Sazu man atangin scrub typhus kai awl, rawh fai hnuah kai theih loh
ZALEN December 14, 2025: Tun hnaia natna lar tak, rannung seh (scrub typhus) chu sazu man leh sawngbawlna atangin kai a awmsal a, rawh fai hnu khawih leh chhum hmin ei atang a kai theih loh thung.
ZALEN-in Dr. Lalfakzuala Pautu, State entomologist, SVBDCP, Directorate of Health Services hnen atanga thu a dawn danin scrub typhus hi bacteria chi khat, Orientia tsutsugamushi-in mihringa natna an thlen a ni a, a thehdarhtu hi tuhrik chi khat (Leptotrombidium) species chi hrang hrang an ni a. Sazu lam chiho (rodent) hi tuhrik leh scrub typhus natna hrik tan an awmna bik an nih avangin an pu darh thin a. Orientia tsutsugamushi pai tuhrikten an sehna atangin mihringten an kai thin a, tun dinhmunah chuan mi thiamte pawhin a kai theihna kawng dang an la hmuchhuak hrih lo tih a sawi.
Dr. Mafaka chuan tuhrikte hi sazu beng chhungah te, an kapah te leh an taksa nemlai hmun thenkhatah an awm thin a, an awmna sazute an thiha an taksa a daih tak avang leh a lo chhiat zel avangin an chhuahsan a. Mi thiamten an zirchiannaah sazu an thih atanga darkar ruk atanga 24 chhungin an awmna an chhuahsan thin a, khaw lum leh khaw ro laiin an chhuahsan hma bik a . An vahchhuah hian seh tur dang an zawng a, hetihlai hi a hlauhawm lai leh mihring an seh tam hun a ni.
Sazute hi scrub typhus natna hrik leh tuhrikte tan an natural host a ni a, sazua awm tuhrikte hian sazu atangin scrub typhus natna hrik hi la chhawngin an thehdarh a, tuhrik nu phei chuan an noteah chhuan ruk thleng an hlanchhawng thei a. Sazu taks a awm tuhrik scrub typhus natna paite kha sazu taksa atanga an chhuah khan ransa emaw, mihring emaw an seh thin a, chuta tang chuan mihringte pawhin an lo kai ve ta thin a. Sazu sa ei thleng a hlauhawm anga tar lan hi thu dik tawk lo a ni a, a manna leh a khawihna velah erawh kai a awlsam hle tih a sawi bawk.