni i kah tak mai?”Hav: “Ka kah a ni lo.”C.O: “Tunah hian kap hlum thei che ka ni a, mi hlau lo em ni?”Hav: “Ka hlau lo. C.O-in a sipai a kah hlum duh chuan kap hlum mai ang hmiang.” Longbottoma’n a vau ngial pawhin Holderpa hi a zam chuang lo va. Hlau hmel lah a pu bawk hek lo. Amah lo chu tumah dang han puh tur an awm lo va. Mahse, a kah lai an hmu lo va. Kawng dang reng rengin a chhang duh bawk si lo va. Tihngaihna a hre lo va. Ngun taka veng turin a thiante a chak a, a kalsan leh ta a ni. A tuk chu Krismas ni a ni a. Mizo sipaite chuan Bethlehem dai lam pawh an ngaihtuah hman tawh lo va. Mizoram ngaih lunglen pawh Captain Wood-a ruangin a hnawt tiau zo ta. Krismas hla sak a, zai ve tlet tlet an tum nak alaiin lenkhawm aiah thlan laih a lo tul ta si. Krismas ni tak chuan thlan chu an lai ta a. An thlan laihna chu a lung em em a, a har khawp mai. An hah viau nain fiamthu nuihza nen an intihlim thei zel a. Thlan laih pahin Captain Wood-a thlahna tur hla a lo piang chhuak a. “Mi hrâng rual kan thanna tur reng a’n,A uang sual e, Mi ngo lal lian Captain val, Japan ral iangin a fam ta e,” tiin. Tlaiah chuan ‘A’ Company-in Captain Wood ruang chu an rawn zawn a. An lo thleng dawn tih an hriatin, “Tumah nuih tawh loh tur, lusun hmel pu taka awm deuh nghiai tur a ni,” an inti a. Mahse, thil harsa pawl tak a ni. A thlan vur tal chu ‘A’ company-in an chang ve tawh ang chu tih nak alaiin ‘B’ Company bawkin an vur zo leh ta vek a. Captain Wood-a hi ‘B’ Company kut tuara thi a ni a, ‘B’ Company chuan hremna an tuar ta zar zar a, Japan ral hlauhawm su turin hmathehah an hmang ta zel a ni. Reference: Mizo Tlangval rual leh Japan Ral by Rev. Zokima

Latest News & Chhiar Hlawh