DOWNLOAD OUR APP

Read latest news on your phone
app-store
Mizoram inthlan leh TUN DINhMUN - Zosangliana (Zotea)
Jun 03, 2018
Mizoram state puitling kan nih 20th February, 1987 atangin Mizoram Assembly Election hi vawi 7 kan nei tawh a. Mizo National Front (MNF) hian vawi 3 sawrkar an siam tawh a. Indian National Congress (INC) hian vawi 4 an sawrkar an sam tawh bawk a ni. Mizoram Peoples Conference (MPC) hi tum 2 sawrkar siamnaah hian an tel ve tawh a; mahse, sawrkara an tel ve hun chhung hi kum 2 1/2 vel chauh a ni thung. MNF hi vawi 3 sawrkarna siamtu ni mah se, an term hmasa ber 1987 an sawrkar kha kum 1 1/2 chauh a ni a, President’s Rule-a puan hnan a ni. 1. Mizoram Assembly General election vawi 1-na chu 16th, February 1987-ah neih a ni a. Hetah hian voter 321537 an awm a, 233556 a tla a. Candidate siam party 4 an awm, Independent 11 an awm bawk. MNF chuan vote 84549, 36.62% hmuin MLA 24 neiin MNF Founder President, Laldenga hruai sorkar a lo ding ta a ni. Kum khat leh thla ruk chauh sawrkar a ding hman tiin MNF MLA 9 te chuan Mizo National Front (Democrat) dinin MNF sawrkar chu an phatsan ta a. Hetih laia thil mak ang reng tak chu MLA pakhat MLA hel zinga an chhiar tel chu damlohna thilah Boston, USA Hospital-ah enkawl mek a ni a. Laldenga sawrkar kha House-ah buk ni ta se, Laldenga sawrkar paih thla thei khawp MLA an tling dawn lo a ni. Mahse, Central Congress sawrkar Rajiv Gandhi hruai khan President’s Rule a puan hnan ta tho a ni. 2. Mizoram Assembly Election vawi 2-na chu 21st January, 1989-ah neih a ni leh ta a, Mizoram chu hun rei tak President’s Rule-ah kan awm a. President’s Rule awm chung hian thu ngaihnawm leh ngaihnawm lem lo, politics thu leng vel a tam hman hle a ni. He election-ah hian voter 333894 a awm a, 271339 votes a tla. Political party 7-in candidate an siam a, independent candidate 4 an awm bawk. Hemi tum hian INC leh MNF () ten thawh dunna thuthlung an siam a. INC-in Votes 93569, 34.84% hmuin MLA 23 an la a, MNF (D)-in seat 2 a la ve bawk a. INC sawrkar Lalthanhawla, MPCC President hruai a lo ding ta a ni. Hemi tum hian a pum puia MNF hian vote 94763, 35.25% hmuin INC ai hian vote an hmu sang zawk a, MLA erawh 14 chauh an nei a ni.   3. Mizoram Assembly vawi 3 na 30th, November 1993 hi Mizoram Election awm tawha political party candidate siam tlem ber tum a ni a, party 3 chauh candidate siam an awm a ni. Independent candidate 47 lai an awm thung a. Hei hi a chhan chu Poeple’s Conference (PC) kha Mizoram Janata Dal (MJD)-ah an inleh vang a ni. MJD hi party thar a ni a, Recognise Party an la ni lo va, independent candidate-a chhiar a nih vang a ni. INC leh MJD te hian thawhhona thuthlung an siam a ni. He election-ah hian voter 401669 a awm a, 324323 vote a tla a, INC-in vote 106320, 33.11% hmuin MLA 16 an nei a, an thawhpui MJD-in MLA 7 an nei ve bawk a. Lalthanhawla, MPCC President hruai sawrkar chu a ding ta a ni. Hetih lai hian MNF lamin MLA 14 an nei ve bawk. Kum khat tha awrh INC & MJD sawrkar a kal tihah chuan Lalthanhawla, Chief Minister chuan, “Ka nau puakin min sik min sik a, ka nau puak ka thlauh a, mawngsawh dawtin an tla ta,” tiin a sawi an tih angin, INC leh MJD thawh dunna chu tihtawp an ni ta a. Hetih lai hian MNF MLA 5-te chu INC chuan an lo uire ve mek bawk a. INC sawrkar Lalthanhawla hruai chu a kal leh thei ta tho a ni. 4. Mizoram Assebly General Election vawi 4-na chu 25th, November 1998-ah neih a ni leh ta a. Voter 445356 a awm a, 339902 vote a tla. Hemi tum hian party 8-ten candidate an siama independent 38 an awm bawk. National party 6-ten candidate an siam a ni. Hemi tum hian MJD kha Mizoram People’s Conference (MPC) tiin an ding tawh a. MNF leh MPC te hian thawh dunna thuthlung an siam ve leh thung a. MNF-in vote 84438, 24.99% hmuin MLA 21 an la a, an thawhpui MPC-in MLA 12 an la ve bawk a. Independent candidate 1-in MNF Legislature a zawm a. MNF & MPC sawrkar, Zoramthanga, MNF President hruai chu a rawn ding ta a. Chief Minister, Zoramthanga, Dy. Chief Minister Lalhmingthanga, Cabinet Minister-ah MNF 9, MPC 3, Speaker leh Dy. Speaker MNF ve ve an ni bawk. Kum khat leh a chanve chauh MNF & MPC sawrkar a kal hman tih chuan Mizoram Village Council election neih a ni dawn ta a. He election-ah hian MPC Party chuan INC thawhpui an tum ta a. Political party-te hi election hi awm ta lo se an din a tulna a awm lo ve. Democracy ramah chuan political party tinte hian election-a candidate siama chak an tum theuh thin a. Hetiang a nih laia MPC-in INC thawhpui tura VC Election a thuthlukna a siam tak avang hian sawrkara thawhho chu a rem thei ta lo va. MNF & MPC sawrkar anga kal chu tihtawp a lo tul ta a ni. Zoramthanga, Chief Minister chuan MPC Minister-te chu kovin, “Hei in party-in VC Election-ah INC thawhpui intum ta si a. Sawrkara kan thawhho chhan tur a awm thei ta lo va, in nihna (Minister, etc) atanga bânna in rawn thehlut dawn nia,” a ti ta a. Kawng dang awm ta hek lo, bânna chu an rawn thehlut ta a ni. MPC MLA tel lo pawha MNF sawrkar chu kal thei tho a ni a, tluang takin MNF sawrkar chu a kal ta tho a ni. 5. Mizoram Assembly Election vawi 5-na chu 20th, November, 2003-ah neih a ni leh ta a. Voter 532462 a awm a, 418482 vote a tla. Political party 10-in candidate an siam a, independent candidate 12 an awm bawk. National party 4-in candidates an siam a ni. MNF chuan votes 132507, 31.69% hmuin MLA 21 an nei a, an thawhpui, Maraland Democratic Front (MDF)-in MLA pakhat an rawn thawh ve bawk a. MNF chuan Zoramthanga, President, MNF hruaiin sawrkar an siam ta a ni. 6. Mizoram Assembly Election vawi 6-na chu 2nd, December, 2008-ah neih a ni a. Vote 611618 a awm a, vote tla 502,956 a ni. Political party 10-in candidate an siam a, independent candidate 33 an awm bawk. National party 6-in candidate an siam. INC chuan Votes 195614, 38.89 hmuin MLA 32 neiin hneh takin sawrkar an siam thei a. Lalthanhawla, MPCC President, kaihhruai MPCC sawrkar chu a ding ta a ni. Ruling Party MNF chuan MLA pathum chauh an nei. 7. Mizoram Assembly Election vawi 7-na chu 25th, November 2013-ah neih a ni leh ta a, He election hi Assembly Election hnuhnung ber a ni rih. Voter 690860 a awm a, 573417 vote a tla a ni. Hemi tum hian MNF, MPC leh ZNP ten thawhhona siam tumin hma an la a; mahse, ZNP chuan last minute-ah thawhhona chu an sut leh thut a, MNF leh MPC te chu an thawk dun zui a; mahse, MNF-in MLA 5, MPC-in 1 chauh an nei a. INC chuan vote 255917, 44.63% hmuin MLA 34 an nei a ni. National party 4-in candidate an siam a. Independent candidate 4 an awm a. Thlan tur bik hre lo NOTA-ah vote 3810 a tla a ni. Lalthanhawla, MPCC President hruai MPCC sawrkar chu a vawi 4-na atan a lo ding leh ta a ni. ZNP kha an mal kal ta a, MLA pakhatmah an nei lo va, candidate 38 an siam a. MNF, MPC, ZNP ang khan kal ta se vote tla atanga chhutin Mizoram chhim lam bial 6-ah bak MPCC khan chakna a nei lo vang.   TUN DINHMUNa PoLITICaL Party-te Mizoram Pradesh Congress Committee (MPCC):Ruling party an ni a, MLA pawh 34 lai nei an ni a. An party tan Mizoram budget hman dan an thiam hle a. NLUP, NEDP, Chief Minister Housing Schemes etc. vel party tan a hmang tangkai thiam hle a. NLUP pawisa Rs. Nuai 400 theuh an MLA 34-ten an duh duha hman turin an dah a, opposition MLA-te chu an pe ve lo a. Khaw êng pawh zah miah lovin an party tana tha tur nia an hriatah chuan thil an ti zel a ni. He tih lai hian an sum tawktarh inchuhin an party mite an lo innghirngho ve nasa hle thung a, an sum sem hi an thatpui ang nge an chhiatpui dawn tih sawi a harsa rih hle. MPCC sawrkarin zu an zawrh avang hian a sawiseltu an tamin kohhran thlengin tawngtai rualna hunte a hman hnan a. Anmahni lo vote ve thin eng percent chiahin nge zu vanga vote lo awm ang tih erawh hriat a harsa rih. Kawngpui chhe lutuk te, leidawh chim, fuh hleithei lo, thil man sang, gas harsa, corruption hluar lutuka mite ngaihna, ruling MLA-te hausakna thang chak lutuk te, etc hian 2018 election-ah hian eng nge a nghawng dawn hriat thiam a harsa rih hle. Mizo National Front (MNF): MLA panga chauh nei an ni na a, an MLA an taimain an viak a tha hle a. Sawrkar tih dik loh haichhuah thuah pawh an inrawlh rang thin hle a. Hei hian MNF hma lam hun thui tak a hrilin a rin theih. MNF sawrkar hmasa hnathawhte Aizawl khawpui atanga Assam Rifle sawn chhuak tura an hmalakna te, New Capital Complex an din dan te, Millenium Centre, Ch.Chhunga Bus Terminal etc, Serlui B Hydro Electricity an siam te, PMGSY kawngpui an sial zawng zawng te, an sawrkar chhunga gas harsa lutuk awm lo te, buhfai a thlawna thla ruk lai Mautam laia sem te, RIPAN, Vety College, IGFAI Institution din te, Referal Hospital Main Building, Quarters zawng zawng din te. Sawi tur a tam awm e. MNF hian sawrkarna siam ve leh ta se tia thlirtu hi engzat nge? Sawrkar siamna khawp a awm thei ang em? tih chu hriat a la ni lo a ni. CADC election-ah seat 8 lain seat la tam ber an ni a. MNF hi a thang hle tihna a ni thei. People right to Information Society of Mizoram (PRISM): Anni hi eng emaw chen Non-Political Party angin an awm lo va, NGO pakhat, corruption chhuina lam tuipuitu pawl anga hriat an ni thin a. 2018 election lo awm turah hian an hmalakna a chak zawk theih beiseiin political party anga candidate pawh siam ve an tum ta a. Sawrkar kal tawh leh a fawng vuan mektute tih dik lohna leh fuh lote an thurchhuak thiam hle a. Sawrkarna lo chang ta se, an tih ve loh tur leh tih tur an puang chhuak reng a. Zu kan zuar lo vang, PWD kawnga parking fee khawn kan titawp ang. MLA hlawh leh allowance tam lutuk kan tihniam ang etc. an tlangaupuite hi Mizoram mipuite hian eng ang chiahin nge an dawnsawn, sawrkarna chelh turin an party hi a la lian tawk lo deuh tia ngai hi engzat ‘percent’ nge awm? Election-a pawimawh em em vote khawntu tangkai ber unit tih vel hi an la nei mumal lo va, social media lama mipui hriat tura thu thehdarh a pawmten an lo vote mai tura ngaia an hmalakna dan hi democracy election atan a tha ber ang em? Zawhna a la tam thei hle ang. Zoram People’s Movement (ZPM): Anni hi kalphung thar zuar inti an ni a. Tun hmain political party-ah Valupa Council tihte hi la awm ngai lo a ni a, Super Chief Ministerial Candidate tihte pawh hi la awm ngai lo a ni. Thlai thar leina tur budget-ah kan dah ang tih hi chu ZNP khan MNF (N) an nih lai atanga an lo tlangaupui tawh thin a ni a. “Sixth Basic Needs” tih pawh MPC, PC leh MJD ten an lo tlangaupui thin kha a ni a. Election vawi tam an lo vahvaihpui tawh a, hlawhtlinna hmuh tur la awm lem lo a ni. ZPM hruaitute hi mi thar an tam lem lo hle a, Mizoram election hrang hranga candidate lo ni tawh thin te, Pastor pension, a ruka politics tuipui viau thin te, social media lama inthehlar thiam ang reng tak, article ziak taima leh thiam tak, mi dang ngaihsan harsa ti viau thin hmelpute an ni hlawm a. Pawl, party hrang ngaihdan fumfe tak lo nei sa, an ngaihdan inpersan ang reng tak tak thin te, sawrkar kal tawh leh awm mek te duhkhawp lo em emte an ni berin a lang a. Democracy political party lo awm tawh thinte chakna hnar ber nia an sawi, Unit, Block tih vel, mi thar lawm luhte pawh ti em em lo anga lan tum. An theihna mualah chuan mi leh sa siam tuma a ruk deuh si, lang lo thei bawk si lova hma la an ni. Citizen Common Front-ten 1998-a MLA candidate 32 siama Mizoram pa hming tha eng emaw zat candidate-a an nil thak ang khan, an ni ve thei ang em? Rin phakbakin an lo chak viau thei bawk. Sawi thiam a harsa rih a ni. Baratiya Janata Party (BJP): BJP hi Mizoram Assembly Election-ah hian an mikhual tawh lo hle a. 1993 election atang khan awl miah lovin candidate an vawrh chhuak ve tawh thin a. Mahse, MLA pakhat pawh an la nei thei ngai lo va. Tun hnaia India ram pum puia BJP, Modi thli tleh an tih mai hian Mizoram BJP pawh nasa takin a vawrh kang ta. CADC MDC Election khan a tichiang awm e. MDC 5 neiin MDC 20 awmnaah sawrkar an siam thei tlat a ni. BJP hi Karnataka election tih lovah chuan post election-a chet lak vak hi an hlawhtlinpui thiam riau va. Tun tum 2018 Mizoram Assembly election-ah pawh hian party mala sawrkar siam chu an beisei kher awm lo ve, a kila lung tangkai (deciding factor) nih hi an tum a ni mai awm mang e a tih theih a ni. MLA seat hi khawi bialah te nge an lak ang tih erawh chhutpui thiam a harsa rih hle.

Latest News & Chhiar Hlawh